Wulp

De wulp (Numenius arquata) is een vogel uit de familie van de strandlopers en snippen (Scolopacidae).

Wulp
IUCN-status: Gevoelig[1] (2016)
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia (Dieren)
Stam:Chordata (Chordadieren)
Klasse:Aves (Vogels)
Orde:Charadriiformes (Steltloperachtigen)
Familie:Scolopacidae (Strandlopers en snippen)
Geslacht:Numenius (Wulpen)
Soort
Numenius arquata
(Linnaeus, 1758)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Wulp op Wikispecies
Portaal    Biologie
Vogels

Kenmerken

Het is een grote steltloper (50 tot 60 cm lang[2], 450 tot 1500 gram zwaar) met een 9 tot 15 cm lange, kromme naar beneden gebogen snavel. Het is de grootste steltloper van West-Europa. Het verenkleed is licht van kleur met donkerbruine verticale strepen over het gehele lichaam. In tegenstelling tot de regenwulp (lijkt veel op de wulp) heeft de wulp een vrij egale kop; een donkere oogstreep ontbreekt. In de vlucht is de witte stuit en onderrug goed zichtbaar. Hij is onmiskenbaar, verwarring is alleen mogelijk met de regenwulp die 10 cm kleiner is met een snavel van 6 tot 9 cm. De wulp heeft weinig tekening op de kop, alleen een vage lichte oogstreep. De regenwulp heeft een donkere oogstreep en een kruinstreep. Het geluid van de wulp is zeer kenmerkend en wie het eenmaal kent zal het niet snel vergeten. Het is een mysterieus aanzwellend geluid, dat vooral in de ochtend- en avondstilte bijzonder ver kan dragen.

Leefwijze

Zijn voedsel bestaat uit regenwormen, kreeftachtigen, schelpdieren en andere ongewervelde bodembewoners. Hebben ze een krab gevangen, dan schudden ze net zo lang met de poten, totdat deze afbreken, waarna de romp in zijn geheel wordt doorgeslikt. Door de gevoelige punt van de lange snavel kan de wulp tot dieper in de bodem foerageren dan de andere steltlopers.

Voortplanting

Het mannetje verdedigt zijn territorium en maakt zijn aanwezigheid aan een eventuele partner kenbaar door in de vlucht te zingen. Hij vliegt laag over de grond, stijgt dan verticaal op en blijft even staan, alvorens met uitgespreide vleugels naar de grond te zweven, terwijl hij voortdurend zijn jodelende zang laat horen.

Het nest is een met gras bekleed kuiltje in lage begroeiing, zoals heide, en wordt gevonden in open venen, weide of op open plekken in een bos.

Het vrouwtje legt per seizoen één legsel van 4 eieren, dat door beide ouders wordt bebroed. Tijdens de broedperiode zijn ze erg territoriaal ingesteld en onderling agressief, maar na de broedtijd vormen ze groepen.

De jongen kunnen al kort na het uitkomen het nest verlaten en als ze niet met de ouders voedsel zoeken, kruipen ze weg om zich te verbergen. De volwassen wulpen verdedigen hun kroost heftig en vallen kiekendieven en kraaien aan, of lokken vijanden weg door net te doen alsof ze gewond zijn.

Verspreiding en leefgebied

Deze trekvogel is een typische en wijd verspreide palearctische vogelsoort die voorkomt in het boreale en gematigde klimaatgebied. Finland en het Verenigd Koninkrijk herbergen de grootste aantallen, maar ook Nederland is een belangrijk land voor de wulp; ondanks de geringe grootte van het land staat het toch op de vierde plaats op de ranglijst der belangrijkste wulpenlanden.

De soort telt drie ondersoorten:

  • N. a. arquata: westelijk, noordelijk en centraal Europa.
  • N. a. orientalis: van westelijk en centraal Siberië tot Mantsjoerije.
  • N. a. suschkini: van westelijk Kazachstan tot zuidwestelijk Siberië.

Status in Nederland en Vlaanderen

In Nederland zijn wulpen het hele jaar aan te treffen. De vogel broedt in zowel open agrarisch gebied als in droge,open natuurgebieden. In de jaren 1980 steeg het aantal vogels dat broedde in agrarisch gebied en nam het aantal dat koos voor natuurgebieden af.[3] Het netto resultaat is een zeer geleidelijke afname in het aantal broedvogels.[4]
Vogels die in Nederland broeden, overwinteren zuidelijker, bijvoorbeeld in België, Frankrijk, Duitsland, Ierland, Spanje en Verenigd Koninkrijk. In de winter verblijven er vogels uit Rusland en Scandinavië en mogelijk een klein aantal dat hier ook broedde.[3]

In Vlaanderen werd het aantal broedparen door het INBO op 500 à 600 geschat.[5]

Status internationaal

In het broedseizoen zijn ze in heel Europa terug te vinden, met uitzondering van enkele landen in Zuidoost-Europa.
De wulp is een van de weinige vogelsoorten die niet op de Nederlandse Rode Lijst, maar wel op de Rode Lijst van de IUCN staan. Op wereldschaal gaat de vogel achteruit, de grootte van de populatie werd in 2007 geschat op hoogstens 1,06 miljoen individuen. Om deze redenen staat de wulp als gevoelig op de internationale rode lijst.[1]

Zoek wulp op in het WikiWoordenboek.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.