Bifurcatie (geografie)

Van een bifurcatie wordt gesproken als een rivier zich splitst in twee takken die elk deel uitmaken van verschillende stroomgebieden. Bijzonder bij een bifurcatie is dat de stroomrichting kan wisselen, afhankelijk van het actuele waterpeil in elk van de beide verbonden rivieren. Dit is het geval bij de Casiquiare.

De bifurcatie in de Hase (2006)

Bifurcaties zijn zeldzaam. Andere vormen van afsplitsing niet, men onderscheidt verschillende typen. De rivier die van de hoofdstroom aftakt wordt een aftakking genoemd. Wanneer een rivier zich vlak voor de monding splitst, zoals in een rivierdelta, wordt gesproken van een rivierarm. Wanneer een aftakking stroomafwaarts weer samenvloeit met de hoofdstroom, is sprake van een nevenstroom. Men spreekt van stroomonthoofding wanneer een rivier zijn afwatering door erosie of tektonische activiteit geheel van het ene naar een ander stroomgebied verlegt.

Voorbeelden

Voorbeelden van rivieren met een bifurcatie:

  • De Casiquiare in Zuid-Amerika. Zij takt van de Orinoco af en stroomt via de Rio Negro naar de Amazone. Dit is de grootste bifurcatie ter wereld.
  • De Hase in Duitsland. Deze rivier splitst zich bij Gesmold ten oosten van Osnabrück in Hase en Else. De Else stroomt vervolgens naar Melle en komt daarna in de Wezer uit. De Hase daarentegen stroomt via Osnabrück richting het noorden om dan bij Meppen de Eems te bereiken. Het is onduidelijk of de bifurcatie van de Hase ooit is aangelegd of dat het een natuurlijk fenomeen betreft.
  • De splitsing tussen de Wayombo en Arrawarra in Suriname.
  • De splitsing tussen de Wanekreek en de Coermotibo in Suriname. De Wanekreek mondt uit in de Marowijne, de Coermotibo in de Cottica.
  • Parting of the Waters in de Verenigde Staten: een zeldzaam voorbeeld van een continentale bifurcatie
  • Slims in Alaska, een voormalige (tijdelijke) bifurcatie door het smelten van een gletsjer

Een voorbeeld van een kunstmatige bifurcatie is de Nerodimka in Kosovo. De kunstmatige afleiding leidt water af naar de Nerodimka en de Middellandse Zee, waar dit normaal enkel naar de Zwarte Zee stroomt via de Sitnica.

Zie de categorie River bifurcations van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.