Brocken
De Brocken is met 1141,1 meter de hoogste berg van Noord-Duitsland in de Harz. De Hochharz, waarvan de Brocken deel uitmaakt, ligt in het Nationaal Park Harz.
Brocken
| ||||
 | ||||
De bergtop van de Brocken met weerstation | ||||
| Hoogte | 1141,1 m | |||
| Coördinaten | 51° 48′ NB, 10° 37′ OL | |||
| Ligging | Saksen-Anhalt, Duitsland | |||
| Gebergte | Harz | |||
| Eenvoudigste route | wandeltocht | |||
  | ||||
| ||||
Geschiedenis
De Brocken wordt ook Blocksberg genoemd (zie ook Kyöpelinvuori en Blockula) en is met vele legenden omgeven. In Faust I van Goethe speelt de berg een hoofdrol.
De eerste beklimming was waarschijnlijk in het jaar 1572. De arts Johannes Thal uit Nordhausen beschreef in zijn boek voor het eerst de flora van de Brocken. Graaf Christian von Stolberg-Wernigerode, aan wie het gebied behoorde waarin de Brocken lag, liet het Brockenhäuschen bouwen, een kleine hut voor "toeristen" om in te schuilen. In 1800 werd een eerste herberg gebouwd en in 1850 werd de hoogte van de berg bepaald op 1141 meter. Op 23 juli 1859 brandde de herberg af. In 1862 werd het Wolkenhotel geopend. Professor Albert Peter richtte op de berg de eerste Duitse alpentuin in, met een grootte van 4600 m². De bouw van het eerste weerstation volgde in 1895. De smalspoorbaan van de Brockenbahn werd op 27 mei 1899 geopend.
In het jaar 1935 lukte het voor het eerst om vanaf de Brocken een televisieverbinding met een mobiele zender uit te zenden. In het jaar daarop werd de eerste televisietoren ter wereld op de berg gebouwd. In 1937 werd de Brocken samen met de Wurmberg, de Achtermann en de Acker tot natuurgebied Oberharz verklaard. Het huidige weerstation dateert uit 1939. Bij een luchtaanval op 17 april 1945 werd het hotel door bommen verwoest. Van 1945 tot april 1947 was de berg bezet door Amerikaanse troepen. Daarna volgde de overname door het Rode Leger, daar het gebied tot de Sovjet-bezettingszone behoorde. Van 1948 tot 1959 is de Brocken vrij toegankelijk. Vanaf 1961 wordt de berg, die in het grensgebied van de DDR en de Bondsrepubliek Duitsland ligt, tot militaire zone verklaard. De bergtop wordt omgebouwd tot een vesting en door het Sovjetleger en de Stasi voor bewakings- en spionagedoeleinden gebruikt. Met de Duitse Hereniging werden vanaf 1990 de militaire voorzieningen verwijderd. De Brocken kan sindsdien weer door iedereen bezocht worden.
Topografie en toerisme
De Brocken is de hoogste top van het Harzgebergte en van de Duitse deelstaat Saksen-Anhalt. De berg ligt op de waterscheiding van de stroomgebieden van Wezer en Elbe. Van het stroomgebied van de Weser vormt de Brocken het hoogste punt. De berg is buitengewoon dominant. Binnen een straal van honderden kilometers is geen hoger punt te vinden; de dichtstbijzijnde hogere top, de Fichtelberg (1.214 m) in het Ertsgebergte, ligt zuidoostelijk op 223 km afstand.
Het uitzicht vanaf de top van de Brocken is indrukwekkend. Het gehele Harzgebergte is te overzien. Bij ideale atmosferische omstandigheden kan men de Dom van Maagdenburg, de bergen van het Thüringer Woud, de Wasserkuppe in de Rhön en de Kahler Asten in het Sauerland zien.
Aan de voet van de Brocken ligt in het Bundesland Saksen-Anhalt het dorpje Schierke. Van daaruit wordt de Brocken door veel binnen- en buitenlandse toeristen te voet beklommen. De bestijging van de Brocken te voet is geen bijzonder zware opgave, en wellicht daarom zo populair.
Een ander gunstig uitgangspunt om de Brocken te voet te bestijgen is het dorpje Torfhaus. Van daaruit kan men de Brocken bestijgen via de zogenaamde Goetheweg. Vermoedelijk heeft de schrijver en dichter Goethe deze weg ooit bewandeld.
Sinds 1991 pendelt de smalspoortrein van de Brockenbahn weer tussen Wernigerode en de Brocken. De treinen worden voornamelijk door stoomlocomotieven getrokken. Het metersporige netwerk van de Harzer Schmalspurbahnen is met 140 kilometer het langste smalspoornetwerk van Duitsland.
Klimaat
Op de Brocken heersen extreme weersomstandigheden. Door de geïsoleerde ligging en de afwezigheid van hogere toppen in de nabijheid komen er regelmatig zware stormen voor. Mede daardoor ligt de top boven de boomgrens. Er heerst een 'alpien klimaat', met korte zomers, lange winters, maandenlang een gesloten sneeuwbedekking en lage temperaturen.
- Het is 306 dagen per jaar mistig.
- Gemiddeld 100 dagen per jaar is de Brocken met ijs bedekt.
- Er ligt gemiddeld 176 dagen sneeuw.
- 85 dagen per jaar blijft het de hele dag onder de 0°C.
- In de winter treden minimumtemperaturen op tot −28°C.
- De gemiddelde jaartemperatuur bedraagt 2,9 °C. Ter vergelijk: Reykjavik 4,7 °C.
- Er valt gemiddeld 1.422 millimeter neerslag per jaar.
- De hoogst gemeten windsnelheid bedroeg 263 kilometer/uur.
Zendinstallatie
Al in de jaren 30 van de 20e eeuw wist men de Brocken als perfecte locatie voor zenders te vinden. Tussen 1936 en 1937 werd een televisiezender gebouwd, de eerste in de wereld, met een hoogte van 53 meter. Ook in de tijd van de Koude Oorlog was de Brocken in gebruik als zendlocatie. Omdat de oude zender niet meer toereikend was, werd in 1973 een nieuwe, 123 meter hoge, zendmast gebouwd. Deze toren staat op drie poten, waarin zich kabelgoten en toegangsmogelijkheden bevinden. In tegenstelling tot de oude mast is de huidige niet voor het publiek toegankelijk. In de eerste helft van de jaren 90 werd de oude mast afgebroken en werden de voorzieningen geheel naar de nieuwe toren overgebracht. Op de oude toren werd een radarinstallatie gebouwd, ten behoeve van de Duitse luchtverkeersleiding.
Externe link
 |
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Brocken op Wikimedia Commons. |