Conclaaf van 1303

Tijdens zijn pontificaat was Bonifatius diverse malen in conflict gekomen met koning Filips IV van Frankrijk, wat zijn hoogtepunt bereikte met de uitvaardiging van de bul Unam Sanctam, waarin hij de machtssuprematie van de paus verkondigde. Maar ook andere partijen, waaronder de Romeinse Colonna familie en bijna het gehele College van Kardinalen, keerden zich tegen Bonifatius.

Op 7 september 1303 trokken troepen onder leiding van Guillaume de Nogaret, kanselier van Frankrijk, de stad Anagni binnen, waar Bonifatius zich op dat moment bevond. Doel was om de paus te ontvoeren en hem ter verantwoording te roepen voor een concilie in Lyon. Na korte tijd gevangen te zijn gehouden in de voormalige pauselijke residentie werd Bonifatius door ingrijpen van de lokale bevolking en gesteund door leden van de Romeinse familie Orsini bevrijd en terug naar Rome gebracht, waar hij kort daarna overleed.

Aanwezige kardinalen (naar nationaliteit) Italiaanse: 15 Franse: 2 Spaanse: 1
Italianen:
Niccolò Boccasini – Benedictus XI
Giovanni Boccamazza
Teodorico Ranieri
Leonardo Patrasso
Giovanni Minio da Morrovalle
Gentile Partino
Matteo Orsini
Napoleone Orsini
Landolfo Brancaccio
Guglielmo de Longhi
Francesco Napoleone Orsini
Giacomo Caetani Stefaneschi
Francesco Caetani
Riccardo Petroni
Luca Fieschi
Fransen:
Jean Le Moine
Robert de Pontigny
Spanjaarden:
Pedro Rodriguez

Doordat Bonifatius VIII de kardinalen Giacomo en Pietro Colonna uit hun ambt had gezet, kwam het totaal van kiesgerechtigde kardinalen op 18 die allen aan het conclaaf deelnamen. Onder hen Matteo Rosso Orsini, die al voor de 12e keer aan een conclaaf deelnam.

Het conclaaf begon op 21 oktober 1303 en vond plaats in de Sint-Pietersbasiliek. Na slechts 1 dag werd Niccolò Boccasini, deken van het College van Kardinalen, gekozen. Hij nam de naam Benedictus XI aan. Hij was een van de kardinalen (samen met kardinaal-bisschop Pedro Rodriguez en kardinaal-diaken Matteo Rosso Orsini) die de net overleden paus Bonifatius trouw waren gebleven tot aan zijn dood[1]. Op 27 oktober 1303 werd Benedictus XI door kardinaal Matteo Orsini in de Sint-Pietersbasiliek gekroond.

Benedictus’ korte pontificaat (8 maanden) zou gekenmerkt worden door verzoeningspogingen richting Frankrijk en de Colonna familie.