Tweede Libische Burgeroorlog
De Tweede Libische Burgeroorlog is een sinds mei 2014 voortdurend conflict tussen enerzijds de internationaal erkende regering met staatshoofd Fayez al-Sarraj, gesteund door islamitische milities (Libyan Dawn), en anderzijds een militie onder leiding van generaal Khalifa Haftar, die oorspronkelijk gesteund werd door het gekozen parlement en de internationaal erkende overheid. Deze militie was oorspronkelijk onderdeel van het Libische leger en wordt door Haftar nog steeds het Libische Nationale Leger genoemd.[1]
 |
In dit artikel wordt een actuele gebeurtenis beschreven. De informatie op deze pagina kan daardoor snel veranderen of inmiddels verouderd zijn. |
Tweede Libische Burgeroorlog
| |||||
| Onderdeel van de Arabische Lente en Libische crisis | |||||
 | |||||
| Datum | 16 mei 2014 - heden | ||||
| Locatie |  | ||||
| Strijdende partijen | |||||
| |||||
.jpg)
Egypte en de Verenigde Arabische Emiraten hadden in augustus 2014 wapens geleverd aan het Libische leger en voerden luchtaanvallen uit tegen terroristen van Libyan Dawn en IS. Qatar steunt de Libyan Dawn.[2]
In februari 2015 waren er meer dan 3.000 doden gevallen als gevolg van de gevechten. Bijna een derde van de bevolking van het land was inmiddels gevlucht naar Tunesië.[3] Per januari 2016 werd bekend gemaakt dat er 4.275 doden zijn gevallen in het conflict.[4]
Begin 2014 werd Libië geregeerd door het Algemeen Nationaal Congres (GNC). Islamisten hadden de controle over het parlement sinds Nouri Abusahmain verkozen werd tot voorzitter van het GNC in juni 2013. Hij misbruikte zijn macht om debatten en vragen te voorkomen. Het GNC voerde de sharia in december 2013 in[5] en trad niet terug aan het einde van haar mandaat in januari 2014. Op 14 februari 2014 beval Generaal Khalifa Haftar het GNC zich te ontbinden en riep op tot de formatie van een tijdelijke regering om nieuwe verkiezingen te overzien.[6] Het GNC negeerde zijn eisen.
Het conflict begon twee maanden later, op 16 mei 2014, toen troepen van Generaal Haftar in Benghazi een grootschalig lucht- en grondoffensief tegen de islamistische terroristen startten. Dit offensief kreeg de codenaam Operatie Waardigheid. Twee dagen later probeerden Haftars troepen het GNC in Tripoli te ontbinden. Het lukte het GNC niet om de nieuwe verkiezingen van 25 juni 2014 tegen te houden. In deze verkiezingen werd de Raad van Afgevaardigden gekozen om het GNC te vervangen. Deze verkiezingen resulteerden in een verkiezingsnederlaag van de islamisten. 13 juli kwam het tot een escalatie toen islamisten, reagerend op de verkiezingsnederlaag van islamistische politici, Operatie Libya Dawn lanceerden om de internationale luchthaven van Tripoli te bezetten. Dit lukte uiteindelijk op 23 augustus, na een 41 dagen durende veldslag.
Op 25 augustus 2014 kwamen voormalige leden van het GNC die niet waren herkozen bijeen, en maakten bekend dat zij de nieuwe democratisch verkozen Raad van Afgevaardigden zouden vervangen.
In februari 2015 heeft een tak van IS in Libië 21 koptische christenen onthoofd. De Egyptische president Abdul Fatah al-Sisi kondigde een week van nationale rouw af en verklaarde dat Egypte op een "passende manier" op de onthoofdingen zou reageren.[7] Als reactie hebben zowel Egypte als Libië luchtaanvallen op doelen van terreurbeweging IS uitgevoerd.[8]
Op 2 januari 2020 stemde het Turkse parlement met een grote meerderheid in met het voorstel van de regering om gedurende een jaar troepen naar Libië te sturen ter ondersteuning van de internationaal erkende regering van premier Fayez el-Serraj. Zijn regering werd sinds april 2019 belegerd door generaal Khalifa Haftar, die een groot deel van het land onder controle had gebracht en inmiddels oprukte naar de hoofdstad Tripolis. Dat Turkije deze stap - ondanks bezwaren van de NAVO-bondgenoten en de Arabische Liga - doorzette, had maken met het beoogde veiligstellen van zijn economische belangen, in het bijzonder de energievoorziening. [9].
Samenvatting en huidige situatie
Na de val van Gadaffi in 2011 ontstond er een burgeroorlog tussen de troepen van krijgsheer Haftar (met machtsbasis in het oosten van Libië) en de internationaal erkende regering (met machtsbasis in het westen van Libië met de hoofdstad Tripoli). Krijgsheer Haftar wordt gesteund door Egypte, Saudi Arabië, Verenigde Arabische Emiraten, Frankrijk en Rusland. Ook salafisten, ook wel bekend als Madkhalisten, vechten naast de LNA van Haftar. De internationaal erkende regering wordt gesteund door Italië, Qatar en Turkije. Duitsland probeert als neutrale partij in het conflict te bemiddelen. Egypte, Saudi Arabië en de VAE hebben uit geopolitieke en interne politieke overwegingen een voorkeur voor Hifter om een dictatuur te vormen in Libië. Ook Frankrijk stuurt wapens naar de krijgsheer Haftar om de regering van Libië omver te werpen. De Turkse regering steunt verkozen leiders, maar heeft ook vanwege een bilaterale overeenkomst met de internationaal erkende regering wat betreft territoriale wateren een groot belang bij de overwinning / het voorbestaan van de internationaal erkende regering. Italië steunt ook de internationaal erkende regering zodoende om immigranten met bestemming Europa tegenhouden en heeft een groot belang in Libië vanwege aardolie en -gas belangen. Rusland wilt middels steun aan Haftar toegang krijgen tot de Middellandse Zee. Volgens de regering in Tripoli heeft Haftar hulp gekregen van 600 tot 800 Russen die werken voor Wagner, het privéleger van Jevgeni Prigozjin, een vertrouweling van de Russische president Poetin. De huidige burgeroorlog kenmerkt zich door periodieke intensieve gevechten, met name rond de hoofdstad Tripoli, alsook veel internationaal diplomatiek overleg. Turkije heeft via derde partijen veel manschappen naar Tripoli gestuurd. Qatar heeft vanwege haar conflict met Saoedi-Arabië belang bij ondersteuning van haar bondgenoot Turkije.