Haarlemmerstraat (Leiden)

De Haarlemmerstraat is de belangrijkste winkelstraat van Leiden met veel grote winkelketens. De straat ligt in het centrum van Leiden in de buurten De Camp en Maredorp en is ruim 1 kilometer lang.

De Haarlemmerstraat gezien vanuit het westen met op de achtergrond de Hartebrugkerk (juli 2006)

Haarlemmerstraat 165: Soephuis (19de eeuw, foto door Henri Obreen)

De naam heeft betrekking op de oude weg die van de thans afgebroken Haarlemmerpoort (nabij het tegenwoordige Museum Volkenkunde) via de verdwenen dorpjes Poel en Vijfhuizen (bij de rotonde waar nu de Geversstraat aansluit op de Rhijngeesterstraatweg) over de droge strandwal via het oude dorp Oegstgeest (bij het Groene Kerkje) en Sassenheim uiteindelijk naar Haarlem liep. De Haarlemmerstraat was tevens onderdeel van de belangrijkste oost-westverbinding over de noordelijke, lage dijk langs de Rijn. In Leiden volgt de straat stroomafwaarts (oost-west) na de Lage Rijndijk en de Haven. Na de Haarlemmerstraat volgt de Morsstraat, Morsweg en Hoge Morsweg. De Breestraat, de tweede winkelstraat, is zijn tegenhanger over de zuidelijke Hoge Rijndijk.

Aan het westelijke uiteinde van de straat stond tot 1764 de Blauwe Poort, de naamgever van de huidige Blauwpoortsbrug, die de verbinding vormt met de Morsstraat, die in het verlengde loopt, en de Steenstraat, die richting het station loopt. Aan de uiteinden van de Morsstraat en de Haarlemmerstraat bevinden zich de twee overgebleven stadspoorten van Leiden: aan de westzijde de Morspoort, aan de oostzijde de Zijlpoort.

Van 1924 tot 1961 reed de Gele Tram (Leiden - Wassenaar - Den Haag) over de hele lengte door deze straat en had zijn eindpunt bij het Havenplein. Tot de sluiting in 1934 stond de Onze-Lieve-Vrouw Hemelvaartkerk (bijgenaamd "Mon Père") aan deze straat.