opdoemen
Nederlands
Woordafbreking
- op·doe·men
Woordherkomst en -opbouw
- In de betekenis van ‘aan de horizon zichtbaar worden’ voor het eerst aangetroffen in 1696 [1]
- samenstelling van op bw en doemen ww [2]
| stamtijd | ||
|---|---|---|
| onbepaalde wijs |
verleden tijd |
voltooid deelwoord |
| opdoemen |
doemde op |
opgedoemd |
| zwak -d | volledig | |
Werkwoord
opdoemen
- ergatief (vanuit het duister of de mist) geleidelijk zichtbaar worden
- Ik herinnerde me wat ze in de auto tegen vader had gezegd toen de naakte bergen van Nordland waren opgedoemd[3].
- Hij kwam daardoor maar langzaam vooruit en was dan ook erg blij toen hij plotseling, in het donker van de nacht, een grote witte steen zag opdoemen. [4]
- Tachtig jaar geleden gaf Jozef Stalin het bevel tot een massale zuivering van de sovjet-samenleving. Hij zag een oorlog opdoemen en wilde preventief de 'vijfde colonne' in eigen land opruimen. Deze Grote Terreur duurde ruim een jaar. Ongeveer anderhalf miljoen mensen werden gearresteerd, 700.000 burgers ter dood veroordeeld [5]
Gangbaarheid
- Het woord opdoemen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd 'opdoemen' herkend door:
| 97 % | van de Nederlanders; |
| 92 % | van de Vlamingen. |
Verwijzingen
- "opdoemen" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- opdoemen op website: Etymologiebank.nl
- Anatomie van een verdwijning
Hisham Matar 2011 - Herzen, Frank De zoon van de woordbouwer 1970 ISBN 9062805450 pagina 69
- www.raamoprusland.nl
This article is issued from
Wiktionary.
The text is licensed under Creative
Commons - Attribution - Sharealike.
Additional terms may apply for the media files.