Codex

Met een codex wordt een gebonden boek uit de late oudheid of middeleeuwen aangeduid.

Het woord codex is afgeleid van het Latijnse caudex, wat houtblok betekent. De oorspronkelijke betekenis van codex in de oudheid was bedoeld om onderscheid te maken met een papyrusrol. Een codex is gebonden, zoals ook hedendaagse boeken en men kan erin bladeren. Een rol, zoals de joodse religieuze teksten, rolt men al lezende af. Een codex is dus een publicatie in gebonden boekvorm.

Het binden van boeken werd lang voor het begin van onze jaartelling uitgevonden in de Phoenicische stad Byblos (in het huidige Libanon).

Codex betekent niet manuscript. Het woord manuscript betekent eenvoudigweg: met de hand geschreven. Niettemin werd het woord codex veelvuldig gebruikt in combinatie met oude manuscripten, daarmee aangevend dat ze de vorm van een gebonden boek hadden.

In publicaties

De aanduiding codex komt onder andere voor in de volgende publicaties:

de Codex Alimentarius. Een verzameling van internationale wetten en richtlijnen met betrekking tot voedsel.
door de betekenis die het kreeg in het Codex Justinianus wordt het tegenwoordig ook gebruikt als wetboek
in het bijzonder de Codex Iuris Canonici, het "Wetboek van Canoniek Recht", of Kerkelijk Wetboek, van de Rooms-Katholieke Kerk
een liederenboek voor studenten tijdens cantus en zangavonden; zie studentencodex
een Nederlands medisch naslagwerk Codex Medicus
de Belgische reglementering in verband met gezondheid en welzijn van werknemers, Codex over het welzijn op het werk
De Codex Argenteus, waarvan de letters in zilver zijn geschreven.
De Codex Aureus Epternacensis, een manuscript uit de Abdij van Echternach waarvan de letters met goud zijn geschreven.
De Codex Sinaiticus, een Grieks handschrift van de Bijbel, uit de 4e eeuw, ontdekt 1844 in het klooster op de Sinaï, thans bevindt zich het grootste deel in het British Museum te Londen.
De Codex Leningradensis, een Hebreeuws Bijbelhandschrift.
De Codex Gigas, ook wel de Bijbel van Satan of de Duivelsbijbel genoemd.
De Codex Tacuinum Sanitatis, een Middeleeuwse codex over welzijn en gezondheid.
De Codex Medicina Antiqua, over oude medicijnen.
Een codex diplomaticus, een verzameling van oude oorkonden.
Een codex rescriptus, voor de tweede maal beschreven perkament (zie ook: palimpsest)

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.