Gerard van Velde

Hoewel Van Velde op de 1000 meter slechts 0,08 sec achter de winnaar (de onbekende Olaf Zinke) eindigde, werd hij hiermee slechts vierde.

Als Nederlands beste sprinter tijdens een groot deel van de jaren negentig nam Van Velde in 1994 deel aan zijn tweede olympische spelen. De beste van Nederland zijn bleek bij lange na niet genoeg om veel potten te kunnen breken. Gerard werd 9e op de 1000 meter en 21e op de 500m.

Van Velde had zijn schaatsen al bijna aan de wilgen gehangen toen Rintje Ritsma hem vroeg als trainingsmaatje. Na een moeilijke start op de klapschaats wist hij uiteindelijk zijn oude topvorm weer te bereiken. Tijdens de Olympische Winterspelen in Salt Lake City werd hij vierde op de 500 meter. Het predicaat "eeuwige vierde" werd hem al bijna opgespeld maar enkele dagen later won hij goud op de 1000 meter in een destijds ongelooflijke tijd van 1.07.18, een nieuw wereldrecord[1]

Op 31 december 2004 wordt Gerard van Velde Nederlands kampioen sprint 2005 in Groningen. Een bijzondere prestatie aangezien zijn deelname aan het toernooi onzeker was geweest door een ontsteking in de liesstreek. Zijn overwinning wordt echter enigszins overschaduwd door valpartijen van medefavorieten Erben Wennemars en Beorn Nijenhuis. Met deze overwinning werd Van Velde voor de zesde maal Nederlands kampioen sprint, hetgeen een record is dat hij sinds 2008 deelt met Jan Bos en sinds 2013 ook met Stefan Groothuis. Van Velde won het Nederlands sprint-kampioenschap in 1992, 1993, 1995, 1996, 2002 en 2005. Tijdens het WK Sprint kwam Van Velde hard ten val. Hij was zichtbaar gewond aan zijn hoofd en er kwam bloed door zijn schaatspak. Hij hield er slechts een lichte hersenschudding aan over.[2]

Op 28 december 2005 eindigt Van Velde tijdens het Nederlands kampioenschap afstanden in Heerenveen op de 500 meter als gedeeld vierde samen met Jacques de Koning. Van Velde die tijdens dit kwalificatietoernooi voor de Olympische Winterspelen 2006 genomineerd was moest bij de eerste drie eindigen om zeker van kwalificatie te zijn. Hij wist zich echter niet te plaatsen, en kon zijn olympische titel in Turijn niet verdedigen.

Op 21 maart 2006 werd bekendgemaakt dat Van Velde's contract bij de TVM-ploeg niet verlengd werd. Onderhandelingen met Jac Orie van de DSB-ploeg liepen op niets uit. Zonder sponsor begon Van Velde aan het seizoen en finishte tijdens de NK Afstanden 2007 als 4e op de 500 meter en als 9e op de 1000 meter. Rintje Ritsma begon ook zonder sponsor aan het seizoen en had aan zijn marathonavontuur in oktober een sponsor overgehouden, namelijk BlauweStad.nl. Ritsma benaderde zijn oude trainingsmaat Van Velde om bij zijn ploeg aan te sluiten en sinds november schaatsten ze beide voor deze schaatsploeg. In het seizoen dat volgde reed Van Velde alleen de 500 meter tijdens de Wereldbekerwedstrijden. Hij wist zich ook te plaatsen voor het WK sprint. Tijdens zijn tweede 500 meter week hij echter te veel uit naar de buitenbaan waardoor een diskwalificatie op de derde afstand gegeven werd.

In het seizoen 2007/2008 wist Van Velde zich niet te plaatsen voor internationale wedstrijden. Na het mislopen van het WK Sprint in Thialf, door een teleurstellend NK Sprint, besloot hij een punt te zetten achter zijn schaatscarrière. Dit maakte hij op 19 januari 2008 bekend tijdens het WK Sprint. Daar kreeg Van Velde uit handen van de KNSB de gouden speld uitgereikt.[3]

Kampioenschap	Afstand	Tijd	Datum	Baan
Olympische Spelen	1000 meter	1.07,18	16 februari 2002	Salt Lake City

N.B.: Alleen de huidige kampioenschapsrecords zijn vermeld.

Titelverdediger Ids Postma reed in de derde rit al een nieuw olympisch record: 1.09,15. Vlak voor de 'dweil' leek de Canadees Patrick Bouchard Postma's olympisch record te gaan verbeteren. Maar Bouchard reed een relatief langzame laatste ronde en was met 1.09,21 net iets langzamer dan Postma. De Fries mocht zich de hele dweilpauze klassementsleider en houder van het olympisch record noemen. Maar Postma was realistisch en zei te verwachten dat er "genoeg" sneller zouden gaan.

Gerard van Velde trof Sergej Klevtsjenja die in eerste instantie goed bijbleef. Van Velde opende met 16,33 zelfs iets langzamer dan de Rus (16,19). Na een perfecte bocht kwam de 'laagvliegende' Van Velde over de 600 meter-passage na een nog nooit vertoond rondje van 24,67 seconden. Ook de slotronde voltooide de schaatsheld vlekkeloos: 26,18. "Ik reed in een trance", verklaarde Van Velde na zijn gouden race. Toen hij uit zijn roes kwam en naar het uitslagenbord keek, aanschouwde hij z'n 'onmogelijke' nieuwe wereldrecord: 1.07,18. "Ik kon het niet geloven. Ik heb hier geen woorden voor".

De overwinning van Van Velde kon allesbehalve nipt genoemd worden. Nadat hij zijn tijd op de borden had gereden, kwam niemand zelfs ook maar in de buurt. Dichterbij dan zilveren-medaillewinnaar Jan Bos kwam niemand. Bos, die tegen de Amerikaan Casey FitzRandolph uitkwam, reed eveneens een zeer sterke 1000 meter. Met 1.07,53 bleef hij niet alleen ook onder het oude wereldrecord, hij troefde bovendien 500 meter-winnaar FitzRandolph af die binnenkwam in 1.08,15.

Dit werd lange tijd gezien als het laatste van de toen geldende wereldrecords dat ooit verbroken zou worden. Ruim 3 jaar later tijdens de World Cup in Salt Lake City werden echter vele wereldrecords gebroken en uiteindelijk ook de onaantastbaar geachte tijd van Van Velde. Op 20 november 2005 scherpte Shani Davis de toptijd met 0.15 seconden aan tot 1.07.03.

Helemaal onverwacht was dit wellicht toch niet aangezien Joji Kato al een dag eerder het laatste record ouder dan dat van Van Velde (die van de 500m) uit de boeken reed.

Nadat Davis en Pekka Koskela sneller gingen dan Van Velde bleef de 1.07,18 nog wel het Nederlandse record op de 1000m. Tot 16 maart 2008 ook dit Van Velde afgenomen werd. Beorn Nijenhuis reed aan het einde van het seizoen tijdens de Oval finale in Calgary een tijd van 1.07,07.[8]