Akan (taal)

Akan is de belangrijkste taal van het West-Afrikaanse land Ghana. De taal wordt vooral in het zuiden en midden van Ghana gesproken. Ook in het oosten van Ivoorkust en in delen van Benin en Togo wordt Akan gesproken.

Akan (Akan)
Gesproken inGhana, Ivoorkust, Benin, Togo
Sprekersca. 8,3 miljoen[1]
Taalfamilie

Niger-Congotalen

Dialecten
Twi (Asante en Akwapim), Fante
AlfabetLatijns (Twi-alfabet, Fante-alfabet)
Twi-braille
Officiële status
Officieel in
Ghana (als schrijftaal)
TaalorganisatieAkan Orthography Committee
Taalcodes
ISO 639-1ak
ISO 639-2aka
ISO 639-3aka

fat – Fante
twi – Twi
abr – Abron
wss – Wasa
bqa – Tsjoemboeli

Portaal    Taal

Akan behoort tot de Kwa-taalfamilie. De taal bestaat uit een reeks nauw verwante dialecten. Er zijn drie onderling verstaanbare dialecten van de taal met een eigen schrijfwijze: Ashanti/Asante en Akwapim/Akuapem (gezamenlijk Twi genoemd) en Fante/Fanti. Ashanti is de meest gesproken variant van Akan. In de jaren 1970 werd een gestandaardiseerde schrijfwijze voor Akan ontwikkeld.[2]

Sprekers

Akan heeft ongeveer 8,3 miljoen sprekers.[1] De taal wordt gesproken door het gelijknamige Akanvolk en dient daarnaast als lingua franca in Ghana. Zo'n 44% van de Ghanese bevolking heeft Akan als eerste taal en 80% van de bevolking spreekt Akan als eerste of tweede taal. De taal wordt erkend als officiële schrijftaal door de Ghanese overheid. Het wordt in Ghana gebruikt voor onderwijs aan scholen en kan worden gestudeerd aan de universiteit.[2][3]

Het Ndyuka-volk in het binnenland van Suriname spreekt een taal afgeleid van Akan. Ook in Jamaica en elders in het Caribisch gebied en Zuid-Amerika wordt nog een vorm van Akan gesproken door nakomelingen van West-Afrikaanse slaven.[3]

Uitspraak

Akan heeft een complexe uitspraak met zowel nasale als orale klinkers. De toon (laag of hoog) waarop een woord wordt uitgesproken kan de betekenis van dat woord veranderen.[2]

Grammatica

De taal gebruikt, net als bijvoorbeeld het Nederlands, de woordvolgorde onderwerp-werkwoord-lijdend voorwerp. Zelfstandige naamwoorden worden onderverdeeld naar het voorvoegsel dat aan de wortel wordt toegevoegd, bijvoorbeeld a-baa ("stok"), m-baa ("stokken").[2]

Zie de Akan uitgave van Wikipedia.
Zie de Twi uitgave van Wikipedia.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.