Antoon I van Lalaing

Antoon I van Lalaing (1480-1540), 1e graaf van Hoogstraten en heer van Culemborg was een Henegouwse edelman die verschillende functies vervulde in dienst van Filips de Schone en Karel V.

Antoon
1480 – 1540
Graaf van Hoogstraten
Periode	1518 – 1540
Voorganger	geen[1]
Opvolger	Filips van Lalaing
Stadhouder van Holland en Zeeland
Periode	1522 – 1540
Voorganger	Hendrik III van Nassau-Breda
Opvolger	René van Chalon
Stadhouder van Utrecht
Periode	1528 – 1540
Voorganger	geen[2]
Opvolger	René van Chalon
Vader	Joost van Lalaing
Moeder	Bonne van Viefville

De toren van het hof van Hoogstraten, 16e-eeuwse residentie van Antoon I in Mechelen

Antoon was een zoon van Joost van Lalaing en Bonne van Viefville en de jongere broer van Karel I van Lalaing. Hij huwde met Elisabeth van Culemborg in 1509, waardoor hij in het bezit kwam van de heerlijkheden Hoogstraten en Culemborg (beide verheven tot graafschap in 1518 respectievelijk vóór 1555). Zijn huwelijk bleef echter kinderloos. Zijn gezin ontfermde zich een tijdlang over de onechte dochter van Karel V en van Johanna van der Gheynst, later bekend als Margaretha van Parma.

In 1501 was hij kamerheer aan het hof van Filips de Schone. Later, in 1510, was hij kamerheer van de jonge Karel van Luxemburg, de latere keizer Karel V. In datzelfde jaar werd hij ook lid van de Grote Raad van Mechelen. In 1516 werd hij verkozen tot ridder in de Orde van het Gulden Vlies. Vervolgens werd hij in 1522 aangesteld als stadhouder van Holland, Zeeland en West-Friesland.

Antoon was naast bestuurder ook legeraanvoerder, hij speelde een belangrijke rol in de strijd van de Habsburgers tegen Karel van Gelre. Na de plundering door Maarten van Rossum van Den Haag in 1528 kreeg hij van de Staten van Holland een leger van 3000 man mee om in het Sticht Utrecht orde op zaken te stellen. Hij liet de Staten van Utrecht naar Dordrecht komen om trouw te zweren aan Karel V, waarmee aan de wereldlijke macht van de bisschop een einde kwam. De Staten van Holland wilden Het Sticht aan hun gewest toevoegen, maar Karel V volstond ermee om Antoine van Lalaing tevens stadhouder van Utrecht te maken. Ook zijn opvolgers zouden Holland en Utrecht besturen.

Als bestuurder trad hij hard op tegen het opkomende protestantisme en ook gaf hij opdracht tot de bouw van de Sint-Catharinakerk in Hoogstraten.

De gezondheidsproblemen van Margaretha van Oostenrijk zorgden ervoor dat Antoon in 1530 waarnemend landvoogd van de Nederlanden werd tot keizer Karel Maria van Hongarije in hetzelfde jaar tot definitieve opvolgster benoemde.