Begraafplaats Zijlpoort

In augustus 1827 besloot de minister van Binnenlandse zaken, dat er vanaf 1 januari 1829 niet meer begraven mocht worden in kerken en ook niet binnen de bebouwde kom. De burgerlijke gemeente zou voortaan verantwoordelijk zijn voor de (nieuwe) begraafplaatsen. Omdat Leiden toen nog was ingesloten door de singels was er binnen de gemeente niet echt sprake van ruimte buiten de bebouwde kom, maar na onderzoek bleek dat de voormalige stadswallen op voldoende afstand van de bebouwing gelegen waren. Inmiddels had in 1828 de rooms-katholieke parochie van Leiden een eigen begraafplaats aangelegd waar men in gewijde aarde kon begraven. Een inspectie op 1 april 1828 door Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland wees uit dat alle op de wallen gelegen begraafplaatsen voldeden aan de nieuwe voorschriften. Op 19 november 1828 vonden de eerste begrafenissen plaats op Begraafplaats Zijlpoort.

In 1969 werd de begraafplaats gesloten en kon alleen nog begraven worden in de bestaande familiegraven. Dit duurde tot 1985 toen de begraafplaats zonder beperkingen werd heropend.

De kapel op de begraafplaats is van 1828 naar neoclassicistisch ontwerp van Th. Molkenboer. Aan de zijden van de kapel bevinden zich een dienstwoning en dienstruimten. De kapel heeft sinds 1976 de status van rijksmonument.

Op de begraafplaats liggen verschillende bekende personen, zoals de schilder Aad Donker, de eerste hoogleraar Armeense studies in Nederland Jos Weitenberg, en de natuurkundige Willem Keesom.

In 2008 verscheen een gedenkboek door R.C.J. van Maanen e.a., Een oase van rust, 180 jaar R.K. Begraafplaats Zijlpoort, dat ook een cd-rom met alle begraafgegevens bevatte.[1][2] Inmiddels kunnen de begraafregisters ook via internet doorzocht worden.[3]

• 
  Interieur van de Sint Petruskapel.
• 
  Oude grafstenen en een Calvarie-opstelling.
• 
  Grafsteen van eerste luitenant Jacques Olivier Maenhoudt (1868-1898).

Zie de categorie Begraafplaats Zijlpoort van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.