ZOA

ZOA is opgericht in 1976 als Stichting Comité Hulpverlening Zuidoost-Azië te Groningen als voortzetting van het in 1973 gevormde Comité Hulpverlening Zuid-Vietnam. Dat comité was een reactie op de oprichting van het Comité Hulpverlening Vietnam, dat een progressief linkse achtergrond had en praktisch alleen hulp verleende aan Noord-Vietnam. Het initiatief is ontstaan bij de studenten van het Gereformeerd Politiek Jongeren Contact, afdeling Groningen, waarbij in eerste instantie de studenten Koos van Houdt, Wybrandt Dijksterhuis en hun politieke vriend Henk van der Velde er hun schouders onder zetten. Uiteindelijk zouden vertegenwoordigers van zeven kerkelijke groeperingen zich tot de doelstellingen van het comité bekennen. Zij beschouwden het als hun christelijke plicht om aandacht te vragen voor de door de oorlog getroffenen in Zuid-Vietnam en deze groepen materiële hulp te verlenen.

Tijdens de Vietnamoorlog beschouwde volgens de initiatiefnemers het gros van de westerse media en politiek alleen de Noord-Vietnamezen als slachtoffer van de Amerikaanse agressie en was er geen aandacht en compassie met de slachtoffers van Noord-Vietnamese agressie van de oorlog in Zuid-Vietnam waar eveneens grote nood was. Het comité vond grote weerklank bij het protestants-christelijke volksdeel in Nederland. In de jaren na de machtsovername op 30 april 1975 van Zuid-Vietnam door de Noord-Vietnamezen vond een grote en ook bestendige vluchtelingenstroom uit Vietnam plaats. Het comité zette zich dan ook voor deze vluchtelingen in. Met de val van Laos en Cambodja voor de door Vietnam gesteunde communisten begon ook uit deze landen een vluchtelingenstroom op gang te komen, al was deze aanvankelijk beperkt doordat de vluchtelingen bij de grenzen zo veel mogelijk door het communistische bewind werden 'opgevangen'. Het comité steunde de hulpverlening aan de vluchtelingen onder meer in Thailand in samenwerking met onder andere de Amerikaanse hulporganisaties C&MA en CAMA en kwam voor haar zwaarste taak te staan toen Vietnam Cambodja binnenviel en het Cambodjaanse schrikbewind van de Rode Khmer in 1979 omver wierp. Tienduizenden zieke, verzwakte en uitgehongerde mensen vluchtten hierop vanuit Cambodja naar Thailand.

In 2012 werd de naam ZOA-vluchtelingenzorg officieel gewijzigd in ZOA. ZOA biedt overal ter wereld noodhulp en ondersteuning aan getroffenen tijdens repatriëring en/of wederopbouw en werkt daarbij nauw samen met de lokale bevolking van het opvanggebied. ZOA heeft een christelijke achtergrond, maar zij verleent hulp ongeacht de religieuze, of politieke achtergrond van de getroffenen.

ZOA helpt vluchtelingen om hen weer in hun eigen levensonderhoud te kunnen voorzien. Daarnaast biedt ZOA directe hulp in de vorm van noodhulp in landen als Jordanië, de Filipijnen en Ethiopië. Enkele voorbeelden van het werk van ZOA zijn onderwijsprojecten in Darfur, irrigatieprojecten in Pakistan, bouwen van waterputten in Ethiopië en training voor onderhoud daarvan, huizenbouw op de Filipijnen, traumaworkshops in Jordanië, landbouwtrainingen in Liberia en zadendistributie in Burundi.

ZOA wil gemeenschappen helpen zelfredzaam te worden. Hiertoe worden wederopbouwprogramma’s opgezet gericht op structurele verandering en vermindering van kwetsbaarheid en sociale ongelijkheid. Landen waar ZOA actief is zijn onder meer Afghanistan, Burundi, DR Congo, Ethiopië, Filipijnen, Jemen, Jordanië, Liberia, Myanmar, Sri Lanka, Sudan, Uganda en Zuid-Sudan.

• Website ZOA

• Jan Derix, Zolang ik leef, zal ik huilen, december 1980. Tegelen: Uitgeverij De Mercuur, ISBN 90-9000172-7. Met voorwoord van Eva den Hartog, Majoor Leger des Heils. Over het lot van de Cambodjaanse vluchtelingen in Thailand 1978-1980 en de rol van onder meer ZOA etc bij met name de eerste opvang.