χρυσός

Ancient Greek

Etymology

Likely borrowed from a Semitic source; compare Mycenaean Greek 𐀓𐀬𐀰 (ku-ru-so), Hebrew חֶרֶס‎ (ḥéres) (Can this(+) etymology be sourced?), Phoenician 𐤇𐤀𐤓𐤏𐤕𐤆‎ (ḥʾrʿtz), Akkadian 𒆬𒄀 (ḫurāṣu [KUG.SIG17]).

Pronunciation
 

Noun

χρῡσός • (khrūsós) m (genitive χρῡσοῦ); second declension

  1. gold (substance)
  2. (poetic) something dear or precious
  3. a gold coin

Declension
Second declension of ὁ χρῡσός; τοῦ χρῡσοῦ (Attic)
Case / # Singular Dual Plural
Nominative ὁ χρῡσός
ho khrūsós		 τὼ χρῡσώ
tṑ khrūsṓ		 οἱ χρῡσοί
hoi khrūsoí
Genitive τοῦ χρῡσοῦ
toû khrūsoû		 τοῖν χρῡσοῖν
toîn khrūsoîn		 τῶν χρῡσῶν
tôn khrūsôn
Dative τῷ χρῡσῷ
tôi khrūsôi		 τοῖν χρῡσοῖν
toîn khrūsoîn		 τοῖς χρῡσοῖς
toîs khrūsoîs
Accusative τὸν χρῡσόν
tòn khrūsón		 τὼ χρῡσώ
tṑ khrūsṓ		 τοὺς χρῡσούς
toùs khrūsoús
Vocative χρῡσέ
khrūsé		 χρῡσώ
khrūsṓ		 χρῡσοί
khrūsoí
Notes:
  • This table gives Attic inflectional endings. For declension in other dialects, see Appendix:Ancient Greek dialectal declension.
Second declension of χρῡσός; χρῡσοῦ (Epic)
Case / # Singular Dual Plural
Nominative χρῡσός
khrūsós		 χρῡσώ
khrūsṓ		 χρῡσοί
khrūsoí
Genitive χρῡσοῦ / χρῡσοῖο / χρῡσόο
khrūsoû / khrūsoîo / khrūsóo		 χρῡσοῖῐν
khrūsoîin		 χρῡσῶν
khrūsôn
Dative χρῡσῷ
khrūsôi		 χρῡσοῖῐν
khrūsoîin		 χρῡσοῖσῐ / χρῡσοῖσῐν / χρῡσοῖς
khrūsoîsi(n) / khrūsoîs
Accusative χρῡσόν
khrūsón		 χρῡσώ
khrūsṓ		 χρῡσούς
khrūsoús
Vocative χρῡσέ
khrūsé		 χρῡσώ
khrūsṓ		 χρῡσοί
khrūsoí
Notes:
  • Dialects other than Attic are not well attested. Some forms may be based on conjecture. Use with caution.

Derived terms
  • ἄχρῡσος (ákhrūsos)
  • διάχρῡσος (diákhrūsos)
  • ἑλίχρῡσος (helíkhrūsos)
  • ἐπίχρῡσος (epíkhrūsos)
  • ἐπιχρῡσόω (epikhrūsóō)
  • ζάχρῡσος (zákhrūsos)
  • ἰσόχρῡσος (isókhrūsos)
  • κατάχρῡσος (katákhrūsos)
  • καταχρῡσόω (katakhrūsóō)
  • ὁλόχρῡσος (holókhrūsos)
  • παγχρῡ́σεος (pankhrū́seos)
  • πάγχρῡσος (pánkhrūsos)
  • περίχρῡσος (períkhrūsos)
  • περιχρῡσόω (perikhrūsóō)
  • πολύχρῡσος (polúkhrūsos)
  • ὑπόχρῡσος (hupókhrūsos)
  • ὑποχρῡσόω (hupokhrūsóō)
  • φιλόχρῡσος (philókhrūsos)
  • χρῡσαλλίς (khrūsallís)
  • χρῡσάμπυξ (khrūsámpux)
  • χρῡσανθής (khrūsanthḗs)
  • χρῡσάορος (khrūsáoros)
  • χρῡσάρματος (khrūsármatos)
  • χρῡ́σασπις (khrū́saspis)
  • χρῡσαυγέω (khrūsaugéō)
  • χρῡσαυγής (khrūsaugḗs)
  • χρῡσάωρ (khrūsáōr)
  • χρῡσεῖον (khrūseîon)
  • χρῡσελεφαντήλεκτρος (khrūselephantḗlektros)
  • χρῡσεοβόστρυχος (khrūseobóstrukhos)
  • χρῡσεόκυκλος (khrūseókuklos)
  • χρῡσεοπήληξ (khrūseopḗlēx)
  • χρῡσεοπήνητος (khrūseopḗnētos)
  • χρῡ́σεος (khrū́seos)
  • χρῡσεοσάνδαλος (khrūseosándalos)
  • χρῡσεόστολμος (khrūseóstolmos)
  • χρῡσεόστολος (khrūseóstolos)
  • Χρῡ́ση (Khrū́sē)
  • χρῡσηλάκατος (khrūsēlákatos)
  • χρῡσήλατος (khrūsḗlatos)
  • χρῡσήνιος (khrūsḗnios)
  • χρῡσήρης (khrūsḗrēs)
  • Χρῡ́σης (Khrū́sēs)
  • χρῡσίδιον (khrūsídion)
  • χρῡσίζω (khrūsízō)
  • χρῡσίον (khrūsíon)
  • Χρύσιππος (Khrúsippos)
  • χρῡσίς (khrūsís)
  • χρῡσίτης (khrūsítēs)
  • χρῡσοβαφής (khrūsobaphḗs)
  • χρῡσοβέλεμνος (khrūsobélemnos)
  • Χρυσόγονος (Khrusógonos)
  • χρῡσοειδής (khrūsoeidḗs)
  • χρῡσόθρονος (khrūsóthronos)
  • χρῡσόκαρπος (khrūsókarpos)
  • χρῡσόκερως (khrūsókerōs)
  • χρῡσόκλυστος (khrūsóklustos)
  • χρῡσοκόλλα (khrūsokólla)
  • χρῡσοκόλλητος (khrūsokóllētos)
  • χρῡσοκόμη (khrūsokómē)
  • χρῡσοκόμης (khrūsokómēs)
  • χρῡσόκομος (khrūsókomos)
  • χρῡσόλιθος (khrūsólithos)
  • χρῡσόμαλλος (khrūsómallos)
  • χρῡσόπαστος (khrūsópastos)
  • χρῡσόπους (khrūsópous)
  • χρῡσόρραπις (khrūsórrhapis)
  • χρῡσοστέφανος (khrūsostéphanos)
  • χρῡσότευκτος (khrūsóteuktos)
  • χρῡσοφαής (khrūsophaḗs)
  • χρῡσοφάλαρος (khrūsophálaros)
  • χρῡσοφορέω (khrūsophoréō)
  • χρῡσοφόρος (khrūsophóros)
  • χρῡσοφύλαξ (khrūsophúlax)
  • χρῡσοχάλινος (khrūsokhálinos)
  • χρῡσοχοεῖον (khrūsokhoeîon)
  • χρῡσοχοέω (khrūsokhoéō)
  • χρῡσόχοος (khrūsókhoos)
  • χρῡσόω (khrūsóō)
  • χρῡ́σωμα (khrū́sōma)
  • χρῡσώρυχος (khrūsṓrukhos)
  • χρῡ́σωσις (khrū́sōsis)
  • χρῡσώψ (khrūsṓps)
  • ψευδόχρῡσος (pseudókhrūsos)

Descendants

References

Greek

Etymology 1

From Ancient Greek χρυσός (khrusós, “gold”) (already Mycenaean Greek 𐀓𐀬𐀰 (ku-ru-so)), Semitic loan, compare with Biblical Hebrew חָרוּץ‎ (ḥārūṣ), Akkadian 𒆬𒄀 (ḫurāṣu [KUG.SIG17]).[1]

Noun

χρυσός • (chrysós) m (plural χρυσοί)

  1. (chemistry) gold (metal element)
  2. (synecdoche) money, currency, cash
  3. (figuratively) wealth, riches
Declension
Declension of χρυσός (chrysós)
singular
nominative χρυσός •
genitive χρυσού •
accusative χρυσό •
vocative χρυσέ •
Synonyms
Derived terms

Coordinate terms
  • Appendix:Greek names for chemical elements

Further reading

Etymology 2

From Byzantine Greek χρυσός (khrusós), from Ancient Greek χρυσοῦς (khrusoûs), from Ancient Greek χρύσεος (khrúseos, “goldon”).[1]

Adjective

χρυσός • (chrysós) m (feminine χρυσή, neuter χρυσό)

  1. golden, gold
  2. (figuratively) handsome, lovely
  3. (figuratively) good-hearted
  4. (figuratively) dear, lovable
Declension
declension of χρυσός
number 
case / gender 		 singular plural
masculine feminine neuter masculine feminine neuter
nominative χρυσός χρυσή χρυσό χρυσοί χρυσές χρυσά
genitive χρυσού χρυσής χρυσού χρυσών χρυσών χρυσών
accusative χρυσό χρυσή χρυσό χρυσούς χρυσές χρυσά
vocative χρυσέ χρυσή χρυσό χρυσοί χρυσές χρυσά
derivations comparative: πιο (pio) + positive forms (e.g. πιο χρυσός, etc.)
relative superlative: definite article + πιο (pio) + positive forms (e.g. ο πιο χρυσός (o pio chrysós), etc.)
Derived terms

References
  1. Babiniotis, Georgios (2008) Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας [Modern Greek Dictionary] (in Greek), 3rd edition, Athens: Lexicology Centre
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.