Bentvueghels

De Bentvueghels (ook Bentvuegels of Bentvogels) was de naam van een soort broederschap van voornamelijk Noord- en Zuid-Nederlandse kunstenaars in Rome. Het werd tussen 1620 en 1627 opgericht als tegenhanger van het conservatieve Lukasgilde[1]. De Bentvueghels telden ongeveer 480 leden in de honderd jaar dat het genootschap bestond.[2] Het heeft tot 1720 bestaan. Het doel van het broederschap was het bevorderen van onderlinge solidariteit en het ondersteunen van leden bij ziekte en problemen, zoals conflicten met buitenlandse collega's. De kunstenaarsvereniging had dus een sociale functie.

Tekening van Bentveughels. Van links naar rechts Joost uit Den Haag alias Schotsen trommel, Cornelis (Poelenburgh) van Utrecht alias Satier, Wouter (Crabeth) van der Gou alias Almanack, Tyman (Cracht) van den Emster alias Botterkul en Peter van Leiden alias Ram. Begin 17de eeuw, Prentenkabinet Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam.
Inwijding van een Bentveughel te Rome (1660)

Bij de Bentvueghels waren kunstschilders, tekenaars, graveurs, beeldhouwers, edelsmeden en ook dichters aangesloten. Zij waren na hun leertijd in het noorden naar Rome getrokken om hun studie af te ronden met het bestuderen van de daar aanwezige meesterwerken.

In Rome verbleven ze meestal enkele jaren, veelal in de omgeving van parochies als Santa Maria del Popolo en San Lorenzo in Lucina in het noorden van de stad.

Inwijdingsritueel

Om lid te kunnen worden van de Bentvueghels moest men een inwijdingsritueel ondergaan. Hierbij vormden de leden een tableau vivant, waarbij een van de leden de rol van de god van de wijn (Bacchus) op zich nam. Tijdens de ceremonie werd aan het nieuwe lid door de "veldpaap" de regels van de kunst medegedeeld, en werd een bijnaam (Bentnaam) aan hem toegekend. Deze naam verwees vaak naar een opvallende eigenschap of karaktertrek van het lid. Het nieuwe lid moest de bijnaam accepteren. Bekend is het verhaal van Johannes Teiler die ontevreden was met de bijnaam "Ezel". Op zijn kosten werd een tweede ceremonie gehouden om vervolgens als nieuwe bijnaam "De Gouden Ezel" te krijgen.

Na het tableau vivant vond het banket plaats waarbij de wijn rijkelijk vloeide. Dit alles op kosten van het nieuwe lid. Op een anonieme tekening in het Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam is een aantal van de Bentvueghels met hun bijnaam vastgelegd. De gewoonte om gezamenlijk de wijn aan te spreken komt op deze tekeningen duidelijk naar voren. Zeker vanaf 1650 waren de Bentvuegels berucht om deze drinkgelagen. Uiteindelijk leidde dit ertoe dat in 1720 Paus Clemens dergelijk bijeenkomsten, buiten het carnaval om, verbood.

Als slot van het ritueel liepen de Bentvueghels gezamenlijk de stad uit om op het zogenaamde graf van Bacchus bij de Santa Constanza een wijnoffer te brengen. In een van de zijkapellen van de Santa Constanza zijn nog ingekraste namen van leden van de Bentvueghels te zien.

Ledenlijst

Enkele leden van de Bentvueghels en hun aliassen
NaamAliasBijzonderheden
Willem van AelstVogelverschrikker
Dirck van BaburenBiervlieg
Jacobus de BaenGladiator
Pieter van BloemenStandaard
Francis Van BossuitWaarnemer
Valentin de Boulogne
Jan BoeckhorstLange Jan
Paulus BorOrlando
Leonard BramerNestelghat
Bartholomeus BreenberghHet Fret
Cornelis de BruijnAdonis
Joost CampenStokkade
Tyman Arentsz CrachtBotterkul
Wouter CrabethAlmanack
Karel DujardinBokkebaard
Jan van EssenSantruyter
Wybrand de GeestDe Friesche Adelaar
Pieter Anthonisz. van GroenewegenLeeuw
Reynier van HeuckelomWolf
Samuel van HoogstratenBatavier
Adriaen van der KabelGeestigheid
Pieter van LaerIl Bamboccio en Snuffelaer
Jacob LeyssensNotenkraker
Jan LinsenHermafrodiet
Franciscus de Neve (II)Bloosaerken
Reinier van PersijnNarcissis
Cornelis van PoelenburghSatyrWordt in 1617 lid
Johann Heinrich SchönfeldTriangel
Otto Marseus van SchrieckSnuffelaer
Theodoor van der SchuerVrientschap
Herman van SwaneveltHeremiet
Johannes TeilerSpeculatie (eerder Ezel en Gouden Ezel)[3]
Joost uit Den HaagSchotsen Trommel
Robbert DuvalLa Fortune
Jan Baptist WeenixRatel
Matthias WithoosCalzetta bianca
Casper van WittelToorts
Willem de MolijnWordt op 20 dec 1616 lid
Pieter Frits[4]Welgemoet[noot 1]
David BeckGulden Scepter
Dominicus van WijnenAscanius
Pieter BolckmanRoeperWerd lid in 1668
Johannes de VeerParadijsmeesterLid in 1668
Gregorius BodelotGoudgeldLid in 1668
Jacobus BlondeauWeymanLid in 1668
Hendrik SmidtsGetrouwe HerderLid in 1668
Jan Daval[5]DoubletLid in 1668
Arnoldus DoudeletSmiltkroesLid in 1668
Laurens van der LeenGelt GenoegLid in 1668
Jan van OlieSantrieter (Zandrijder)Lid in 1668


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.