Haumea

(136108) Haumea is een dwergplaneet in de Kuipergordel van ons zonnestelsel. Op 17 september 2008 is de naam Haumea en de status van dwergplaneet toegekend, het definitieve catalogusnummer 136108 kreeg hij al wat eerder. De dwergplaneet is vernoemd naar een Hawaïaanse vruchtbaarheidsgodin.

Haumea
Haumea en zijn manen op 30 juni 2015
TypeDwergplaneet
Datum ontdekking27 Juli 2005
Ontdekt doorJose-Luis Ortiz
Vernoemd naareen Hawaïaanse vruchtbaarheidsgodin.
Fysische gegevens
Aantal (bekende) manen2
Diameter±1150 km
Massa3,9×1021 kg (0,0653% aarde)
Rotatietijd±3,5 u
Baangegevens
Perihelium5,22 × 109 km (35 AE)
Aphelium7,68 × 109 km (51 AE)
Periode (P)284,1 jaar
Waarnemingsgegevens
Schijnbare helderheid17,3 mag
Afstand tot de zon6,454 × 109 km (43 AE)
Atmosferische gegevens
Temperatuur<45 K
Portaal    Astronomie

Jose-Luis Ortiz van de Sierra Nevada Observatory in Spanje ontdekte Haumea in 2003. Het object bleek al voor te komen op foto's uit 1955.

Voor de officiële naam werd toegekend had Haumea de voorlopige aanduiding 2003 EL61. Maar ook de bijnaam "Santa" omdat het object rond Kerstmis werd ontdekt.

De diameter is waarschijnlijk 1150 km (50% van Pluto) en het heeft twee manen. Haumea is het op vier na grootste object voorbij Neptunus, na Eris, Pluto, Sedna en Makemake. Het is groter dan Orcus en Quaoar.

Het oppervlak lijkt op dat van Pluto's maan Charon. Opvallend is de langgerekte vorm, die het gevolg is van de relatief korte rotatieperiode (3,5 uur).

Het object draait in ongeveer 284 jaar op gemiddeld 43 AE van de zon. De baan is tamelijk langgerekt elliptisch waardoor het soms dichterbij komt dan Pluto.

Classificatie
De libratie van Haumea (donkergroen, rood) ten opzichte van Neptunus (blauw). De banen van Jupiter (roze), Saturnus (geel) en Uranus (lichtgroen) zijn ook aangegeven.
Impressie van Haumea

Haumea is een plutoïde, een technische term die gebruikt wordt om een dwergplaneet aan te duiden met een baan buiten die van Neptunus. Zijn status als dwergplaneet betekent dat hij door zijn eigen zwaartekracht is afgerond, maar die zwaartekracht niet sterk genoeg is om soortgelijke objecten in de ruimte te beïnvloeden. De ellipsvorm is vermoedelijk het gevolg van zijn snelle rotatie, te vergelijken met een met water gevulde ballon die snel ronddraait, en niet omdat hij niet sterk genoeg is om de zwaartekracht te overwinnen.

Manen

Haumea heeft twee manen. De grootste, Hi'iaka, heeft voor de officiële naamgeving de bijnaam "Little Helper" gekregen, een verwijzing naar de stripfiguur Santa's Little Helper, of "Rudolph" naar het bekendste rendier van de Kerstman. De massa is 1% van Haumea, de diameter is ongeveer 310 km. De andere maan, Namaka, bijnaam "Blitzen", heeft een diameter van ongeveer 160 km.

Ring

In 2017 ontdekte een groep Spaanse astronomen dat Haumea een grote planetaire ring bezit met een breedte van 70 km en een straal van 2287 km.[1] Het is de eerste keer dat astronomen een ring ontdekken bij een dwergplaneet in het zonnestelsel.

Zie de categorie Haumea van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.