Adrien d'Oultremont

Adrien-Hyacinthe d'Oultremont behoorde tot een in de achttiende eeuw geadelde familie. Zijn vader, graaf Ferdinand d'Oultremont, heer van Drunen (1797-1868) was in de emigratie geboren in Kleef, en had na 1814 zijn lot aan dat van de Nederlandse monarchie verbonden. Hij werd kamerheer van de koning en van prins Frederik, net zoals zijn oudere broer Charles d'Oultremont (1789-1852) ceremoniemeester was aan het Hof in Den Haag. Ook hun zus, Henriette d'Oultremont (1792-1864) was aan het Hof verbonden, als hofdame bij koningin Wilhelmina (1774-1837). In 1841 werd ze de tweede vrouw van de inmiddels afgetreden Willem I.

In 1816 behoorde Ferdinand, zoals de andere d'Oultremonts, tot de eersten om zijn adellijke status te doen bevestigen. Hij trouwde in 1825 met de Engelse Isabelle Bonham (1808-1872) en ze hadden veertien kinderen. Na 1830 bleef hij nog een tijd in Nederland (het derde kind, Emile Henri d'Oultremont, werd in april 1831 in Nieuwkuijk geboren) maar nadien woonde hij als ambteloos burger in zijn kasteel van Blicquy en in zijn residentie in Brussel.

Adrien d'Oultremont hoefde geen soortgelijke keuze te maken, aangezien bij zijn geboorte het koninkrijk België al een aantal jaren geïnstalleerd was. Hij trouwde in 1873 met Hélène Malou (1854-1873) die echter zes maanden na hun huwelijk overleed. Zij was de dochter van eerste minister Jules Malou. In 1881 hertrouwde d'Oultremont met barones Clotilde de Woelmont (1857-1943). Ze hadden negen kinderen, die voor een talrijk nageslacht hebben gezorgd.

D'Oultremont vatte een carrière aan in het leger. Pas zeventien, begon hij aan studies in de Militaire School en werd in 1871 luitenant bij de cavalerie. In 1874 verliet hij echter het leger.

Hij begon toen aan een activiteit als commissaris-generaal voor België op grote tentoonstellingen. Zo vervulde hij deze functie op de:

• Wereldtentoonstelling van Philadelphia (1876);
• Wereldtentoonstelling in Parijs (1878);
• Nationale Tentoonstelling in Brussel, waar hij vooral de afdeling industrie voor zijn rekening nam;
• Internationale tentoonstelling over elektriciteit in Parijs (1881);
• Wereldtentoonstelling in Brussel (1897).

Hij maakte ook nog deel uit van de Commissie die de Belgische deelname aan de Wereldtentoonstelling van 1900 in Parijs organiseerde.

Ondertussen had hij zich in 1882 kandidaat gesteld voor de wetgevende verkiezingen en op 10 juni 1884 werd hij verkozen tot volksvertegenwoordiger voor het arrondissement Brussel op een lijst van onafhankelijken. Hij bleef dit mandaat uitoefenen tot in 1892. D'Oultremont was onder meer een groot pleitbezorger voor een algemene, verplichte en persoonlijke legerdienst (zonder plaatsvervangers). Hij kwam hierover in botsing met Auguste Beernaert en Charles Woeste.

Vanaf 1884 was hij vrijwilliger bij de Brusselse Burgerwacht waar hij in 1888 de commandant van werd. In 1893 werd hij bevorderd tot generaal-majoor van de Burgerwacht en in 1897 tot luitenant-generaal, met het commando over alle Burgerwachten in de provincies Antwerpen en Brabant.

Hij had ook een stevige voet in de economische wereld, als bestuurder van heel wat vennootschappen: Crédit général de Belgique, Brusselse Trammaatschappij, Société des Chemins de Fer Catalans, Société belge des Comptoirs en Chine, Compagnie Générale des Nitrates, Compagnie du Gaz de Rio, Compagnie des Mines de Dobra, Compagnie Minière Tunisienne en nog andere. Vanaf 1889 maakte hij ook deel uit van de Commissie van het Rode Kruis voor Congo Vrijstaat.

• É.-A. JACOBS, Le lieutenant général de la Garde Civique Comte Adrien d'Oultremont (1843-1907), in: Revue Belge d'Histoire Militaire, december 1965, p. 113 à 128 et 177 à 195
• Édouard-Aimé JACOBS, Adrien d'Oultremont, in: Biographie nationale de Belgique, T. XXXV, 1970
• Oscar COOMANS DE BRACHÈNE, État présent de la noblesse belge, Annuaire 1995, Brussel, 1995.
• Éric MEUWISSEN, Richesse oblige: la Belle Epoque des grandes fortunes, Brussel, Editions Racine, 1999