Wervel (anatomie)

Een wervel[1] (klassiek Latijn: vertebra,[2] Oudgrieks: σφόνδυλος/σπόνδυλος sphóndulos/spóndulos[3]) is een bot van de wervelkolom (columna vertebralis).

Anatomie van een wervel
Wervels bij de mens

De menselijke wervelkolom is opgebouwd uit 26 beenderen. Het heiligbeen (os sacrum), het staartbeen (os coccygis) en 24 wervels (vertebrae). De wervels bestaan uit 7 halswervels (vertebrae cervicales), 12 borstwervels (vertebrae thoracicae) en 5 lendenwervels (vertebrae lumbales).[4] Dit geldt voor 99,9% van de mensen; in uitzonderlijke gevallen komt ook weleens een (incomplete) achtste halswervel of zesde lendenwervel voor. Bijna alle wervels hebben dezelfde grondvorm, maar kunnen in vorm en grootte verschillen.[5] Twee afzonderlijke wervellichamen in de wervelkolom worden gescheiden gehouden door een tussenwervelschijf (discus intervertebralis).

Algemene structuur van de wervels

Ze bestaan uit een wervellichaam (corpus vertebrae[5]), dit is het ventrale (voorste) deel van de wervel. Het bestaat uit een massief, cilindervormig stuk bot, wat zorgt voor de stevigheid van de wervelkolom en draagt het lichaamsgewicht. Naar beneden toe wordt het gewicht op elke wervel steeds groter, daarom worden de wervellichamen naar beneden toe ook steeds groter om dit gewicht op te kunnen vangen. Wervellichamen zijn aan de bovenkant en onderkant met hyalien kraakbeen bekleed en (net zoals alle andere botten) bestaan uit substantia compacta en substantia spongiosa waarbij het rode beenmerg zich tussen de trabeculae bevindt. Aan elke wervel zit een aantal uitsteeksels waar spieren en gewrichtsbanden aan vastzitten.

Wervelboog (arcus vertebrae): Een gebogen botstructuur dat zich aan de achterzijde van het wervellichaam vastzit bestaande uit twee pedikels en twee laminae. Pedikels bevinden zich aan de achterzijde van het wervellichaam en zijn korte/cilindervormige uitsteeksels. Laminae komen samen in de middenlijn van de wervel en zijn platte stukken bot die vastzitten aan de pedikels.
Wervelgat (foramen vertebrale): De opening die zich bevindt tussen de wervelboog en het wervellichaam. De wervelgaten van verschillende wervels vormen samen een wervelkanaal.
Wervelkanaal (canalis vertebralis): Wordt gevormd door opeenvolgende wervelgaten van verschillende wervels. Beide delen worden met elkaar verbonden door boogvoetjes (pediculi arcuum vertebrarum). Hierdoorheen lopen het ruggenmerg, de ruggenmergwortels die aftakken van de ruggenmergzenuwen en de hersenvliezen. Tevens bevat het wervelkanaal bloedvaten en vet.[5]
Doornuitsteeksel (processus spinosus): Dit is een botuitsteeksel dat achter op de rug te voelen/zien is en vastzit aan de wervelboog. Deze uitsteeksels verschillen in vorm en positie, afhankelijk van de plaats van de wervels. Zo wijst een doornuitsteeksel in de halswervels (C3-C6) naar de rugzijde. Bij de borstwervels wijst het echter naar beneden en is de vorm puntig (dakpansgewijs). De lendenwervels wijzen weer naar de rugzijde, maar zijn rechthoekig qua vorm. Aan de doornuitsteeksels hechten dieper gelegen rugspieren zich vast.[5]
Dwarsuitsteeksel (processus transversus): Dit is een botuitsteeksel dat aan de zijkant van de wervelboog vastzit, ter hoogte van de overgang van pedikel naar lamina, en uitsteekt naar de laterale kanten van het lichaam, dus aan de linker- en rechterkant van de wervelboog. Deze uitsteeksels verschillen, afhankelijk van de plaats van de wervels. Aan de dwarsuitsteeksels hechten dieper gelegen rugspieren zich vast.[5]
Tussenwervelgat (foramen intervertebrale): De opening tussen de wervelbogen van twee opeenvolgende wervels wordt het tussenwervelgat genoemd. De zenuwen van het ruggenmerg verlaten de wervelkolom door deze opening.[5]
Facetgewricht (articulatio intervertebralis): De gewrichtsvlakken (aan de boven en onderkant) van de twee uitsteeksels van de wervelboog maken contact met de uitsteeksels van de boven en/of ondergelegen wervel. Dit vormt het facetgewricht wat een junctura-synovialis-verbinding is met hyalien kraakbeen bedekte gewrichtsvlakken.[5]

Zie ook

Bot
Wervelkolom

Zoek wervel op in het WikiWoordenboek.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.