Freek Vonk

Vonk bezocht in Dordrecht het Titus Brandsmacollege.[1] Hij studeerde biologie aan de Universiteit Leiden en specialiseerde zich in de evolutiebiologie van reptielen. In 2006 werd een artikel waarvan hij medeauteur was gepubliceerd in Nature.[2] In 2007 schreef Vonk voor Litteratura Serpentium zijn eerste eigen wetenschappelijke artikel. In datzelfde jaar werd hij genomineerd voor de Academische Jaarprijs.[3] In 2008 publiceerde hij als eerste auteur een cover artikel in Nature over de evolutionaire ontwikkeling van giftanden bij slangen.[4] In datzelfde jaar kreeg Vonk een Toptalentbeurs van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek ter waarde van 180.000 euro waarmee hij zijn promotieonderzoek financierde.[5] Vonk promoveerde in september 2012 aan de Universiteit Leiden op het proefschrift Snake evolution and prospecting of snake venom.[6] Ook won hij toen de Eurekaprijs voor wetenschapscommunicatie.[7] In 2013 publiceerde hij het eerste slangengenoom, dat van de koningscobra, in het wetenschappelijk tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences USA.[8] In 2014 ontving hij van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek een VENI-subsidie van 250.000 euro om zijn onderzoek naar de eigenschappen van slangengif voort te zetten.[9]

Tijdens zijn studie verscheen Vonk veelvuldig in de media, bijvoorbeeld in de programma's De Wereld Draait Door, GIEL en Vroege Vogels. Daarnaast schreef hij columns voor onder andere Sp!ts, KIJK, National Geographic Magazine[10] en TrosKompas.

Vonk maakte en presenteerde vanaf 2012 diverse televisieprogramma's voor National Geographic en Discovery Channel.[11] Vanaf januari 2012 zond de VPRO in Villa Achterwerk de serie Freek op safari uit.[12] Daarna volgden Freek in 't Wild (2012-2013) en Freeks Wilde Wereld (2014-2019). Op 15 oktober 2015 won hij met Freeks Wilde Wereld de Gouden Stuiver, een televisieprijs voor beste kinderprogramma.

Ook maakte Vonk voor BNNVARA In 2014 de serie Freek Vonk in Australië, Freek Vonk in Latijns-Amerika en in 2016 de vierdelige documentaireserie Freek Tegen de Stropers.[13] Deze laatste opnames maakte zoveel indruk op Vonk dat hij daarna bij DWDD bekend maakte een eigen stichting te hebben opgezet om stroperij tegen te gaan, stichting No Wildlife Crime.[14] Met NWC biedt hij financiële steun aan projecten die de strijd aangaan tegen stropers.[15]

In december 2014 gaf hij op televisie een hoorcollege in de reeks DWDD University met als onderwerp gif, waar ongeveer 1,5 miljoen mensen naar keken.[16] In 2016 kreeg dit een vervolg met een college over 'Evolutie' en in 2017 over 'Superzintuigen'. Eind 2014 presenteerde Freek de Nationale Wetenschapsquiz Junior, waarin hij basisschoolleerlingen verrassende vragen over de wetenschap stelde.[17]

In 2016 presenteerde Vonk samen met presentatrice Evi Hanssen De Super Freek Show op NPO1.

Freek Vonk met litteken door haaienbeet (2017)

In 2017 werd Vonk in zijn rechterbovenarm gebeten door een Caribische rifhaai tijdens opnamen voor het tv-programma Freek naar de Haaien. De wond werd gedicht met meer dan honderd hechtingen.[18][19]

In 2018 won Freeks Wilde Wereld de Zapp Award voor beste Zapp-programma.[20]

Vonks stem is ook te horen in een aantal Nederlandse films, waaronder: Tarzan als Jim Porter,[21] Walking with Dinosaurs: The Movie (2013),[22] Pinguïns van Madagaskar (2014) als documentairemaker,[23] Paddington (2015) als ontdekkingsreiziger[24] en Corgi (2019) als Jack de jackrusselterriër.[25]

Eenmaal per jaar geeft Vonk meerdere shows in AFAS Live (voorheen Heineken Music Hall, Amsterdam) onder de titel “Freek Vonk Live”. Het begon met “Freeks Wilde Wereld Live” (2014 – 2 shows), “Freeks Wilde Avonturen” (2015 – 6 shows), “Freek Vonk Live: van Dino tot Dolfijn” (2016 – 8 shows), “Freek Vonk Live: Op Wereldreis” (2017 – 9 shows). Deze laatste show werd in het voorjaar van 2017 nog 27 keer uitgevoerd in theaters verspreid door heel Nederland. In 2018 was de show "Freek Vonk Live: In het Hol van de Leeuw" 10 keer te zien. Freek verbrak hiermee zijn eigen record en kwam daarnaast op gelijke hoogte met het record van Najib Amhali, die in 2009 als enige ooit ook 10 shows gaf in AFAS Live[26]. In december 2019 stond Freek er weer 10 keer met zijn show "Freek Vonk Live: Dwars door de Wildernis"[27]. In het voorjaar van 2020 trekt Freek het land in, langs verschillende theaters, voor "Freek Vonk Live: On Tour".[28]

Naast zijn werk als presentator was Vonk tussen september 2012 en maart 2014 verbonden aan de Bangor University in Wales waar hij, binnen de werkgroep moleculaire biologie en evolutie, onderzoek deed naar de koningscobra. Sinds september 2014 is hij werkzaam bij Naturalis in Leiden, waar hij onderzoek doet naar het genoom van de Maleise mocassinslang en de koningscobra.[29] In 2018 presenteerde Vonk in het wetenschappelijke tijdschrift Zoötaxa een nieuwe slangensoort, genaamd Vermicella parscauda.[30]

Vonk is bijzonder hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam voor een periode van 5 jaar. Hij is verbonden aan de afdeling Scheikunde & Farmaceutische Wetenschappen. Hij zal zich met name richten op natuurlijke gifstoffen ten bate van behandelingen en gebruik als medicatie.[31]