abecadło

Nebenformen:

archaisch: abiecadło, obiecadło, obiecado

Worttrennung:

a·be·ca·d·ło, Plural: a·be·ca·d·ła

Aussprache:

IPA: [abɛˈt͡sadwɔ], Plural: [abɛˈt͡sadwa]

Hörbeispiele:  abecadło ^(Info), Plural: —

Bedeutungen:

[1] Linguistik: Gesamtheit der Buchstaben; Alphabet, Abc, Abece

[2] übertragen: grundlegenden Fähigkeiten, Kenntnisse; Grundlagen, Abc, Abece, Einmaleins

Herkunft:

Bei abecadło handelt es sich um eine mittelalterliche Lehnübertragung des lateinischen abecedarium ^→ la, welches auf die ersten drei Buchstaben des lateinsichen Alphabets zurückgeht: a, b und c. Seit dem 15. Jahrhundert ist die ursprüngliche Form obiecado ^→ pl belegt, ab dem 16. Jahrhundert die stärker assimilierten Formen obiecadło ^→ pl und abiecadło ^→ pl und seit 1779 die heutige Form abecadło.[1] Bei Entlehnungen aus dem Lateinischen entsprach zu dieser Zeit lateinsichem a noch polnisches o und lateinischem b polnisches bie. Die Endung -dło ist in Analogie zu anderen polnischen Substantiven entstanden.

Ähnliche Wortformen finden sich auch in anderen westslawischen und südslawischen Sprachen, wie tschechisch abeceda ^→ cs, slowakisch abeceda ^→ sk; kroatisch abeceda ^→ hr und slowenisch abeceda ^→ sl.[2][3][4]

Synonyme:

[1] abc, alfabet

[2] abc alfabet, elementarz, podstawy

Unterbegriffe:

[1] litera

Beispiele:

[1] „Ponieważ nie umiał jeszcze nic, więc musiał zaczynać od kresek i abecadła, podczas gdy drobniejsze dzieci już wcale nieźle czytały i pisały.“[5]

Da er noch nichts konnte, musste er folglich bei den Strichen und dem Alphabet beginnen, während kleinere Kinder schon gar nicht schlecht lasen und schrieben.

[2] Nauczył się bardzo szybko abecadła dziennikarstwa.

Er lernte das Einmaleins des Journalismus sehr schnell.

[2] „Granie coverów stanowi też do dziś chleb powszedni wszystkich początkujących wykonawców, bo jest to swoiste muzyczne abecadło.“[6]

[2] „W Ameryce ta wiedza to abecadło biznesu - komentuje Andrzej Sadowski z Centrum im. Adama Smitha.“[7]

[2] „Ale nawet wówczas, gdy na głowie postawiono większość ekonomicznych reguł, pozostawiono resztki ekonomicznego abecadła.“[8]

Charakteristische Wortkombinationen:

[1] uczyć się abecadła

[2] nauczyć się abecadła czegoś

Wortbildungen:

[1] abecadlarz, abecadlarka, abecadlnik, abecadlny, abecadłowy

Referenzen und weiterführende Informationen:

[1] Polnischer Wikipedia-Artikel „abecadło“

[1, 2] PONS Polnisch-Deutsch, Stichwort: „abecadło“

[1, 2] Słownik Języka Polskiego – PWN: „abecadło“

[1, 2] Bogusław Dunaj: Nowy słownik języka polskiego. 1. Auflage. Wilga, Warszawa 2005, ISBN 83-7375-343-5, Seite 1.

[1, 2] Stanisław Dubisz: Uniwersalny słownik języka polskiego. 1. Auflage. Band 1 A–G, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003, ISBN 83-01-13858-0, Seite 3

[1, 2] Mirosław Bańko: Inny słownik języka polskiego. 1. Auflage. Band 1 A–Ó, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, ISBN 83-01-12826-7, Seite 2

[1, 2] Halina Zgółkowa: Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny. Band 1 a – amyloza, Wydawnictwo „Kurpisz“, Poznań 1994, ISBN 83-86600-22-5, Seite 6.

[1, 2] Mieczysław Szymczak: Słownik języka polskiego. 1., integrierte Auflage. Band 1 A–K, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995, ISBN 83-01-11835-0 (Diese Auflage umfasst die ursprünglich 7. Auflage von 1992 mit dem nun integrierten Supplement von Zygmunt Saloni.), Seite 1.

[1, 2] Mieczysław Szymczak: Słownik języka polskiego. 1. Auflage. Tom pierwszy A–K, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978, Seite 1.

[1, 2] Słownik Języka Polskiego pod redakcją Witolda Doroszewskiego: „abecadło“

[1, 2] Witold Doroszewski: Słownik języka polskiego. 1. Auflage. Tom pierwszy A–Ć, Państwowe Wydawnictwo – Wiedza Powszechna, Warszawa 1958, Seite 8.

[1, 2] Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki: Słownik języka polskiego. Band 1 A–G, Warszawa 1900 (Digitalisat), Seite 2.

[1, 2] Aleksander Zdanowicz et. al.: Słownik języka polskiego. Obejmujący: oprócz zbioru właściwie polskich, znaczną liczbę wyrazów z obcych języków polskiemu przyswojonych: nomenklatury tak dawne, jak też nowo w użycie wprowadzone różnych nauk, umiejętności, sztuk i rzemiosł: nazwania monet, miar i wag główniejszych krajów i prowincji; mitologję plemion słowiańskich i innych ważniejszych, tudzież oddzielną tablicę słów polskich nieforemnych z ich odmianą. Część I: A–O, Wilno 1861 (Digitalisat), Seite 4

[1, 2] Samuel Bogumił Linde: Słownik języka polskiego. Band 1, Teil 1 (Volumen I) A–F, Drukarnia XX. Piiarów, Warszawa 1807, „abecadło“, Seite 2.

[1] Polska Akademia Nauk (Herausgeber): Słownik staropolski. Tom I, Zeszyt 1: A–Ażeć, Warszawa 1953 (Digitalisat), „(abecadło) obiecadło, obiecado“ Seite 8.

[*] Słownik Ortograficzny – PWN: „abecadło“

Quellen: