abbreviatio

abbreviātiō (Latein)

Substantiv, f

Kasus Singular Plural
Nominativ abbreviātiōabbreviātiōnēs
Genitiv abbreviātiōnisabbreviātiōnum
Dativ abbreviātiōnīabbreviātiōnibus
Akkusativ abbreviātiōnemabbreviātiōnēs
Vokativ abbreviātiōabbreviātiōnēs
Ablativ abbreviātiōneabbreviātiōnibus

Worttrennung:

ab·bre·via·tio, Plural: ab·bre·via·tio·nes

Aussprache:

IPA: []
Hörbeispiele:

Bedeutungen:

[1] spätlateinisch, mittellateinisch, Linguistik: Vorgang, etwas Geschriebenes zu verkürzen, oder dessen Ergebnis: Abkürzung, Verkürzung, Zusammenfassung, Kurzdarstellung
[2] spätlateinisch: Verringerung, Verminderung
[3] mittellateinisch, Handel: teilweise Begleichung einer Schuld, Verrechnung

Herkunft:

abgeleitete von dem Verb abbreviare  la „abkürzen“[1]

Sinnverwandte Wörter:

[2] imminutio

Beispiele:

[1] „Universas quas de Patre et Filio scripseras quaestiones, prout Dei gratia praestitit, arbitror absolutas: si tamen hoc apud te verum est, tua religiosa prudentia iudicabit: quamvis fateas et coarctatione temporis, et rei festinatione, et ipso arido angusti mei sermonis eloquio, summas earum me potius tetigisse quam plenitudinem prosecutum; quia non ut librum, sicut praedixi, scirbere, coeperam, sed ut quasi cuiusdam abbreviationis de fide quaedam taxatio signaretur;“ (Faustin. trin. 7, 1)[2]
[1] „Volentem me parvo subvectum navigio oram tranquilli litoris stringere et minutos de priscorum, ut quidam ait, stagnis pisciculos legere, in altum, frater Castali, laxari vela compellis relictoque opusculo, quod intra manus habeo, id est, de adbreviatione chronicorum, suades, ut nostris verbis duodecem Senatoris volumina de origine actusque Getarum ab olim et usque nunc per generationes regesque descendentem in uno et hoc parvo libello choartem:“ (Iord. Get. praef. 1)[3]
[1] „Asserit enim sic Christum promissum, ut praedicato eo cessaret Lex: non tota, quia abbreviatio facta Legis est, quae compendio daret salutem;“ (Ambrosiast. Rom. praef.)[4]
[1] „Sed haec abbreviatio, aut illud intelligitur, quod Dominus dicit: Omnem legem et prophetas in duobus praeceptis dilectionis Dei et proximi pendere : aut propter ipsam Orationem dominicam, vel symboli brevitatem, in quibus (ut praedictum est) omnem Scripturarum coarctari (cernimus) latitudinem.“ (Isid. sent. 1, 21, 2)[5]
[1] „tum primum Graece scribent et Graecos characteres et syllabarum abbreviationes citius capient.“[6]
[2] „consummationem enim et adbreviationem Dominus Deus exercituum faciet in medio omnis terrae“ (Vulg. Is. 10, 23)[7]
[2] „et nunc nolite inludere ne forte constringantur vincula vestra consummationem enim et adbreviationem audivi a Domino Deo exercituum super universam terram“ (Vulg. Is. 28, 22)[8]
[2] „Quae consummatio et abbreviatio praecessura quae potest esse, nisi iudicii futuri?“ (Isid. fid. cath. 1, 61, 9)[9]
[3]

Übersetzungen

Referenzen und weiterführende Informationen:

[1] Lateinischer Wikipedia-Artikel „abbreviatio
[1] Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch: „abbreviatio“ (Zeno.org)
[1] Josef Maria Stowasser, Michael Petschenig, Franz Skutsch: Stowasser. Lateinisch-deutsches Schulwörterbuch. Oldenbourg, München 1994, ISBN 3-486-13405-1, Seite 1.
[1, 3] Edwin Habel, Friedrich Gröbel: Mittellateinisches Glossar. Unveränderter Nachdruck der 2. Auflage. Schöningh, Paderborn 1959, ISBN 3-506-73600-0, DNB 451748891, Spalte 1, Eintrag „abbreviatio“.
[1, 3] Jan Frederik Niermeyer, Co van de Kieft, J. W. J. Burgers: Mediae latinitatis lexicon minus – Mittellateinisches Wörterbuch. In zwei Bänden. 2. Auflage. Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstadt 2002, DNB 965619362, Band 1, Seite 5, Eintrag „abbreviatio“.
[1, 2] Thesaurus Linguae Latinae. Editus auctoritate et consilio academiarum quinque Germanicarum: Berolinensis, Gottingensis, Lipsiensis, Monacensis, Vindobonensis. 1. Band A – Amyzon, Teubner, Leipzig 1900, ISBN 3-322-00000-1, Spalte 51.

Quellen:

  1. Karl Ernst Georges: Ausführliches lateinisch-deutsches Handwörterbuch: „abbreviatio“ (Zeno.org)
  2. Jacques Paul Migne (Herausgeber): Sanctorum Damasi Papae et Paciani necnon Luciferi Episcopie Calaritani Opera Omnia juxta memoratissimas Merendae, Gallandi, et fratrum Coleti editione: recensita et emendata.. Felicis Papae II, Faustini et Marcellini, Theodosii Magni, Pacati, Variorum, Filocali, Sylvii, S. Virgilii Tridenti, Julii Hilariani, S. Siricii Papae, universae quae exstant opuscula. In: Patrologiae cursus completus. Sive bibliotheca universalis, integra, uniformis, commoda, oeconomica, omnium ss. patrum, doctorum scriptorumque ecclesasticorum qui ab aevo apostolico ad Innocentii III tempora florueunt; recusio chronologica […]. Series prima. Band 13, Paris 1845 (Documenta Catholica Omnia), Spalte 76.
  3. Theodor Mommsen (Herausgeber): Auctores antiquissimi. Iordanis Romana et Getica. In: Monumenta Germaniae Historica. Inde ab anno Christi quingentesimo usque ad annum millesimum et quingentesimum. Tomi V pars prior, Apud Weidmannos, Berlin 1882 (dMGH), Seite 53.
  4. Jacques Paul Migne (Herausgeber): Sancti Ambrosii Mediolanensis Episcopi Opera Omnia. Tomi secundi et ultimi pars posterior. In: Patrologiae cursus completus. Sive bibliotheca universalis, integra, uniformis, commoda, oeconomica, omnium ss. patrum, doctorum scriptorumque ecclesasticorum qui ab aevo apostolico ad Innocentii III tempora florueunt; recusio chronologica […]. Series prima. Band 17, Paris 1845 (Documenta Catholica Omnia), Spalte 47.
  5. Jacques Paul Migne (Herausgeber): Sancti Isodori Hispalensis Episcopi Opera Omnia. Tomus quintus. In: Patrologiae cursus completus. Sive bibliotheca universalis, integra, uniformis, commoda, oeconomica, omnium ss. patrum, doctorum scriptorumque ecclesasticorum qui ab aevo apostolico ad Innocentii III tempora florueunt; recusio chronologica […]. Series secunda. Band 83, Paris 1850 (Documenta Catholica Omnia), Spalte 587.
  6. Georgius Haloinus, De restauratione linguae latinae, Liber 2, 16, 6.
  7. Robert Weber, Roger Gryson (Herausgeber): Biblia Sacra Vulgata. 5. Auflage. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart 2007, Isa Kapitel 10, Vers 23
  8. Robert Weber, Roger Gryson (Herausgeber): Biblia Sacra Vulgata. 5. Auflage. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart 2007, Isa Kapitel 28, Vers 22
  9. Jacques Paul Migne (Herausgeber): Sancti Isodori Hispalensis Episcopi Opera Omnia. Tomus quintus. In: Patrologiae cursus completus. Sive bibliotheca universalis, integra, uniformis, commoda, oeconomica, omnium ss. patrum, doctorum scriptorumque ecclesasticorum qui ab aevo apostolico ad Innocentii III tempora florueunt; recusio chronologica […]. Series secunda. Band 83, Paris 1850 (Documenta Catholica Omnia), Spalte 498.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.