Hendrik Ouwerling

Hendrik Nicolaas Ouwerling ('s-Hertogenbosch, 24 december 1861 – Deurne, 12 oktober 1932) was een Nederlandse onderwijzer, heemkundige en journalist.

Hendrik Ouwerling in zijn jonge jaren

Ouwerling werd geboren uit een kerkelijk-gemengd huwelijk, slechts enkele dagen na het huwelijk van zijn ouders. Hij was vanaf 1878 werkzaam als onderwijzer aan de openbare scholen te Liessel en later te Deurne. Na zijn ontslag wegens teruglopende leerlingaantallen (na oprichting van een fraterschool in Deurne), werd hij journalist voor de regionale krant "Zuid-Willemsvaart" in Helmond, dat mede dankzij hem uitgroeide tot een gerespecteerde krant. Tevens was hij gemeenteraadslid in Deurne.

Al vroeg was hij actief als lokaal historicus en heemkundige in Deurne. In de tachtiger jaren van de 19e eeuw stuurde hij een eerste manuscript van zijn studie naar Theodore baron de Smeth, woonachtig in Parijs. Ouwerlings levenswerk Geschiedenis der dorpen en heerlijkheden Deurne, Liessel en Vlierden werd na zijn dood in 1933 uitgegeven door de gemeente Deurne. Het werd in de zestiger en zeventiger jaren van de twintigste eeuw nog herdrukt. Ondanks de gedateerdheid van veel van de gegevens (onder meer die over het Groot Kasteel en het Klein Kasteel) wordt het nog altijd als een standaardwerk gezien.

Ouwerling woonde in eerste instantie in de Kerkstraat, waar hij naast het ouderlijk huis van Antoon Coolen woonde. Hij, en met name ook zijn bibliotheek, was dan ook een belangrijke inspiratiebron voor deze toen nog jonge schrijver. In 1913 nam hij zijn intrek in De Romein, een onder architectuur gebouwd woonhuis aan de Romeinstraat in Deurne. De architect was Cor Roffelsen. In dit huis overleed Ouwerling in 1932. Zijn vroegere buurjongen zou later ook nog in dit huis wonen.

In Deurne is de Ouwerlingstraat naar hem genoemd, gelegen in het naoorlogse gedeelte van de St. Jozefparochie. In 1978 koos de net opgerichte heemkundekring zijn naam; de kring zou door het leven gaan als Heemkundekring H.N. Ouwerling. Zijn graf bij de Sint-Willibrorduskerk aan de Markt te Deurne wordt door de heemkundekring onderhouden.

Hendrik Ouwerling was niet getrouwd en had geen kinderen. Zijn homoseksualiteit was slechts onder zijn vrienden bekend. Ouwerlings vriendenkring bestond uit personen als Herman Maas, Jac. Heeren, August Sassen, J.C. van Beek en Antoon Coolen. Frederik Ouwerling was zijn jongste broer.