Almenum
Almenum is een buurtschap in de gemeente Harlingen in de Nederlandse provincie Friesland.
Buurtschap in Nederland  | |||
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  | ||
| Gemeente |  | ||
| Coördinaten | 53° 11′ NB, 5° 26′ OL | ||
| Woonplaats (BAG) | Midlum | ||
| |||
Almenum ligt aan het Van Harinxmakanaal, aan de rand van Harlingen en ten westen van Midlum waar zij formeel onder valt.
De buurtschap is vernoemd naar het kerkdorp dat vlak tegen Harlingen lag. Dit dorp was van oorsprong een terp met daarop een kerk, waarvan de geschiedenis terugging tot de 8e eeuw, en dat onderdeel werd van de stad Harlingen.
Geschiedenis
In 1563 kreeg Harlingen van koning Filips II van Spanje toestemming om Almenum binnen de wallen te trekken. Vanaf dat moment twistten Harlingen en Barradeel tot 1684 over de bijbehorende rechten en verplichtingen, totdat de toenmalige Friese stadhouder, Hendrik Casimir II van Nassau-Dietz, besliste dat Almenum definitief aan Harlingen toekwam. Nadat het dorp binnen de wallen van Harlingen was opgenomen, werd de oude St. Michaëlsdom op de toren na gesloopt en in 1775 vervangen door de nieuwe Grote Kerk.
Er is een Friese sage over de St. Michaëlsdom, waarin wordt gezegd dat een rode wonderdoende banier in de dom zou zijn ingemetseld, de Magnusvaan. Die is genoemd naar Magnus Forteman, een fictieve figuur, die rond het jaar 800 moet hebben geleefd en die na de verovering door de Franken in de 8e eeuw bij de stichting van de dom van Almenum betrokken is geweest.
Van 1812 tot 1816 was Almenum een zelfstandige gemeente, dat om de stad Harlingen lag. Het dorp bleef daarna doorleven als het bewoonde gebied buiten de stad, met de buurtschap Gratingabuurt. Na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde zich ten zuiden van Gratingabuurt de wijk Oosterpark. Gratingabuurt en het Oosterpark werden onderdeel van de stad Harlingen. Daarmee verdween het dorp definitief.
Een buurtje boven het Van Harinxmakanaal aan de Harlingerstraatweg dat binnen het oude dorpsgebied viel heeft de naam van het dorp gekregen en daarmee overleeft de benaming. Aan de (noord)westkant van de buurtschap is daarna een industriehaven ontwikkeld dat onderdeel is van Harlingen. Het water Ried scheidt de buurtschap en de industriehaven.
Een andere buurtschap die door de uitbreidingen is ontstaan is de Koningsbuurt. Het vormt een buurt van huizen midden in het industriegebied boven het Oosterpark.
Geboren
- Johan Jorna (1930-2016), beeldhouwer, medailleur
| Plaatsen in de gemeente Harlingen | |
|---|---|---|
|
Stad en dorpen: Harlingen · Midlum · Wijnaldum | ||