Grégoire Kayibanda

Grégoire Kayibanda (Tare, 1 mei 1924 – Kigali, 22 december 1976) was een Rwandees president (1961-1973) en rooms-katholiek intellectueel.

Grégoire Kayibanda
Geboren1 mei 1924
GeboorteplaatsTare
Overleden22 december 1976
OverlijdensplaatsKigali
Tweede president van Rwanda
Ambtstermijn1961–1973
VoorgangerDominique Mbonyumutwa
OpvolgerJuvénal Habyarimana
Portaal    Politiek

Kayibanda was afkomstig uit de Hutu-bevolkingsgroep. Hij doorliep de missieschool en studeerde aan het seminarium van Nyakibanda. Na zijn opleiding was hij als leraar werkzaam aan de Léon Classe school.

In de jaren vijftig legde hij zich meer toe op de journalistiek. In 1952 werd hij redacteur van twee rooms-katholieke kranten. Daarnaast trad hij op als secretaris van een Zwitserse missionaris. In 1957 werd Kayibanda tot voorzitter van de Mouvement Social Mahutu (MSM) gekozen. De MSM zette zich in voor de emancipatie van de Hutu's.

Van 1958 tot 1959 studeerde Kayibanda journalistiek in België. Na zijn terugkeer in Rwanda, op 26 september 1959, werd de naam van de MSM gewijzigd in Mouvement démocratique rwandais- Parti du Mouvement de l'émancipation hutu (MDR-Parmehutu). De Parmehutu ontving de steun van de Belgische koloniale overheid en de Rooms-Katholieke Kerk die sinds het begin van de jaren vijftig streefde naar de emancipatie van de Hutu's in Ruanda-Urundi.

In 1959 overleed koning (mwami) Mutara III van Rwanda en werd opgevolgd door Kigeli V. In hetzelfde jaren was er sprake van ernstig etnisch geweld tussen de Tutsi's en de Hutu's .

In 1960 won Kayibanda de door de Belgen gecontroleerde verkiezingen voor de wetgevende vergadering en werd hij tot minister-president van Ruanda-Urundi gekozen. Eind 1960 verkregen zowel Ruanda (=Rwanda) als Urundi (=Burundi) autonomie. Op 28 januari 1961 brak er een Hutu-revolte uit en koning Nigeri V werd verdreven. Kayibanda werd president van het Rwandese deel van Ruanda-Urundi.

Op 1 juli 1962 werd Rwanda een onafhankelijke republiek met Kayibanda als president. In 1963 was er weer sprake van een uitbarsting van etnisch geweld. Vele mensen lieten hierbij het leven.

In 1964 en in 1969 werd Kayibanda als president herkozen. Zijn positie werd in oktober 1965 versterkt toen de Parmehutu bij de verkiezingen alle zetels in het parlement veroverde.

Systematische uitsluiting van Tutsi's op hoge functies en economische malaise leidde op 5 juli 1973 tot een staatsgreep waarna generaal Juvénal Habyarimana de macht greep. Kayibanda en diens ministers kregen huisarrest en werden een jaar later, op 29 juni 1974, ter dood veroordeeld. Habyarimana verleende Kayibanda amnestie.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.