Heerlijkheid Stalberg
De heerlijkheid Stalberg was een kleine heerlijkheid in het hertogdom Gelre, ten oosten van de stad Venlo.
Omschrijving
De heerlijkheid omvatte Huize Stalberg met enkele bijgebouwen, een aantal boerderijen en een of twee molens, alsmede een terrein met landerijen van onbekende omvang. Ook de Wijnberg hoorde tot het gebied van de heerlijkheid.
Herkomst
Volgens Henri Uyttenbroeck, die in deel IV van zijn Bijdragen tot de geschiedenis van Venlo de straten van Venlo omschrijft, ligt de oorsprong van het goed, en daarmee de heerlijkheid, in Well.[1] Daar heeft zich, bij De Hamert aan de Maas tegenover kasteel Ooijen, een burcht De Stalberg bevonden.[2] Huize Stalberg in Venlo schijnt te zijn gebouwd naar voorbeeld van de verdwenen burcht in Well.[1]
Bewoners
Familie Van Stalbergen
Gerard van Stalbergen sr. betaalde in 1389 '4 oude schilden, 23 placken en 4 deniers' om burger van Venlo te worden. Omstreeks die tijd bouwde hij ook zijn huis, Huis Stalberg. Het was al snel een belangrijk huis, omdat het huis Gerard het recht gaf "verschreven te worden onder de ridderschap van het Gelders Overkwartier en hem toegang gaf tot de vergaderingen der edelen op de kwartiersdagen te Roermond". Op de kaart van Jacob van Deventer uit 1560 staat het Huis Stalberg afgebeeld.
De zoon van Gerard, Gerard van Stalbergen jr., werd later een van de twee burgemeesters van Venlo. Ook latere afstammelingen verworven belangrijke posities.
Familie Romer
Deze familie had huis en heerlijkheid in bezit tussen 1571 en 1747.
Een van de weinige bekende vermelding van het goed Stalberg als heerlijkheid stamt uit 1591. In dat jaar trouwde Johannes Romer met Lucia van Stalbergen, "erfgename van huis en heerlijkheid Stalberg".
Familie Van Varo
In 1747 kwamen huis en heerlijkheid in bezit van de graven Van Varo (ook wel gespeld als Van den Varo en Van den Vaero), toen Arnold Carl Philippe August Graaf van Varo, baron de Magny, trouwde met Joanna Adriana Sibilla Romer. Door dit huwelijk kwamen de bezittingen van Joanna Romer in handen van de graven van Varo. Sibilla was behalve eigenaar van huis Stalberg, ook nog eigenaar van de huizen De Donck in Swolgen en de Vlasrath in Straelen. Sibilla overleed in 1770 in huis de Vlasrath en de graaf overleed in 1796 in zijn huis Caen te Straelen.
Einde van de heerlijkheid
Aannemelijk is dat de heerlijkheid ophield te bestaan door de Franse inval in de Lage Landen. Het feodaal stelsel werd opgeheven en maakte plaats voor een stelsel van gemeenten.
Literatuur
- F.A.C. Haans & G. Korenberg, Rapport bouwhistorische verkenning/Opname van het huis "De Stalberg" (2000), publicatie Monumenten Advies Bureau Nijmegen
- J. Verzijl, Genealogie Van Stalbergen in De Maasgouw (1922)
- J. Verzijl, Genealogie Romer in De Maasgouw {1922}
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|