Gallodactylus

Gallodactylus canjuersensis is een pterosauriër behorend tot de groep van de Pterodactyloidea die tijdens het late Jura voorkwam in het gebied van het huidige Europa.

In 1974 beschreef en benoemde de Franse paleontoloog Jacques Fabre, een fossiel als Gallodactylus canjuersensis. De geslachtsnaam verwijst naar Gallia, vaak aan Frankrijk gelijkgesteld, en de uitgang dactylus, "vinger" wordt sinds Pterodactylus vaak voor pterosauriërs gebruikt. De soortaanduiding verwijst naar de vindplaats bij Canjuers.

Het holotype, MNHN CNJ-71, bestaat uit een vrij volledig skelet van een onvolgroeid individu.

Het viel Fabre meteen op dat de soort nauw verwant was aan de al bekende Pterodactylus suevicus; hij besloot deze uit het al overladen geslacht Pterodactylus te nemen en bij zijn nieuwe geslacht onder te brengen als Gallodactylus suevicus. Nu had in 1870 Harry Govier Seeley P. suevicus al eens een nieuw geslacht gegeven: Cycnorhamphus. Deze naam was echter door toedoen van Felix Plieninger vanaf 1907 in onbruik geraakt. Plieninger had zijn afwijzing van Cycnorhamphus mede gebaseerd op een vermeende slechte beschrijving door Seeley van het fossiel en Fabre nam die afwijzing gewoon over. In 1996 wees Christopher Bennett er echter op dat dergelijke beschrijvingsfouten een naam niet ongeldig maken en dat Cycnorhamphus prioriteit bezit. Wie dus, net als Bennet zelf, beide soorten in één geslacht blijft onderbrengen, zal moeten spreken van een Cycnorhamphus canjuersensis. Sommige paleontologen echter blijven een onderscheid maken: het hangt van de persoonlijke keuze af of men soorten in een geslacht wil verenigen.

Gallodactylus verschilt van Cycnorhamphus in de proporties: het opperarmbeen en het scheenbeen zijn relatief wat korter, de middenhandsbeenderen wat langer. De punt op het achterhoofd is wat spitser en meer naar beneden gericht. Volgens Bennett kunnen dit individuele variaties binnen één soort vertegenwoordigen en hij heeft dan ook gespeculeerd dat Gallodactylus aan Cycnorhamphus suevicus identiek is. Als enige serieuze verschil ziet hij de vorm van de kaken: de punten daarvan staan bij het holotype van Gallodactylus ze sterk uit elkaar dat het twijfelachtig wordt of ze vooraan gesloten zouden kunnen worden. Dit zou volgens hem echter ook een gevolg kunnen zijn van een vervorming van het fossiel.

Alexander Kellner daarentegen blijft beide vormen als aparte geslachten behandelen en heeft ze verenigd binnen een klade Gallodactylidae. Fabre zelf meende dat Gallodactylus binnen een onderfamilie Gallodactylinae geplaatst moest worden, maar ging toen nog uit van een positie in een Pterodactylidae, welke notie nu als verouderd moet worden beschouwd.

Gallodactylus was een vrij kleine pterosauriër met een spanwijdte van ongeveer 130 centimeter die staande met zijn lange bek in de modder zocht naar ongewervelden.