Bergpas
Een bergpas, ook alleen pas en door wielrenners vaak aangeduid met het Franse col, is een lager gelegen deel van een bergrug. De bergrug is op die plaats gemakkelijker over te steken en bergpassen zijn daarom al sinds mensenheugenis belangrijke verbindingsroutes.
Natuurlijke grens
Een bergpas is altijd het punt van een waterscheiding. In relatief veel gevallen bevindt zich ook een grens, tussen landen of provincies, op of in de buurt van de bergpas, omdat bergruggen al eeuwenlang natuurlijke grenzen vormen.
Een weg over een bergpas wordt een pasweg genoemd, dat zijn meestal wegen met veel haarspeldbochten. Voor zo een weg of spoorlijn is de pas zelf dan vaak het hoogste punt in de route. De Romeinen legden al wegen over bergpassen in de Alpen aan. Het Franse woord mont, dat nu berg betekent, telde in de middeleeuwen als het punt van de pasovergang.[1] In de moderne tijd lopen wegen en spoorlijnen in bergachtige gebieden vaak over bergpassen, hoewel er de laatste jaren veel tunnels zijn aangelegd.
Door de vorm van een bergpas in het landschap tussen de bergen is er daar vaak meer wind dan in de nabije omgeving. Veel bergpassen zijn in de winter gesloten vanwege grote hoeveelheden sneeuw, zeker voor het wegverkeer. Paswegen kunnen in de winter overigens vaak wel sneeuwvrij worden gehouden, maar dat is een kostbare zaak. Zeker als er ook al een tunnel door de bergrug loopt, wordt de sneeuw op een bergpas in de winter niet geruimd.
Hoogste of laagste punt
De pasovergang is, in wiskundige zin, een zadelpunt in het aardoppervlak. Op een bergrug is het het laagste punt, daarom is een bergpas de ideale plaats om aan de andere kant van de berg te komen. Toch is het voor de reiziger een hoog punt, hij moet klimmen om de pas te bereiken.
Bergpassen in Europa
Pyreneeën
naam | omschrijving | hoogte (m) | land | tunnel |
---|---|---|---|---|
Col du Somport | 1632 | Spanje en Frankrijk | Tunnel du Somport | |
Col du Tourmalet | bekend van de wielersport | 2115 | Frankrijk | |
Port de la Bonaigua | 2072 | Spanje | ||
Port d'Envalira | hoogste pas in de Pyreneeën | 2408 | Andorra | Envaliratunnel |
Col de Puymorens | 1915 | Frankrijk | Tunnel du Puymorens | |
Coll de la Perxa | 1581 | Frankrijk | ||
Col du Perthus | Er gaat ook een autosnelweg over deze pas. | 290 | Spanje en Frankrijk | Perthustunnel voor hsl |
Er gaat over de genoemde passen een weg.
Kaukasus
naam | omschrijving |
---|---|
Darjalkloof | Georgische militaire weg |
Rikotipas | verbinding tussen Oost en West-Georgië |
Soeramipas | verbinding tussen Oost- en West-Georgië |
Bergpassen
Bronnen, noten en/of referenties
|