Verdure
Een verdure is een wandtapijt waarvan de achtergrond en eventueel de decoratieve boord volledig gevuld is met decoratief loofwerk.
Het woord verdure is afgeleid van 'vert' wat het Franse woord is voor groen. Het waren voornamelijk wandtapijten waarbij het groen de hoofdkleur was. Een klassieke verdure met of zonder boord bevat fijn groenwerk, “bosschage”, een spel van zon en schaduw in het gebladerte. In de achtergrond met de typische “diepte” werden nog allerhande kleine details en figuren uitgewerkt zoals een heuvellandschap met gebouwen en dergelijke.
Genres
- Een genre van verdure is de Tenière (naar het voorbeeld van de cartons van David Teniers) of zoals de wevers het zelf noemden, de boerckens.
- Een ander genre waren bloemstukken of blompotten
- Een speciaal type van verdure zijn de millefleurs-tapijten. Zoals de naam doet vermoeden, bestaat het loofwerk hier uit bloemen.
Herkomst
De tapijtweefkunst is een bij uitstek specifieke Vlaamse kunst geweest en is ook ontstaan in Vlaanderen.
Verdures werden voornamelijk in grote aantallen in Oudenaarde, Geraardsbergen en Edingen geproduceerd. Oudenaardse wandtapijten waren gedurende meer dan 400 jaar het voornaamste luxe exportproduct van Oudenaarde met een wereldwijde afzetmarkt. Oudenaarde nam van de vijftiende tot de achttiende eeuw een belangrijk aandeel van de wereldproductie van verdures voor diens rekening. De Oudenaardse wandtapijten zijn meestal getekend met een brilletje. Het is gedurende de vijftiende eeuw dat Oudenaarde een belangrijk wandtapijtcentrum werd. De grootste bloei was er in de zestiende eeuw. Er werkten in Oudenaarde meer dan 12000 personen in deze industrietak. Een van de meest fameuze producties was "De werken van Hercules, Les travaux d'Hercule". Het is omwille van de verdures dat Oudenaarde zijn populariteit kreeg.
Soorten getouwen
- Staand getouw of hautte-lisse
- Platgetouw of basse-lisse
Gilden
De wevers van Oudenaarde waren in twee gilden verdeeld:
- het Sint-Barbaragilde gesticht in 1441
- het Sint-Genovagilde gesticht in 1546
Belangrijke wevers
Belangrijke collecties
- Calvarie, einde 17e eeuw, 2,65 × 2,60 m
- De triomf van de liefde, 17e eeuw, 3,20 × 3,90 m
- Onze-Lieve-Vrouwehospitaal Oudenaarde;
- Jachttafereel, einde 17e eeuw, 2,55 × 5,45 m
- Vertrek naar de jacht, 2,55 × 4,35 m
- Grote verdure met Twee fazanten, 17e eeuw, 2,60 × 3,65 m
- Suzanna en de twee ouderlingen, 16e eeuw, 2,60 × 2,20 m
- Terugkeer van de markt, 17e eeuw, 3,10 × 5,30 m
- Verdure met hoenders, 17e eeuw, 3,10 × 2,75 m
- Ansembourg Museum (Musée d'Ansembourg), Luik;
- Diverse verdures in de Salon aux tapisseries van Pieter Van Verren, Oudenaarde, circa 1740
- Diverse verdures gebaseerd op schilderijen van Peter Paul Rubens en David Teniers II, François Guillaume Van Verren, Oudenaarde, 1736.
Bronnen
- De Oudenaardse wandtapijten, Florent Van Ommeslaeghe, 1979 (gebrocheerd, geen ISBN)