զեղջ

Armenian

Etymology

From Old Armenian զեղջ (zełǰ).

Pronunciation

Noun

զեղջ • (zełǰ)

  1. (dated) remorse, repentance
    Synonym: զղջում (złǰum)

Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular plural
nominative զեղջ (zełǰ) զեղջեր (zełǰer)
dative զեղջի (zełǰi) զեղջերի (zełǰeri)
ablative զեղջից (zełǰicʿ) զեղջերից (zełǰericʿ)
instrumental զեղջով (zełǰov) զեղջերով (zełǰerov)
locative զեղջում (zełǰum) զեղջերում (zełǰerum)
definite forms
nominative զեղջը/զեղջն (zełǰə/zełǰn) զեղջերը/զեղջերն (zełǰerə/zełǰern)
dative զեղջին (zełǰin) զեղջերին (zełǰerin)
1st person possessive forms (my)
nominative զեղջս (zełǰs) զեղջերս (zełǰers)
dative զեղջիս (zełǰis) զեղջերիս (zełǰeris)
ablative զեղջիցս (zełǰicʿs) զեղջերիցս (zełǰericʿs)
instrumental զեղջովս (zełǰovs) զեղջերովս (zełǰerovs)
locative զեղջումս (zełǰums) զեղջերումս (zełǰerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative զեղջդ (zełǰd) զեղջերդ (zełǰerd)
dative զեղջիդ (zełǰid) զեղջերիդ (zełǰerid)
ablative զեղջիցդ (zełǰicʿd) զեղջերիցդ (zełǰericʿd)
instrumental զեղջովդ (zełǰovd) զեղջերովդ (zełǰerovd)
locative զեղջումդ (zełǰumd) զեղջերումդ (zełǰerumd)

Adjective

զեղջ • (zełǰ) (superlative ամենազեղջ)

  1. (rare) pitiful

Declension
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
singular plural
nominative զեղջ (zełǰ) զեղջեր (zełǰer)
dative զեղջի (zełǰi) զեղջերի (zełǰeri)
ablative զեղջից (zełǰicʿ) զեղջերից (zełǰericʿ)
instrumental զեղջով (zełǰov) զեղջերով (zełǰerov)
locative զեղջում (zełǰum) զեղջերում (zełǰerum)
definite forms
nominative զեղջը/զեղջն (zełǰə/zełǰn) զեղջերը/զեղջերն (zełǰerə/zełǰern)
dative զեղջին (zełǰin) զեղջերին (zełǰerin)
1st person possessive forms (my)
nominative զեղջս (zełǰs) զեղջերս (zełǰers)
dative զեղջիս (zełǰis) զեղջերիս (zełǰeris)
ablative զեղջիցս (zełǰicʿs) զեղջերիցս (zełǰericʿs)
instrumental զեղջովս (zełǰovs) զեղջերովս (zełǰerovs)
locative զեղջումս (zełǰums) զեղջերումս (zełǰerums)
2nd person possessive forms (your)
nominative զեղջդ (zełǰd) զեղջերդ (zełǰerd)
dative զեղջիդ (zełǰid) զեղջերիդ (zełǰerid)
ablative զեղջիցդ (zełǰicʿd) զեղջերիցդ (zełǰericʿd)
instrumental զեղջովդ (zełǰovd) զեղջերովդ (zełǰerovd)
locative զեղջումդ (zełǰumd) զեղջերումդ (zełǰerumd)

Further reading
  • “զեղջ”, in Žamanakakicʿ hayocʿ lezvi bacʿatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, 1969–1980

Old Armenian

Alternative forms

Etymology

The origin is unknown.[1]

Noun

զեղջ • (zełǰ)

  1. remorse, repentance
    Synonyms: զղջումն (złǰumn), ստրջանք (strǰankʿ), ապաշաւ (apašaw)
    զեղջ լինել մտաց ուրուք ― zełǰ linel mtacʿ urukʿ ― to scruple; to have qualms of conscience, to be smitten with remorse
    զեղջ լինել ումեք, զեղջ ապաշաւ անկանիլ ի միտս, զղջի ունել զոք, ի զեղջ գալ, հարկանիլ, ի զեղջ ապաշաւանաց գալ, զեղջ ընդունել ― zełǰ linel umekʿ, zełǰ apašaw ankanil i mits, złǰi unel zokʿ, i zełǰ gal, harkanil, i zełǰ apašawanacʿ gal, zełǰ əndunel ― to repent, to afflict one's conscience
    ի զեղջ ածել, զեղջ բերել ― i zełǰ acel, zełǰ berel ― to cause to repent, to reform
    որպիսի՜ զեղջ կալցի զմեզ ― orpisi! zełǰ kalcʿi zmez ― how we shall repent!

Declension
unknown type
singular plural
nominative զեղջ (zełǰ) զեղջք (zełǰkʿ)
genitive ? (?) ? (?)
dative ? (?) ? (?)
accusative զեղջ (zełǰ) զեղջս (zełǰs)
ablative ? (?) ? (?)
instrumental ? (?) ? (?)
locative ? (?) զեղջս (zełǰs)
the oblique cases are not attested

Adjective

զեղջ • (zełǰ)

  1. repentant, contrite
    Synonyms: զղջական (złǰakan), զղջալից (złǰalicʿ)
  2. pitiful, miserable
    Synonym: ողորմ (ołorm)

Declension
unknown type
singular plural
nominative զեղջ (zełǰ) զեղջք (zełǰkʿ)
genitive ? (?) ? (?)
dative ? (?) ? (?)
accusative զեղջ (zełǰ) զեղջս (zełǰs)
ablative ? (?) ? (?)
instrumental ? (?) ? (?)
locative ? (?) զեղջս (zełǰs)
the oblique cases are not attested

Derived terms
  • անզեղջ (anzełǰ)
  • անզղջաբար (anzłǰabar)
  • անզղջական (anzłǰakan)
  • անզղջականաբար (anzłǰakanabar)
  • անզղջականապէս (anzłǰakanapēs)
  • անզղջականութիւն (anzłǰakanutʿiwn)
  • անզղջանալի (anzłǰanali)
  • անզղջապէս (anzłǰapēs)
  • անզղջութիւն (anzłǰutʿiwn)
  • զեղջանամ (zełǰanam)
  • զղջալի (złǰali)
  • զղջալից (złǰalicʿ)
  • զղջական (złǰakan)
  • զղջականաբար (złǰakanabar)
  • զղջամ (złǰam)
  • զղջանամ (złǰanam)
  • զղջասիրտ (złǰasirt)
  • զղջացուցանեմ (złǰacʿucʿanem)
  • զղջացուցիչ (złǰacʿucʿičʿ)
  • զղջաւոր (złǰawor)
  • զղջեմ (złǰem)
  • զղջմտաբար (złǰmtabar)
  • զղջութիւն (złǰutʿiwn)
  • զղջումն (złǰumn)

Descendants

References
  1. Ačaṙean, Hračʿeay (1973), “զեղջ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume II, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 90a

Further reading
  • Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “զեղջ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • J̌axǰaxean, Manuēl (1837), “զեղջ”, in Baṙgirkʿ i barbaṙ hay ew italakan [Armenian–Italian Dictionary], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Łazarean, Ṙ. S. (2006), “զեղջ”, in Grabari homanišneri baṙaran [Dictionary of Old Armenian Synonyms], Yerevan: University Press
  • Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “զեղջ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.