dall
Breton
Etymology
From Proto-Brythonic *dall, from Proto-Celtic *dallos.
Irish
Etymology
From Old Irish dall, from Proto-Celtic *dallos (compare Welsh dall); possibly cognate with Gothic đłđ đ°đ»đ (dwals, âfoolish, stupidâ).
Pronunciation
Adjective
dall (genitive singular masculine daill, genitive singular feminine daille, plural dalla, comparative daille)
Declension
Singular | Plural (m/f) | |||
---|---|---|---|---|
Positive | Masculine | Feminine | (strong noun) | (weak noun) |
Nominative | dall | dhall | dalla; dhallaÂČ | |
Vocative | dhaill | dalla | ||
Genitive | daille | dalla | dall | |
Dative | dall; dhallÂč |
dhall; dhaill (archaic) |
dalla; dhallaÂČ | |
Comparative | nĂos daille | |||
Superlative | is daille |
Âč When the preceding noun is lenited and governed by the definite article.
ÂČ When the preceding noun ends in a slender consonant.
Noun
dall m (genitive singular daill, nominative plural daill)
Declension
First declension
Bare forms:
|
Forms with the definite article:
|
Derived terms
- dall bĂĄn m (âalbinoâ)
- idir dall is dorchadas (âat duskâ, literally âbetween the dim and the darkâ)
Verb
dall (present analytic dallann, future analytic dallfaidh, verbal noun dalladh, past participle dallta)
Conjugation
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | dallaim | dallann tĂș; dallairâ |
dallann sĂ©, sĂ | dallaimid | dallann sibh | dallann siad; dallaidâ |
a dhallann; a dhallas / a ndallann*; a ndallas* |
dalltar |
past | dhall mĂ©; dhallas | dhall tĂș; dhallais | dhall sĂ©, sĂ | dhallamar; dhall muid | dhall sibh; dhallabhair | dhall siad; dhalladar | a dhall / ar dhall* |
dalladh | |
past habitual | dhallainn | dhalltĂĄ | dhalladh sĂ©, sĂ | dhallaimis; dhalladh muid | dhalladh sibh | dhallaidĂs; dhalladh siad | a dhalladh / ar dhalladh* |
dhalltaĂ | |
future | dallfaidh mé; dallfad |
dallfaidh tĂș; dallfairâ |
dallfaidh sé, sà | dallfaimid; dallfaidh muid |
dallfaidh sibh | dallfaidh siad; dallfaidâ |
a dhallfaidh; a dhallfas / a ndallfaidh*; a ndallfas* |
dallfar | |
conditional | dhallfainn / ndallfainnâĄâĄ | dhallfĂĄ / ndallfĂĄâĄâĄ | dhallfadh sĂ©, sĂ / ndallfadh sĂ©, sĂâĄâĄ | dhallfaimis; dhallfadh muid / ndallfaimisâĄâĄ; ndallfadh muidâĄâĄ | dhallfadh sibh / ndallfadh sibhâĄâĄ | dhallfaidĂs; dhallfadh siad / ndallfaidĂsâĄâĄ; ndallfadh siadâĄâĄ | a dhallfadh / ar dhallfadh* |
dhallfaĂ / ndallfaĂâĄâĄ | |
subjunctive | present | go ndalla mĂ©; go ndalladâ |
go ndalla tĂș; go ndallairâ |
go ndalla sé, sà | go ndallaimid; go ndalla muid |
go ndalla sibh | go ndalla siad; go ndallaidâ |
â | go ndalltar |
past | då ndallainn | då ndalltå | då ndalladh sé, sà | då ndallaimis; då ndalladh muid |
dĂĄ ndalladh sibh | dĂĄ ndallaidĂs; dĂĄ ndalladh siad |
â | dĂĄ ndalltaĂ | |
imperative | dallaim | dall | dalladh sĂ©, sĂ | dallaimis | dallaigĂ; dallaidhâ |
dallaidĂs | â | dalltar | |
verbal noun | dalladh | ||||||||
past participle | dallta |
* Indirect relative
â Archaic or dialect form
âĄâĄ Dependent form used with particles that trigger eclipsis
Mutation
Irish mutation | ||
---|---|---|
Radical | Lenition | Eclipsis |
dall | dhall | ndall |
Note: Some of these forms may be hypothetical. Not every possible mutated form of every word actually occurs. |
Further reading
- "dall" in FoclĂłir Gaeilge-BĂ©arla, An GĂșm, 1977, by Niall Ă DĂłnaill.
- âdallâ in Dictionary of the Irish Language, Royal Irish Academy, 1913â76.
Scottish Gaelic
Etymology
From Old Irish dall, from Proto-Celtic *dallos (compare Welsh dall); possibly cognate with Gothic đłđ đ°đ»đ (dwals, âfoolish, stupidâ).
Derived terms
- dall air faclan (âdyslexicâ)
- spot dall (âblind spotâ)
Related terms
- doille (âblindnessâ)
Verb
dall (past dhall, future dallaidh, verbal noun dalladh, past participle dallta)
References
- Faclair GĂ idhlig Dwelly Air Loidhne, Dwelly, Edward (1911), Faclair GĂ idhlig gu Beurla le Dealbhan/The Illustrated [Scottish] Gaelic-English Dictionary (10th ed.), Edinburgh: Birlinn Limited, âISBN
- âdallâ in Dictionary of the Irish Language, Royal Irish Academy, 1913â76.