Zwart Nazareth

Zwart Nazareth is een inmiddels in onbruik geraakte bijnaam voor de Nederlandse stad Schiedam.

In de 19e eeuw was Schiedam het centrum van de jenever-industrie in Nederland. Met name tussen 1870 en 1890 bloeide deze industrie. De keerzijde hiervan was een enorme vervuiling van de met steenkool gestookte branderijen en de glasfabriek, het alcoholisme, open riolen en cholera-epidemieën en de erbarmelijke huisvesting van de arbeiders. Straatnamen als 'Verbrande Erven' spreken in dat verband boekdelen.

Schrijver Bordewijk wijdde de novelle 'Verbrande Erven' aan Schiedam met als treffend citaat over de toestand van de stad: "Des zomers lag zij te midden van het sappigst Hollands weidelandschap te braken als een zwarte vulkaan. De felle vuren der glasblazerijen omkringden haar in een krans helse rozen".

Ook het beeld dat Piet Paaltjens in zijn gedicht 'Het zwart Schiedam' schetste was weinig rooskleurig. Hij werd in Schiedam zo depressief dat hij zijn leven beëindigde. De Rotterdamse band The Amazing Stroopwafels bezong Zwart Nazareth (en Piet Paaltjens) in een gelijknamig lied.

Een treffende beschrijving van de sociale omstandigheden aldaar aan het begin van de 20e eeuw kunnen we ook vinden in het boek "De eeuw van mijn vader" van de Nederlandse auteur Geert Mak.

Na 1960 zijn de sloppenwijken van Schiedam gesloopt om plaats te maken voor sociale woningbouw.