AMBER Alert Nederland

AMBER Alert Nederland is het Nederlandse landelijke vermiste kinderenalarm. Met 3 miljoen deelnemers en deelnemende organisaties is AMBER Alert het grootste burgerparticipatie-initiatief en een bekend voorbeeld van crowdsourcing in Nederland. AMBER Alert Nederland verspreidt uitsluitend AMBER Alerts[1] en Vermist Kind Alerts. Wanneer de politie besluit om AMBER Alert in te schakelen bij een kindvermissing is er sprake van een levensbedreigende situatie (AMBER Alert) of direct en significant gevaar (Vermist Kind Alert). Bij een AMBER Alert (ongeveer 1-2 keer per jaar) wordt het volledige systeem ingezet. Voor ongeveer 20 Vermist Kind Alerts worden jaarlijks delen van het systeem ingezet, bijvoorbeeld social media en apps.

Logo AMBER Alert Nederland

Oprichting en naam

AMBER Alert Nederland werd in 2008 kosteloos opgericht door softwarebedrijf Netpresenter[2] en de Nationale Politie,[3] in samenwerking met het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Het startsein voor AMBER Alert werd gegeven op 11 november 2008 door toenmalig minister van Justitie, Ernst Hirsch Ballin. Netpresenter heeft het AMBER Alert-systeem ontwikkeld en kosteloos ter beschikking gesteld aan de Nederlandse overheid. De Nationale Politie is verantwoordelijk voor het uitsturen van AMBER Alerts. Uit onderzoek is gebleken dat AMBER Alert de hoogste naamsbekendheid heeft onder de alerteringssystemen: 95 procent van de niet-deelnemers kent het systeem van naam.[4][5]

Het Nederlandse systeem is vernoemd naar het gelijknamige AMBER Alert Plan in Amerika. De naam komt van het 9-jarige Amerikaanse meisje Amber Hagerman, dat op 13 januari 1996 werd ontvoerd en vermoord. Haar dood leidde tot de totstandkoming van dit systeem.[6] AMBER Alert is een geregistreerde merknaam waarvan AMBER met hoofdletters wordt geschreven.

AMBER Alert Europe
Logo AMBER Alert Europe

AMBER Alert Europe is een Nederlandse stichting, opgericht in 2013 door politie- en overheidsinstanties uit diverse EU lidstaten, onder voortouw van AMBER Alert Nederland en haar partners.[7] Het doel van AMBER Alert Europe is het verbeteren van de bescherming van urgent vermiste kinderen in Europa. AMBER Alert Europe verbindt politie en burgers in de zoektocht naar urgent vermiste kinderen. De organisatie verzorgt politietraining, stimuleert grensoverschrijdende politiesamenwerking en faciliteert AMBER Alert-systemen voor Europese lidstaten. Hierdoor wordt ook de bescherming van Nederlandse kinderen in andere Europese lidstaten verhoogd.[7] AMBER Alert Europe wordt gesteund door specialisten op het gebied van vermiste personen, NGO’s, politie en overheidsinstanties en meer dan 465 Europarlementariërs (meest succesvolle Schriftelijke Verklaring). De organisatie heeft 33 leden (NGO’s, ministeries en politie) in 21 landen.[7]

Werking, bereik en effectiviteit van het systeem

AMBER Alerts

Een AMBER Alert is een landelijk waarschuwingsbericht dat wordt uitgestuurd wanneer de Nederlandse politie vreest voor het leven van een ontvoerd of vermist kind. Het hele systeem wordt dan ingezet. Dit gebeurt ongeveer 1-2 keer per jaar. Zo worden er bijvoorbeeld reclameschermen, snelwegborden, apps, SMS en e-mail gebruikt en wordt het AMBER Alert uitgezonden op radio en tv. Op die manier wordt de kans op een goede afloop enorm vergroot.[8]

Met een AMBER Alert worden onmiddellijk via heel veel media mensen en bedrijven geïnformeerd en gevraagd te helpen in de zoektocht naar het vermiste kind. Tips kunnen via de diverse media worden doorgegeven. "Een AMBER Alert dient zo snel mogelijk na het moment van ontvoering of vermissing te worden uitgestuurd", aldus voormalig minister van Justitie Hirsch Balin.[9][10] Hij zei dit naar aanleiding van de zaak Milly Boele. Het meisje uit Dordrecht werd vermoord teruggevonden nadat het AMBER Alert pas een dag na de vermissing werd uitgestuurd. Naar aanleiding van deze zaak en de zaak van Jennifer van Oostende zijn ook de procedures betreffende het melden van een vermissing, die mogelijk in aanmerking komt voor een AMBER Alert, onder de loep genomen. Op 4 november 2011 gaf voormalig Minister Ivo Opstelten van Veiligheid en Justitie aan dat regiokorpsen de meest urgente vermissingen verplicht moeten gaan melden bij het Landelijk Bureau van Vermiste personen (onderdeel van de Nationale Politie). Deze meldingsplicht is per direct ingevoerd.[11]

AMBER Alerts zijn momenteel te ontvangen via SMS (met een link naar meer informatie, waaronder een foto)[12] De AMBER Alert iPhone App,[13] de AMBER Alert Android App,[14] e-mail,[15] Twitter[16] Facebook, als RSS newsfeed, PC-popup bericht, PC screensaver en beeldkrant,[17] Ook worden AMBER Alerts direct overgenomen door alle grote TV- en radiostations. AMBER Alert-meldingen zijn ook direct en automatisch te zien op de snelwegborden van Rijkswaterstaat[18] en organisaties zoals tekstkar.nl, en op grote TV-schermen in bussen (van Connexxion), supermarkten, bioscopen en restaurants. Ook verschijnt een banner of pop- up bericht op websites van landelijke dagbladen. Op 14 augustus 2009 maakte AMBER Alert Nederland bekend dat AMBER SMS-Alerts voortaan voorrang krijgen boven regulier SMS-verkeer. Er worden geen reclameboodschappen vertoond op AMBER Alert en de privacy van de gebruiker is gewaarborgd. Als iedereen weet van de vermissing van een kind -het doel van AMBER Alert is om zoveel mogelijk mensen te laten meezoeken naar een vermissing- nemen reguliere media (zoals online media, kranten, TV en radio) het over. Soms wordt een AMBER Alert in aangepaste vorm opnieuw uitgestuurd omdat er nieuwe informatie beschikbaar is over een vermissing. AMBER Alert geeft ook meer informatie over de afloop via Facebook en Twitter.[19][20]

Vermist Kind Alerts

Ongeveer 20 keer per jaar worden delen van het systeem ingezet voor Vermist Kind Alerts. Bij een Vermist Kind Alert zijn er substantiële aanwijzingen dat het vermiste kind een hoge mate van risico loopt en/of in direct gevaar verkeert waarbij snel handelen noodzakelijk is. In deze gevallen kan de politie besluiten om burgers te informeren over de vermissing. Bij Vermist Kind Alerts worden delen van het AMBER Alert-systeem ingezet om de aandacht van burgers te vragen. Zo zal het bericht landelijk worden uitgestuurd via sociale media, en kunnen specifieke regio’s en doelgroepen (zoals spoorwegpersoneel of de transportsector) worden geïnformeerd.

Bereik

De eerste week na de start van AMBER Alert meldden zich al 50.000 Nederlanders aan. Inmiddels heeft AMBER Alert 3 miljoen aansluitingen, waaronder vele grote organisaties[21] Hierdoor is het bereik van AMBER Alert vele malen groter: ruim 12 miljoen burgers.[22] Het AMBER Alert platform (dus alleen de website banners, pop-ups en screensavers) genereerde bij de 3de maal dat het werd ingezet (op 11 maart 2010) al 6 miljoen hits in de eerste 24 uur.

Criteria voor een AMBER Alert

Iedere dag raken er in Nederland kinderen vermist. Enkele keren per jaar zijn er echter vermissingen waarbij het risico voor het vermiste kind veel groter dan normaal is. Dat is zeker het geval als een kind ontvoerd wordt door een onbekende. Een geval van een vermist kind moet daarom voldoen aan strikte criteria voordat een AMBER Alert wordt afgegeven. Het Landelijk bureau vermiste personen van de Nationale Politie is verantwoordelijk voor het uitsturen van een AMBER Alert en hanteert strikte criteria:[23]

  1. Het kind is (zeer waarschijnlijk) ontvoerd door een onbekend persoon of personen, of het kind is vermist en er bestaat direct gevaar voor het leven van het kind;
  2. Het vermiste kind moet jonger zijn dan 18 jaar;
  3. Er is voldoende informatie over het slachtoffer, een mogelijke ontvoerder of een gebruikte auto, zodat met een AMBER Alert de kans vergroot wordt dat het kind gelokaliseerd kan worden;
  4. Het AMBER Alert moet zo snel mogelijk na de ontvoering of vermissing worden gebruikt.

Hierbij geldt steeds dat de omstandigheden van het concrete geval doorslaggevend zijn voor de beslissing om al dan niet een AMBER Alert te doen uitgaan.[24][25]

Voor meerderjarige personen (van 18 jaar en ouder) wordt geen AMBER Alert verzonden, ook niet als ze in geestelijk opzicht functioneren op een leeftijdsniveau onder de 18 jaar. Als dat nodig is, zal op andere wijze voor een dergelijke vermissing aandacht gevraagd worden.

Symbool voor Vermiste Kinderen

Vergeet-mij-nietjes (vaak in de vorm van een speldje) zijn het internationale symbool voor vermiste kinderen. 25 mei is de internationale Dag van het Vermiste Kind. In landen over de hele wereld, waaronder ook in Nederland, worden dan o.a. witte ballonen opgelaten met foto’s van vermiste kinderen erop. In 2009 ontving Frank Hoen, ontwikkelaar van het AMBER Alert systeem, de ‘Vergeet-me-niet’ Award van Tros Vermist voor het systeem.[26]

Kosten

AMBER Alert is op 11 november 2008 van start gegaan als een volledig gesponsord initiatief uit de samenleving. In 2010 vroegen de sponsoren steun aan de politie en overheid omdat ze de kosten voor het AMBER Alert-systeem (die opliepen tot een miljoen euro per jaar) niet meer alleen konden dragen.[27] Die steun werd gegeven door Minister Hirsch Ballin die op 16 maart 2010 tijdens een Kamerdebat toezegde dat hij de voortzetting van AMBER Alert een publieke verantwoordelijkheid achtte.[28] Ontvangst van alle typen AMBER Alerts is gratis.

Vergelijkbare systemen op andere gebieden

RijnmondVeilig is een initiatief van burgemeester Aboutaleb en veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond. Met RijnmondVeilig kunnen de gezamenlijke hulpdiensten de burgers van de regio Rotterdam-Rijnmond tijdens een crisis of incident beter alarmeren en informeren. Het gebruikte systeem hiervoor is hetzelfde als voor AMBER Alert.[29][30] Begin 2011 geeft het Nederlands Genootschap van Burgemeesters aan ook een ‘AMBER Alert’ bij rampen te willen.[31] De burgemeesters willen dat voortaan alle mogelijke communicatiemedia bij een ramp als in Moerdijk worden ingezet zoals bij een AMBER Alert gebeurt.

8 juni 2010 zei Fred Teeven, toenmalig Kamerlid van de VVD, dat de VVD een landelijk Crime Alert nastreeft, gebaseerd op de technologie van het AMBER Alert-systeem.[32] Foto’s van gezochte criminelen moeten zo via internet, GSM, Twitter, snelwegborden, reclameschermen en tv’s snel en wijd worden verspreid. Met een Crime Alert kan de politie met één druk op de knop een foto of filmpje van gezochte personen verspreiden.[33] Er wordt echter niet alleen gewerkt aan uitbreiding; ook beperkingen worden bestudeerd. Na vragen vanuit de Tweede Kamer waarom er 's nachts geen AMBER Alerts via SMS uitgestuurd, is het sinds april 2013 ook mogelijk om 's nachts AMBER Alerts via SMS te ontvangen. Burgers kunnen zelf aangeven of zij 's nachts alerts willen ontvangen.[34]

Zie ook waarschuwingsstelsel.

Feiten
  • 11-11-2008 De minister van Justitie, Ernst Hirsch Ballin, neemt op een persconferentie het AMBER Alert systeem officieel in ontvangst.[35]
  • 14-02-2009 Eerste Nederlandse AMBER Alert. De vermiste jongen is snel terecht doordat medewerkers van McDonald's hem herkennen via berichten op hun reclameschermen.[36]
  • In januari 2012 is de miljoenste deelnemer voor AMBER Alert een feit[37]
  • 10-02-2012 AMBER Alert lanceert de AMBER Alert iPhone App. Binnen drie uur stond de App toen op nummer 1 in de App Store.
  • Tot en met december 2019 werd in Nederland 29 keer een AMBER Alert afgegeven.[38] In ongeveer driekwart van alle gevallen werd het kind teruggevonden dankzij of mede dankzij tips die binnenkwamen op het AMBER Alert.[39]
  • Delen van het systeem werden meer dan 1000 keer ingezet voor een Vermist Kind Alert[38]
  • In 94% van de gevallen werd het kind, waarvoor een AMBER Alert of Vermist Kind werd uitgestuurd, gevonden. Daarmee is het het meest succesvolle burgerparticipatie-initiatief en het bekendste voorbeeld van effectieve crowdsourcing in Nederland.[40]
  • Een aantal grote organisaties die AMBER Alert gebruiken zijn NS, TNT, Connexxion, DHL Nederland, RET, WML, ANP, ANWB, Total Tankstations en Alliander[41][42][43][44][45][46]
Zie de categorie AMBER Alert van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.