Prefix (taalkunde)

Een voorvoegsel of (Romaans) prefix is een toevoeging (affix) die voor het grondwoord wordt geplaatst. Een prefix is altijd een gebonden morfeem (afhankelijk woorddeel), wat inhoudt dat het, in tegenstelling tot een cliticum, niet als afzonderlijk woord voorkomt. De tegenhanger van de prefix is de suffix (achtervoegsel), die achter het grondwoord wordt geplaatst. Grondwoord plus voor- of achtervoegsel vormen in de taalkunde samen een geleed woord of afleiding.

Het taalkundig verschijnsel waarbij een zelfstandig woord wordt voorafgegaan door een prefix, prefigering, is een studieobject binnen de morfologie.

Prefixen komen in bijna alle talen van de wereld voor, behoudens de isolerende talen. Voorbeelden van Nederlandse prefixen zijn her- als in herhalen, herinneren, herkennen, en ver- als in verkijken, verzwikken, veranderen, zich vergissen en vergaan. Pre- (voor-), is een Latijns voorvoegsel dat in Latijnse leenwoorden als prefix, predestinatie, prematuur voorkomt. Daarnaast is pre- als leenmorfeem in het Nederlands zelf productief geweest in begrippen als prefabricage, preadvies, prepensioen.

Zowel prefixen als suffixen komen in de meeste natuurlijke talen voor, maar suffixen vaker dan prefixen. Er zijn veel talen waarin voornamelijk suffixen worden gebruikt en bijna geen prefixen. Nog veel zeldzamer zijn echter disfixen, confixen, transfixen, infixen, suprafixen en simulfixen.