Mannelijke substantieven kunnen in het Grieks enkel op volgende uitgangen eindigen:

-ας, -ης, -ες, -ος, -ους

Verder kunnen we ze onderverdelen in gelijklettergrepig en ongelijklettergrepig: een substantief heet gelijklettergrepig indien er in het meervoud evenveel lettergrepen zijn als in het enkelvoud.

De gelijklettergrepigen eindigen op: -ας, -ης, -ος

De ongelijklettergrepigen eindigen op: -ας, -ης, -ες, -ους

Het is dus enkel bij de substantieven op -ας of -ης dat je moet weten tot welke groep ze behoren, voor de overige drie uitgangen is er maar één mogelijkheid.

Elk van de 7 groepen die we zo kunnen onderscheiden worden hierna één voor één besproken. Binnen elke groep zijn er dan verschillende voorbeelden al naargelang de lettergreep waarop het accent valt.

Er bestaat nog een achtste groep: de substantieven op -έας, ze worden echter op de pagina over onregelmatige substantieven behandeld.

Gelijklettergrepigen op -ας

Opmerkingen:

• De vocatief is in het meervoud gelijk aan de nominatief.
• Er zijn twee groepen te onderscheiden indien het accent op de voorlaatste lettergreep valt:

- De substantieven dit tot de tweede groep behoren zijn te herkennen aan: ze eindigen op -ίας of -ίστας en anders hebben ze maar twee lettergrepen. Bij deze woorden verspringt het accent in de genitief meervoud.

- De overige behoren tot groep 1 en vertonen geen accentverschuiving.

• Bij de woorden met accent op de derdelaatste lettergreep verspringt het accent in de genitief meervoud.
• In deze groep zijn er geen substantieven met accent op de laatste lettergreep.

Gelijklettergrepigen op -ης

Opmerkingen:

• De vocatief is in het meervoud gelijk aan de nominatief.
• Bij de woorden met accent op de voorlaatste lettergreep verspringt het accent in de genitief meervoud.
• In deze groep zijn er geen substantieven met accent op de derdelaatste lettergreep.

Gelijklettergrepigen op -ος

Opmerkingen:

• De vocatief is in het meervoud gelijk aan de nominatief.
• Er zijn twee groepen te onderscheiden indien het accent op de derdelaatste lettergreep valt:

- De meeste substantieven van 3 lettergrepen behoren tot groep 1 (met accentverschuiving in de accusatief meervoud en beide genitieven).

- De namen van maanden behoren ook tot groep 1.

- Het zijn meestal de woorden van 4 lettergrepen of meer die geen accentverschuiving vertonen. Enkele uitzonderingen zijn echter: γάιδαρος "ezel", δάσκαλος "leraar", ψεύταρος "leugenaar",...

• Enkele groepen woorden hebben een vocatief op -o:

- Eigennamen van mannelijke personen met accent op de voorlaatste lettergreep:

Παύλο, Νίκο, Πέτρο, Γιώργο, Μαρινάτο,...

- De woorden: γέρος "oude man", διάκος "diaken", δράκος "boeman".

Ongelijklettergrepigen op -ας

Opmerkingen:

• De vocatief is in het meervoud gelijk aan de nominatief.
• Deze groep bevat 4 substantieven met de klemtoon op een andere lettergreep:

ρήγας   meervoud: ρηγάδες   "koning"

μπάρμπας   meervoud: μπαρμπάδες   "oom"

πρωτόπαπας   meervoud: πρωτοπαπάδες   "voorvader"

κάλφας   meervoud: καλφάδες   "leerjongen"

• Het woord αέρας "lucht, wind" heeft een onregelmatig meervoud: αέρηδες, αέρηδων.

Ongelijklettergrepigen op -ης

Opmerkingen:

• De vocatief is in het meervoud gelijk aan de nominatief.
• Dit is de lastigste groep omdat er bij de woorden met accent op de laatste en de voorlaatste lettergreep zowel gelijklettergrepigen als ongelijklettergrepigen voorkomen. Woorden op -άκης of -ούλης zijn altijd ongelijklettergrepig, in de andere gevallen moet je het in het woordenboek opzoeken.

Ongelijklettergrepigen op -ες

Opmerkingen:

• De vocatief is in het meervoud gelijk aan de nominatief.
• Deze groep bevat enkel substantieven met de klemtoon op de laatste lettergreep.

Ongelijklettergrepigen op -ους

Opmerkingen:

• De vocatief is in het meervoud gelijk aan de nominatief.
• Deze groep bevat verder enkel twee substantieven zonder meervoud:

Ιησούς   "Jezus"

νους   "inzicht"

>> Nieuwgrieks >> Substantieven >> Mannelijke substantieven