Vooruitstrevende Hervormings Partij

De Vooruitstrevende Hervormings Partij (VHP) is een politieke partij in Suriname. De VHP, die oorspronkelijk een Hindoestaanse politieke partij was (Verenigde Hindostaanse Partij), kent een grote aanhang in de districten Paramaribo, Wanica, Nickerie ,Saramacca en Commewijne.

in juli trad Chan Santokhi aan als voorzitter van de partij. Onder zijn bestuur ontwikkelde de partij zich tot een multi-etnische organisatie.[1] Opiniepeilingen in 2020 van de IDOS vertonen steeds meer kiezers uit allerlei andere bevolkingsgroepen.[2]

Het hoofdkwartier van de VHP is de Olifant, een terrein aan de Mr. Jagernath Lachmonstraat (voorheen Coppenamestraat) dat, in tegenstelling tot wat velen denken, eigendom is van Stichting Olifant (en dus niet van de VHP).

Ontstaan en beginjaren

In de eerste jaren na de Tweede Wereldoorlog werden in Suriname meerdere politieke partijen opgericht zoals de katholieke PSV, de creoolse NPS en de javaanse KTPI omdat in 1948 het census- en capaciteitskiesrecht voor mannen werd vervangen door een algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen.

De Verenigde Hindostaanse Partij (afgekort VHP) kwam in januari 1949[3] in tot stand door een fusie van

  • de in 1946 opgerichte Moeslim Partij met als voorzitter het statenlid en notarisklerk Asgar Karamat Ali.
  • de in 1947 opgerichte Hindostaans-Javaanse Politieke Partij (HJPP) met als voorzitter de praktizijn Jagernath Lachmon
  • de in 1947 opgerichte Surinaamse Hindoe Partij met als voorzitter de hoofdonderwijzer J.P. Kaulesar Sukul

Eerste verkiezingen 1949

Voorzitter van de VHP werd Lachmon, hij zou in deze functie blijven tot zijn dood in 2001. Bij de eerste algemene verkiezingen van Suriname in mei 1949 was de zetelverdeling in de Staten van Suriname: dertien zetels voor de NPS, zes zetels voor de VHP en twee zetels voor de KTPI. Door het winner takes all principe dat bij die verkiezingen gold, kreeg de partij met de meeste stemmen in een district of kieskring alle zetels voor dat gebied. De NPS kreeg als winnaar van het district Paramaribo alle tien zetels voor Paramaribo. In het district Suriname met iets minder kiesgerechtigden dan in Paramaribo waren drie kieskringen die elk goed waren voor een zetel. De VHP kreeg in de districten Saramacca, Nickerie en Suriname elk twee zetels.

Verbroederingspolitiek (VHP en NPS)

Bij de verkiezingen van 1951 was de uitslag in zetels hetzelfde als in 1949. De macht van de NPS werd pas gebroken toen de SDP, PSV, KTPI en Partij Suriname onder de naam Eenheidsfront in 1955 de verkiezingen won door dertien zetels te halen met zes voor de VHP en slechts twee voor de NPS. Omdat hiermee de NPS'ers Pengel en Rens geen statenlid meer waren bood Lachmon aan dat twee gekozen VHP'ers zich zouden terugtrekken om na een herverkiezing Pengel en Rens toch in de Staten terug te laten keren. Pengel ging op dit aanbod in en won zo alsnog een zetel in het district Saramacca. Dit was het begin van de verbroederingspolitiek tussen de VHP en de NPS.

In 1963 splitste de jongerenbeweging Actiegroep van de VHP zich af en ging verder als de politieke partij Actiegroep.

Naamsverandering

In augustus 1966 werd de naam van de partij veranderd in Vatan Hitkari Party (Partij ter Bevordering van het Nationale Welzijn) waarbij met opzet de afkorting VHP bleef. In 1973 zou gekozen worden voor de huidige naam: Vooruitstrevende Hervormings Partij. Met deze naamswijziging wilde men benadrukken dat de partij niet alleen openstond voor Surinamers van Hindoestaanse afkomst, maar voor alle Surinamers.

1967-1987

Na de verkiezingen van 1967 besloot Pengel een coalitie te vormen van NPS, Actiegroep/Partij van de Landbouw en SDP waarmee er een einde kwam aan de verbroederingspolitiek. Door stakingen kwam deze regering echter in 1969 al ten val.

Bij de vervroegde verkiezingen van 24 oktober 1969 haalde het VHP-blok (VHP, Actiegroep en SRI) 19 van de 39 zetels, het PNP-blok (PNP, KTPI, PSV en PBP) 8 zetels, de NPS 11 zetels en de PNR 1 zetel. Hoewel in de daaropvolgende VHP-PNP regering het VHP-blok dus veel meer zetels had dan het PNP-blok, werd niet VHP-leider Lachmon maar Sedney premier van Suriname en minister van Algemene Zaken. Bij die keuze zal de opgelopen spanningen tussen de hindoestaanse en creoolse bevolkingsgroepen hebben meegespeeld. De VHP kreeg 5 ministerposten en Lachmon werd wederom voorzitter van de Staten.

Bij de verkiezingen van november 1973 behaalde de PNP van Sedney geen enkele zetel en werden de 39 zetels verdeeld tussen de Nationale Partij Kombinatie (NPK; bestaande uit NPS, PNR, PSV en KTPI) met 22 zetels en de VHP met 17 zetels. Drie maanden later kondigde premier Arron opeens aan dat hij voor het einde van 1975 onafhankelijkheid van Suriname wilde bereiken. De VHP vond het daarvoor te vroeg. Midden 1975 verlieten Somohardjo, Liesdek-Clarke en Lee Kong Fong de NPK en vormden een driemansfractie zodat de NPK nog maar op 19 van de 39 zetels kon rekenen. Spoedig daarna was Lee Kong Fong enige tijd onvindbaar (hij zou ondergedoken zijn na intimidatie door partijgenoten) zodat de verhoudingen in de Staten 19 tegen 19 was en er geen besluiten meer genomen konden worden. Terwijl de onderhandelingen met Nederland vorderde ontbrak het de regering dus aan een gewone meerderheid in de Staten, laat staan een ruime meerderheid die nodig was om de nieuwe grondwet goed te keuren. Toen er ook nog eens onrust in het land uitbrak met onder andere brandstichtingen en een mislukte moordaanslag op Arron, besloot het VHP statenlid Hindori de regering te steunen om een mogelijke burgeroorlog te voorkomen. Hoewel Hindori door deze stap binnen zijn partij verguisd werd besloot de VHP in deze nieuwe situatie om toch maar met de NPK samen te werken aan een nieuwe grondwet en zich neer te leggen bij de snelle onafhankelijkheid die op 25 november 1975 een feit werd.

Afgezet door Desi Bouterse

In 1977 won de NPK in een iets gewijzigde samenstelling opnieuw 22 van de 39 zetels. De overige zeventien gingen naar de Verenigde Democratische Partij die bestond uit VHP, Pendawalima, SPS en PALU. Als gevolg van de Sergeantencoup in februari 1980 onder leiding van Desi Bouterse kwam aan deze regering voortijdig een einde.

Na de dictatuur

Na het herstel van de democratie in 1987 vormden KTPI, NPS en VHP het Front voor Democratie en Ontwikkeling dat veertig van de 51 zetels won bij de verkiezingen van dat jaar. Nog nooit eerder had een politieke combinatie zoveel zetels weten te bemachtigen. Lachmon werd parlementsvoorzitter en de VHP mocht naast vijf ministers ook de president leveren: Ramsewak Shankar.

Door de telefooncoup van december 1990 werd Shankar afgezet en waren vervroegde verkiezingen noodzakelijk. De SPA sloot zich aan bij het Front voor Democratie en Ontwikkeling waarna het samenwerkingsverband hernoemd werd tot het Nieuw Front (NF). Het NF haalde bij de verkiezingen van 1991 nog maar 30 van de 51 zetels wat nog wel genoeg was voor een meerderheid. Ronald Venetiaan werd namens de Nationale Partij Suriname voor de eerste keer president met de VHP'er Jules Ajodhia als vicepresident, de VHP kreeg vijf ministerposten.

Dissidenten en ontstaan BVD

In 1996 was er een groep dissidenten binnen de VHP die eerst binnen die partij onder de naam Beweging voor Demokratie-VHP (BVD-VHP) functioneerden en later hun eigen partij oprichtten: de Basispartij voor Vernieuwing en Democratie (BVD). Bij de verkiezingen van 23 mei 1996 maakte de VHP wederom deel uit van het NF, maar van de negen VHP parlementariërs stapten er vijf op waaronder Marijke Djwalapersad. Deze vijf BVD'ers hielpen de Wijdenbosch-regering aan een meerderheid waarvoor ze vier ministers en de vicepresident mochten leveren. Hoewel de VHP in de oppositie zat werd Lachmon in juli 1996 herkozen als parlementsvoorzitter. Enkele maanden later trad hij af omdat hij zich niet kon vinden in de regering van Wijdenbosch waarna Djwalapersad hem opvolgde.

Bij het aantreden van Santokhi in juli 2011 als voorzitter van de VHP keerde Djwalapersad terug naar de VHP. Santokhi was blij hiermee en riep alle andere ex-VHPers op om terug te keren naar hun "moederpartij". Tegenwoordig is de BVD samengesmolten met de Nationale Democratische Partij van Desi Bouterse. Dit gebeurde onder leiding van voorzitter Dilip Sardjoe.

2000-2010

Na vervroegde verkiezingen in 2000 kwam het Nieuw Front, waar de VHP onderdeel van is, weer in de regering. In dat jaar werd Venetiaan voor de tweede keer president met wederom Jules Ajodhia als vicepresident. Lachmon kwam terug als DNA-voorzitter maar hij overleed in oktober 2001 waarmee ook een einde kwam aan zijn voorzitterschap van de VHP. Ramdien Sardjoe nam beide functies over. Na de verkiezingen van 2005 ging het aantal zetels van het NF terug van 33 naar 23 en het aantal VHP-ministers terug van vijf naar vier. Paul Somohardjo van de regeringspartij Pertjaja Luhur wilde graag vicepresident worden, maar vanwege een eerdere veroordeling werd besloten om Sardjoe als vicepresident aan te stellen zodat Somohardjo hem kon opvolgen als DNA-voorzitter.

Ministers regeerperiode 2000-2010:

  • Urmila Joella- Sewnundun - Binnenlandse Zaken
  • Kermechand Raghoebarsing - Planning en Ontwikkelingssamenwerking.
  • Geeta Gangarampanday - Landbouw, Veeteelt en Visserij.
  • Dewanand Balesar - Openbare Werken.

In de regeerperiode 2005-2010 waren er vier VHP-ministers:

Tijdperk Santokhi

Vanwege zijn succesvolle periode als minister en zijn confrontatie met Desi Bouterse steeg de populariteit van Chan Santokhi enorm binnen de VHP. Er was al vrij lang een roep binnen de VHP om Santokhi meer macht in de partij te geven.[4] Zo wilde een groot deel van de VHP-aanhangers Santokhi als lijsttrekker voor de VHP in het district Wanica bij de parlementsverkiezingen van mei 2010. Maar de partijleiding was het hier oneens mee en plaatste Santokhi op nummer zeven van de kandidatenlijst (aanvankelijk was Santokhi de lijsttrekker, maar later besloot toenmalig voorzitter Ramdien Sardjoe deze positie aan Radjkoemar Randjietsingh te geven). Het argument hiervoor was dat Santokhi "in het belang van de partij", gezien zijn populariteit, een betere rol te vervullen had als lijstduwer.[5]

Ondanks het feit dat Santokhi laag op de kieslijst van de VHP was geplaatst, lukte het hem om op één na landelijk de meeste stemmen te halen bij de verkiezingen. Alleen Desi Bouterse kreeg meer stemmen. Santokhi werd in juli 2010 namens het Nieuw Front voorgedragen als kandidaat voor de presidentsverkiezingen in het parlement. Zijn tegenkandidaat was Desi Bouterse. Doordat de A Combinatie van Ronnie Brunswijk en de Volks Alliantie van Paul Somohardjo, de oude partners van het Nieuw Front, hun steun gaven aan de Megacombinatie, werd Bouterse en niet Santokhi gekozen tot president van Suriname. Het Nieuw Front, en dus ook de VHP, belandde na tien jaar weer in de oppositie. Het is de tweede keer sinds de herinvoering van de democratie in 1987 dat de VHP een oppositiepartij is. De eerste keer was na de verkiezingen van 1996, toen vijf parlementariërs van de VHP (onder de naam BVD-VHP) en de gehele KTPI-fractie overliepen naar de NDP.[6]

Op 3 juli 2011 droeg Ramdien Sardjoe op 75-jarige leeftijd de voorzittershamer over aan Chan Santokhi nadat deze de interne VHP verkiezingen met 85.6% won.[7][8] Sinds het aantreden van Santokhi, is de VHP, die ooit uit alleen leden van hindoestaanse afkomst bestond, uitgegroeid tot een multi-etnische partij die, op de NDP van Desi Bouterse na, de grootste politieke partij van Suriname is.[9] Thans is de VHP met acht zetels de grootste oppositiepartij in het Surinaams parlement. Santokhi zegt dat zijn beleid gekenmerkt wordt door "verjonging, modernisering en het ontwikkelen van de VHP tot meer dan een politieke partij".[10] Zo wordt door het nieuw partijbestuur jaarlijks een VHP voetbalcup en VHP damcompetitie georganiseerd.[11]

Ramdien Sardjoe werd na de benoeming van Santokhi tot de nieuwe voorzitter van de partij benoemd tot erevoorzitter van de VHP.

Tijdens de verkiezingen van 2015 deed de VHP mee in de alliantie V7. Santokhi werd door V7 naar voren geschoven als de presidentskandidaat. De alliantie behaalde 18 zetels.[12]

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.