Wuppertaler Schwebebahn
De Wuppertaler Schwebebahn (zweeftrein) is een hangende monorail in de Duitse stad Wuppertal, ontworpen door ingenieur Eugen Langen. De exploitatie begon op 1 maart 1901. Op 24 oktober 1900 maakte keizer Wilhelm II al een testrit, tijdens zijn bezoek aan de Wuppersteden Elberfeld en Barmen.[1] Het bouwwerk is sinds mei 1997 een monument. De lijn is 13,3 kilometer lang en telt 20 stations.
| Wuppertaler Schwebebahn | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Totale lengte | 13,3 km | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Geopend | 1901 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Huidige status | in gebruik | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Geëlektrificeerd | ja | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Aantal sporen | 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Baanvaksnelheid | 60 km/h | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Traject | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Legenda
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Als gevolg van een ongeluk in november 2018 reed de Schwebebahn tijdelijk niet. De normale dienstregeling werd op 1 augustus 2019 hervat.[2]
Geschiedenis
In het industriegebied Wuppertal bestond dringend behoefte aan grootschalig transport voor de aanvoer van grondstoffen en de uitvoer van producten. De keuze voor een Hochbahn kwam voort uit ruimtegebrek. De rivier de Wupper was in het dichtbebouwde gebied de enige plek die nog vrij was voor een spoorbaan. Ondernemer Friedrich Harkort liet in 1826 op eigen kosten een proefopstelling bouwen in Elberfeld. In 1887 werd door de zustersteden Barmen en Elberfeld een commissie opgericht die investeerders zocht en opdracht gaf. De bouw verliep in etappes en de totale bouwtijd nam zes jaar in beslag.
Constructie en route
De Einschienige Hängebahn System Eugen Langen is met 470 stalen dragers op 12 meter hoogte gebouwd boven rivier de Wupper en heeft één rail per rijrichting met keerlussen aan de eindpunten. De wagens hebben op het dak eenheden met motor en stalen wielen met aan beide zijden een wielflens. De wagens kunnen enigszins heen en weer zwaaien (pendelen).
Het Schwebebahntraject is 13,3 kilometer lang en voert van Wuppertal-Vohwinkel in het westen via Wuppertal Hauptbahnhof naar Wuppertal-Oberbarmen in het oosten. De lijn loopt over een lengte van 10 kilometer boven de rivier. Aan de westzijde, in het stadsdeel Vohwinkel, hangt 3 kilometer spoor boven de straat en boven onbebouwd terrein.
Exploitatie
De Wuppertaler Stadtwerke A.G. exploiteert de lijn onder het lijnnummer 60 comform het lijnnummerschema van het Verkehrsverbund Rhein-Ruhr. Dat nummer staat niet op de wagens vermeld omdat men ze herkenbaar genoeg acht. Het staat echter wel op de haltevertrekstaten en in de dienstregeling. De lijn is in bedrijf van ca. 5.00 tot ca. 23.00 uur met op de drukste tijden een frequentie van 3 tot 5 minuten en in de stille uren ten minste elke 15 minuten. Na 23.00 uur en in het weekeinde ook in de vroege ochtend rijdt er een nachtbuslijn. De Schwebebahn vervoert dagelijks (op werkdagen) ca. 82.000 reizigers en de tarieven van het VRR zijn van kracht.
Materieel
Tussen 1972 en 1974 werden door MAN SE 28 nieuwe treinstellen gebouwd. Sinds het ongeluk in 1999 waren er er nog 27 van in dienst. De treinstellen zijn dubbelgeleed. Er zijn dubbele banken aan de linkerkant en een gangpad aan de rechterkant, behalve in de kleine middenbak die langsbanken en geen buitendeuren heeft. Inmiddels zijn treinstel 19 en 21 afgevoerd en zijn er nog 25 treinstellen beschikbaar. Eind 2016 zijn de eerste treinstellen van de nieuwe generatie gaan rijden (GTW 15).[3] Het treinstel waarin de keizer de openingsrit voor het eerste traject ondernam is behouden en rijdt als Kaiserwagen bij bijzondere gelegenheden.
Perrons
De stations bevinden zich aan weerszijden van het spoor en liggen hoog boven het maaiveld. Ze zijn door middel van een vaste vloer, soms met metaalgaas, aan elkaar verbonden. Dit beschermt de onvoorzichtige passagier die naast het perron stapt en daardoor meters naar beneden zou vallen. Het gaas, of een hekje tussen de sporen, verhindert dat de passagiers vrijwillig de kortste weg naar het andere perron nemen, zodat de weg vrij blijft voor de treinen.
Ongevallen
Het enige ernstige ongeluk, het enige waarbij doden vielen, vond plaats 's morgens op 12 april 1999, toen treinstel 4 ontspoorde en in de Wupper viel. Daarna werd een wagen doorboord door een afgebroken draaistel dat naar beneden kwam. Bij dit ongeval vielen 5 doden en 46 gewonden.
De oorzaak van dit ongeval was een stuk gereedschap dat die nacht door een spoorwerker op het spoor was achtergelaten. Sindsdien is het regel dat na werkzaamheden een voorzichtige proefrit met lage snelheid wordt gemaakt.
Opmerkelijk was verder het ongeval met het olifantje Tuffi op 21 juli 1950 bij een reclamestunt door een circus. Het dier reisde met de Schwebebahn mee, maar raakte in paniek en sprong dwars door de wand uit de gondel 10 meter omlaag in de Wupper. Tuffi bleef ongedeerd.
Afbeeldingen
Zweefspoor bij Wuppertal Hbf
Motordraaistel van een zweeftram
De Kaiserwagen
Externe links
- (de) (en) Officiële website van de Wuppertaler Schwebebahn
- (de) RP-Online over de Schwebebahn
- Reis over het hele traject in 2017 op YouTube
- De geschiedenis op Wuppertaler Stadswerke op YouTube
- (de) (en) Informationen zur Geschichte und Technik der Schwebebahn
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Wuppertaler Schwebebahn van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |