Deventers

Het Deventers heeft net zoals het Kampers, Steenwijks[1], Zwols en Zutphens een brouwende uitspraak van de r. Het gevolg is dat de ao als öö wordt gerealiseerd. Deze brouw-r wordt niet gehoord op het platteland, het is een verschijnsel die alleen in de stad gehoord wordt. In Deventer laat men de h niet vallen zoals men dat rond Kampen en Zwolle wel doet. Een ander kenmerk dat het Deventers van de andere Sallandse varianten onderscheid is de diftongische uitspraak van de lange medeklinkers ee, eu en oo waar de rest van West-Overijssel lange monoftongen gebruikt. Dit gebeurt echter niet voor de -r. In Deventer klinkt kaas bijvoorbeeld als keejze, beuken als beujkng en koning als koowning.[2] Waar in het oosten van Salland de klinkers in goot, eten en boter kort worden uitgesproken als götte, etten en botter gebeurt dit in Deventer met een lange klank: göte, eaten en baoter. Een ander kenmerk van het Deventers is het behouden van de oo, eu en ee in onder andere boek, groen en hij. Dit is opmerkelijk aangezien bijna geheel Salland de oe heeft in onder andere boek, de uu in gruun en i'j in hi'j. Daar komt bij dat Deventer westelijk in het Sallands taalgebied ligt. De oo, eu en ee zijn oudere klanken. Nog een verschil met de rest van het Sallands is dat verkleinwoorden met -jen of -ken worden gevormd waar het Sallands -ie(n) heeft. Zowel het Deventers en het Sallands gebruiken wel een umlaut bij verkleinwoorden.[3] Door de industrialisatie van Deventer in de 19e eeuw trokken er veel arbeiders van buiten naar Deventer toe. Hierdoor is het oorspronkelijke Deventers grotendeels verdwenen. [4]

Uit een onderzoek van 2005 blijkt dat 61% van de bevolking van Kampen, Deventer en Zwolle het eigen stadsdialect kan spreken,[5]. Het Deventers heeft een eigen woordenboek, het Woordenboek van het Deventer dialect dat werd uitgegeven in 1986.

Geplaatst op: 09-07-2017

Dit artikel is een beginnetje over taal. U wordt uitgenodigd om op bewerken te klikken om uw kennis aan dit artikel toe te voegen.