Wapen van Oostzaan

Het wapen van Oostzaan heeft twee versies gekend, de laatste versie wordt tot op heden nog gebruikt als het wapen van de Noord-Hollandse gemeente Oostzaan. Waar de elementen uit het huidige en vorige wapen vandaan komen is niet bekend.

Wapen van Oostzaan
Oude wapen van Oostzaan uit 1816
Het wapen van Polder Oostzaan

Blazoeneringen

De gemeente heeft in 1949 om een wijziging van het wapen gevraagd, hierdoor zijn er twee blazoeneringen van het wapen van Oostzaan bekend.

Eerste blazoenering

De eerste blazoenering werd gegeven bij het wapen dat op 26 juni 1816 aan de gemeente toegekend werd. Het ging hierbij om de volgende blazoenering:

"Van goud, beladen met een drietandige vork van sabel, aan welks punten 3 kazen van sijnopel."

Het schild was van goud met daarop een zwarte drietand. Op de punten van de drietand drie groene koeken.

Tweede blazoenering

Het tweede wapen werd op 19 september 1949 met de volgende beschrijving toegekend:

"In goud 3 smalle dwarsbalken van azuur; over alles heen een drietandige greep van sabel met aan iedere punt een graszode van sinopel. Het schild gedekt met een gouden kroon van 3 bladeren en 2 paarlen."

Wederom was het schild goud van kleur, echter nu met drie blauwe dwarsbalken. Over het geheel heen wederom een drietand. De groene koeken uit het vorige wapen zijn vervangen door groene rechthoeken. Het wapen heeft nu ook een kroon van drie bladeren waartussen twee parels: een gravenkroon.

Geschiedenis

In 1296 werd de heerlijkheid Oostzaan een vrije heerlijkheid, sinds dat jaar heeft er dus geen familie, klooster of kerk meer over Oostzaan geheerst. Nadien heeft de heerlijkheid twee zegels gebruikt: een met het eerste gemeentewapen en een gevierendeeld zegel met in het eerste en vierde kwartier een schip in aanbouw, zoals ook in het wapen van Zaandam.

In 1949 vroeg de gemeente het huidige wapen aan, de graszoden zouden beter bij de gemeente passen en de dwarsbalken werden op historische gronden aangevraagd. Bij deze wijziging vroeg de gemeente in plaats van de kroon een helm met helmkleed aan. Helmen komen in de Nederlandse heraldiek niet voor als overheidswapen en daarom werden de helm en helmkleed niet door de Hoge Raad van Adel verleend. Het wapen van Soest toont wel een helm, maar die is niet officieel door de Hoge Raad van Adel verleend, is namelijk niet opgenomen in de blazoenering en tekening.[1] Oostzaan kreeg wel de gebruikelijke gravenkroon aan de gemeente verleend.

Andere wapens

Verschillende manuscripten en heraldici geven voor Oostzaan andere wapens dan dat er uiteindelijk verleend werden.

  • Het manuscript Schoemaker geeft een wapen gelijk aan dat van Uitgeest.
  • Er wordt een zegel uit de 18e eeuw vermeld gelijk aan het eerste wapen, onder andere het manuscript Beelaerts vermeld dat wapen.

Herkomst greep

Over de herkomst van de greep (drietand) en de kazen en latere zoden bestaan twee verklaringen.

Het zijn kolen

De zogenaamde kazen zijn eigenlijk kolen, want in de omgeving worden veel kolen gekweekt en gegeten. Bewoners van Oostzaan zouden ook de bijnaam Kooleters of Koolhanen hebben.

Het zijn kazen

Gedurende de Tachtigjarige Oorlog zou een Oostzaanse vrijbuiter tijdens een overval op een bevoorradingsschip van de Spanjaarden in Amsterdam drie kazen aan zijn greep hebben geregen in plaats van een Spanjaard. Deze gebeurtenis zou in het wapen van de heerlijkheid vastgelegd zijn.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.