Vrouwenheide

Een bekend gebouw is de monumentale Bernardushoeve. Voor vele wielrenners, wandelaars en Mergelandrouterijders is dit een bekend rustpunt. Op de Vrouwenheide staat verder de monumentale windmolen Op de Vrouweheide. Deze molen werd in 1858 op een belt (een kunstmatige heuvel) gebouwd. Dit om nog meer wind te kunnen vangen. Het is met 216 meter boven NAP de hoogstgelegen windmolen van Nederland. In 1945 brandde de molen finaal uit. Pas in 1980 begon de restauratie en werd daarmee de hoogst gelegen molen van Nederland. De molen is sinds 1980 in gebruik als woning.

Ongeveer 2,2 miljoen jaar geleden stroomde de Oostmaas aan de zuidzijde van de Vrouwenheide en mondde toen in de Rijn uit. De Maas moest haar loop naar het westen verleggen als gevolg van kanteling en opheffing van het landschap en toen werd ten westen van het Eiland van Ubachsberg een nieuw dal uitgesleten in het landschap, het dal van de Westmaas. Als gevolg hiervan bleef het Eiland van Ubachsberg als erosieresten gevrijwaard van verdere erosie door de Maas en vormde het de waterscheiding tussen het dal van de Westmaas en dat van de Oostmaas.[3]

Op de toppen van de getuigenheuvels ligt een dunne kwartsrijke grindbestrooiing, de Kiezeloöliet Formatie die stamt uit het Boven-Mioceen (Tertiair). Deze grindlaag werd destijds uitgebreid in Zuid-Limburg afgezet, maar resteert nog maar op enkele plekken. Onder deze grindafzettingen bevinden zich gele zanden van de Formatie van Tongeren uit het Onder-Oligoceen (Tertiair). Onder deze gele zanden zit Kunrader kalksteen uit de Formatie van Maastricht (Krijt).[3]

Vanaf de Vrouwenheide heeft men aan de zuidzijde uitzicht over het fossiele dal van de Oostmaas met aan de overzijde hiervan het tegenwoordige Plateau van Vijlen dat onderdeel was van de Laat-Tertiaire Ardennen schiervlakte.[3]

• Lijst van geologische monumenten in Zuid-Limburg

Panorama van de Vrouwenheide

Zie de categorie Vrouwenheide van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.