Filippine

Een filippine of filippinepuzzel is een bepaald soort woordpuzzel.

Van deze filippinepuzzel met als thema 'Wikipedia' wordt een oplossingszin gevraagd:

1 coöperatie - 2 dossier - 3 wijziging -
4 controleerbaar - 5 serviceplek - 6 vindplaats -
7 illustratie - 8 consument - 9 onpartijdig

In een filippinepuzzel is het de bedoeling woorden in te vullen aan de hand van gegeven, al dan niet cryptische, omschrijvingen. In een filippine zijn sommige vakjes voorzien van een getal; daarbij geldt de regel dat in vakjes met hetzelfde getal dezelfde letter komt te staan. Zo verkrijgt men door een woord in te vullen meteen een aantal letters voor andere woorden in de puzzel. Vaak zijn de woorden zodanig onder elkaar gerangschikt dat er bij juiste invulling in een welbepaalde omrande kolom van boven naar beneden de oplossing verschijnt die bestaat uit een ander woord of uitdrukking. Zo een filippine is in feite een eenvoudig mesostichon in puzzelvorm.

De puzzel kan uiteraard andersom geschikt zijn, waarbij de in te vullen woorden verticaal naast elkaar staan en de oplossing in een horizontale rij verschijnt. De eindoplossing kan ook bestaan uit een oplossingszin.

In een variant staan de letters van de gezochte oplossing niet onder elkaar maar verspreid doorheen het rooster in de genummerde vakjes. De letters uit de genummerde vakjes dienen dan in een balkje onder de puzzel te worden ingevuld waarin dan de oplossing verschijnt. Dit is dan vaak een citaat, spreekwoord of gezegde.

Oorspronkelijke betekenis

Een filippine is een amandel met twee pitten, en het was een spel dat wie bij het eten zo een amandel vond, die deelde met een buur onder de stilzwijgende afspraak dat ze elkaar bij de eerstvolgende ontmoeting met de groet "bonjour filippine" zouden aanspreken. Wie dat als eerste deed was de winnaar en kon van de ander een klein geschenk verwachten. De afspraak kon ook zijn dat de twee elkaar zouden schrijven op een bepaalde datum. De afspraak zelf wordt ook filippine genoemd.

Het woord filippine of filippien zou via het Franse philippine afkomstig zijn van het Duitse Philippchen, een verbastering van Viel-Liebchen.[1] Franz Grillparzer schreef hierover het gedicht Die Viel-Liebchen (Philippchen) der Doppel-Mandel.[2]

Quotes
'De verdovende lust van het invullen van letters
in de hokjes met hetzelfde cijfer,
de boosheid als achteraf blijkt
dat je een kans bent misgelopen
omdat je een cijfervakje over het hoofd zag.'
— Connie Palmen in Logboek van een onbarmhartig jaar (16 oktober 2010).

Op de vijftiende maart 1881 had Jacques Perk een filippine met een Arnhems meisje - drie jaar ouder dan hij - Joanna Blancke. [...] Een filippine is een typisch verschijnsel, om met Huizinga te spreken, van de "homo ludens", van een speels instinct dat dieper instincten tot uiting durft brengen [...]
— Martinus Nijhoff in "Verzameld werk, II", blz. 876 e.v.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.