Clostridium difficile

Clostridium difficile is een grampositieve, anaerobe, sporevormende staafbacterie die veel voorkomt in de darmen maar daar doorgaans geen problemen veroorzaakt.

Clostridium difficile
kolonie op bloedagar
Taxonomische indeling
Domein: Bacteria Stam: Firmicutes Klasse: Clostridia Orde: Clostridiales Familie: Clostridiaceae Geslacht: Clostridium
Soort
Clostridium difficile (Hall & O'Toole 1935) Prevot 1938
Afbeeldingen Clostridium difficile op Wikimedia Commons
Clostridium difficile op Wikispecies
Portaal    Biologie

Bij 80% van de pasgeborenen en bij 9% van de volwassenen is deze bacterie aantoonbaar in de ontlasting (dus ook in hun darmstelsel). Bij verstoring van de overige darmflora kan overmatige groei optreden waardoor diarree al dan niet met complicaties kan ontstaan. Clostridium difficile ribotype 027 is herkend als een relatief virulente vertegenwoordiger. Deze bacterie wordt gerekend tot de ziekenhuisbacteriën.

Overgroei van Clostridium difficile bij volwassenen kan ontstaan door het gebruik van antibiotica (antibioticum-geassocieerde colitis, colitis pseudomembranacea of clostridiumziekte). Alle antibiotica kunnen dit veroorzaken maar clindamycine, ampicilline en cefalosporinen worden vaak genoemd.

Sinds ca. 1985 werd een infectie met Clostridium difficile bestreden met metronidazol.[1] Vanwege matige resultaten en het ontstaan van bijwerkingen zoals misselijkheid bij het gebruik van metronidazol, wordt anno 2018 vaker de voorkeur geven aan het specifiek tegen Clostridium difficile werkzame smalspectrum antibioticum fidaxomicine.[2][3] In geval van resistentie tegen deze middelen kan als laatste mogelijkheid de inzet van vancomycine succesvol zijn bij de bestrijding van deze infectie.

In VUmc in Amsterdam heeft in 2012 een experiment plaatsgevonden om met behulp van een hond Clostridium difficile op te sporen. Na twee maanden training was de hond in staat aan te geven of en waar de bacterie zich ergens bevond.[4]

Een reeds in 1958 beschreven remedie tegen antibiotica geassocieerde darmontsteking is fecestransplantatie.[5] De Nederlandse Donor Feces Bank (NDFB), onderdeel van het Leids Universitair Medisch Centrum, zamelt sinds 2016 feces in voor deze behandelwijze van Clostridium difficile.[6] Ze stelt de speciaal bewerkte feces ook ter beschikking voor behandelingen in andere ziekenhuizen.