De grote vissen eten de kleine (tekening)
De grote vissen eten de kleine is een pentekening van de Zuid-Nederlandse schilder Pieter Bruegel de Oude, die zich in het Albertina in Wenen bevindt.
De grote vissen eten de kleine
| ||||
 | ||||
| Museum | Albertina | |||
| Locatie | Wenen | |||
| Kunstenaar | Pieter Bruegel de Oude | |||
| Jaar | 1556 | |||
| Type | Pen in blauwgrijs op papier | |||
| Afmetingen | 21,5 × 30,2 cm | |||
| ||||
Voorstelling
Het stelt een oude man voor die een klein jongetje wijst op een enorme vis met in zijn bek en in zijn maag een grote hoeveelheid kleinere vissen, die op hun beurt weer nog kleinere vissen in hun bek hebben. De tekening diende als model voor een gravure van Pieter van der Heyden. Deze gravure is getiteld de Verdruckinghe der armen met als ondertitel De rijcke lieden verdrucken u door gewelt. Deze titel is ontleend aan het evangelie naar Jacobus en vermaant de rijken de armen niet uit te buiten.
Toeschrijving
De tekening is rechtsonder gesigneerd ‘1556 // breughel’. Op de gravure naar deze tekening staat echter dat Jheronimus Bosch de ontwerper was. Dit heeft waarschijnlijk de uitgever van de prent laten doen, omdat Bosch destijds veel bekender was dan Bruegel en hij de gravure zo dus beter kon verkopen. Dat de tekening teruggaat op een verloren gegaan werk van Bosch wordt echter niet uitgesloten. De uitvergrote voorwerpen, zoals het mes waar de vis mee opengesneden wordt en de vervreemdende elementen, zoals de vliegende vis zijn direct aan Bosch ontleend.
Bronnen, noten en/of referenties
|
| De werken van Pieter Bruegel de Oude |
|---|
|
Bewaarde schilderijen
Landschap met de verschijning van Christus aan het meer van Tiberias (1553) · Zeeslag in de baai van Napels (ca. 1556) · Landschap met de parabel van de zaaier (1557) · Wie een varken is, moet in het kot (1557) · Twaalf spreekwoorden (1558) · De spreekwoorden (1559) · De strijd tussen Vasten en Vastenavond (1559) · De kinderspelen (1560) · De zelfmoord van Saul tijdens de slag tegen de Filistijnen op de Gilboa (1562) · Twee aapjes (1562) · De aartsengel Michaël in gevecht met de apocalyptische draak (1562) · De triomf van de dood (ca. 1562) · Dulle Griet (1563) · De vlucht naar Egypte (1563) · De bouw van de toren van Babel (1563) · De aanbidding door de wijzen in de sneeuw (1563) · Portret van een oude vrouw (1563) · De kruisdraging (1564) · De aanbidding door de wijzen (1564) · De ontslaping van Maria (ca. 1564) · Christus en de overspelige vrouw (1565) · Het binnenhalen van het hooi (juni/juli) (1565) · De oogst (augustus/september) (1565) · De terugkeer van de kudde (oktober/november) (1565) · Jagers in de sneeuw (december/januari) (1565) · De sombere dag (februari/maart) (1565) · Winterlandschap met vogelknip (1565) · Kindermoord van Bethlehem (1565-67) · De boerenbruiloftsdans (1566) · De volkstelling te Bethlehem (1566) · De prediking van Johannes de Doper (1566) · Het Sint-Maartensfeest (1566-67) · Het Land van Kokanje (Luilekkerland) (1567) · De bekering van Paulus (1567) · Het bruiloftsmaal (ca. 1567) · De dorpskermis (ca. 1567) · De toren van Babel (ca. 1568?) · Drie soldaten (1568) · De nestrover (1568) · De misantroop (1568) · De parabel van de blinden (1568) · De kreupele bedelaars (1568) · De ekster op de galg (1568) Betwiste en in kopie overgeleverde schilderijen
De aanbidding door de wijzen (ca. 1556) · De val van Icarus (ca. 1565) Bewaarde prenten
|