Vergulden

Vergulden is het bedekken van een voorwerp met een laagje goud.

Een door schitterend.eu met bladgoud verguld hertengewei

Achter glas vergulden

Een verguld beeld

Een vergulde studentenalmanak (1854)

Verscheidene antieke beschavingen beheersten al de kunst van het vergulden (Egyptenaren, Etrusken, Kelten, ...). Er bestaan verschillende manieren om een object te voorzien van een goudlaag:

1. Mixtion vergulden, ook wel olievergulden genoemd.
2. Poliment vergulden.
3. Watervergulden (van glas).
4. Galvanisch vergulden.
5. Vuurvergulden

Veel gebruikt voor bijvoorbeeld schilderijlijsten is het inleggen van bladgoud in mixtion. Voor een goede hechting en hoogglans wordt in de regel met een agaat gebruineerd. Metalen kunnen in gesmolten goud worden ondergedompeld of galvanisch worden verguld.

Keramiek: De van oorsprong Koreaanse techniek Keum Boo, waarbij vrij dik goudfolie wordt versmolten met het oppervlak van zilveren of stalen voorwerpen, wordt geleidelijk populairder bij westerse goud- en zilversmeden. Op keramiek kan fijn goudpoeder in olie-achtige dispersie aangebracht worden, bij het bakken verbrandt de olie en smelten de gouddeeltjes samen. Het tegenwoordige bakken van een oplossing van goudzouten, die door reductie in de oven omgezet worden tot zuiver goud geeft een mooier resultaat. In plaats van goudpoeder worden ook wel goudzouten gebruikt

Ook boeken kunnen verguld worden: met messing stempels worden onder verhitting letters en versieringen van bladgoud aangebracht op het linnen, leer, perkament of papier van boekbanden. Daarnaast wordt soms op de sneden van het boek verguldsel aangebracht, of alleen op de bovenste snede (de enige snede die in de boekenkast zichtbaar is). Die laatste variant noemt men 'kop verguld'.

Het vergulden achter glas wordt al sinds de oudheid gedaan. Cennino Cennini beschrijft in zijn boek Il Libro dell’Arte hoe techniek uitgevoerd moest worden.[1] Hij spreekt in zijn boek al over de ongeëvenaarde glans en schittering van het bladgoud achter glas.[2] Tegenwoordig wordt het achterglas vergulden, door gebrek aan kennis, telkens minder gedaan. Slechts enkelen beheersen in Nederland nog het ambacht, waarbij het bladgoud door middel van een dierenlijm of vernis tot een waar kunstwerk wordt verheven.