Turkse Federatie Nederland

De vereniging heeft ten doel het behartigen van de belangen van haar leden, te weten verenigingen en stichtingen, die zich sterk maken voor de Turkse gemeenschap in Nederland daaronder begrepen het versterken van de sociaal economische positie van Turken in Nederland, het leveren van een bijdrage aan de emancipatie en integratie van Turken in Nederland en het beleven van de Turkse Cultuur, in de ruimste betekenis, waarbij geen onderscheid gemaakt mag worden in huidskleur, religie en ras. De Turkse Federatie streeft er naar opheffing van de maatschappelijke achterstandspositie van de Turkse migranten in de Nederlandse samenleving.[4]

De eerste landelijke vereniging werd opgericht in 1976 onder de Turkstalige afkorting HUTID (Vereniging van idealistische Turkse arbeiders in Nederland). Deze organisatie keerde zich tegen het communistische gevaar.[5] In 1982 werd een nieuwe federatie opgericht, de Federatie van Turkse verenigingen in Nederland (HTDF). Deze is, door de vorming van een Europese Koepelorganisatie, in 1995 omgevormd tot de Turkse Federatie Nederland (TFN).[6] Uit onderzoek van de BVD is meermalen naar voren gekomen dat leden van de TFN via politieke partijen lid zijn van vertegenwoordigende organisaties.[7] In 2000 werd in verband met een onderzoek naar de grijze wolven een inval gepleegd door de politie aan de Amsterdamse Zeeburgdijk en nam het ledenbestand van de TFN in beslag.[8] De TFN zelf ontkent banden te hebben met de Grijze wolven.[9] [10]

Er is veel kritiek op de werkwijze van de vereniging. Na publicatie van het boek 'Grijze Wolven, een zoektocht naar Turks extreem rechts' van Stella Braam en Mehmet Ülger in 1997 werd door toenmalig minister Hans Dijkstal een onderzoek ingesteld naar de Grijze Wolven/TFN. Hieruit bleek volgens de minister; "Enerzijds geven zij aan, overeenkomstig de statutaire doelstellingen van de federatie, een op integratie gericht beleid na te streven. Anderzijds is gebleken dat zij intern het gedachtegoed omarmen van de MHP en in werkelijkheid functioneren als een in Nederland gevestigd verlengstuk van deze Turkse partij."[11] De vereniging wordt door verschillende organisaties en personen bestempeld als fascistisch en nationalistisch.[12][13][14] Tijdens een Tweede Kamer hoorzitting met Turks/Nederlandse organisaties in 2016 verdedigde voorzitter Murat Gedik de standpunten van de TFN.[15] Turkse organisaties werden gevraagd om toelichting te geven over hun organisatie en eventuele (financiële) banden met de Turkse overheid. Hij gaf toe dat de Recht-extremistische groep Grijze Wolven cultureel waren verbonden aan de TFN.[16] In 2018 was de Vlaardingse partij ONS verbolgen over een bezoek van de Turkse Federatie Nederland aan de Vlaardingse burgemeester.[17][18] De Antifascistische onderzoeksgroep Kafka noemt de TFN extreemrechts.[19] In april 2018 kwam de TFN negatief in het nieuws door een bijeenkomst in Nijmegen.[20] Dat jaar kwam ook een Turks festival in Arnhem onder vuur te liggen vanwege het 'Fascistisch' karakter. De organisatie was in handen van de TFN.[21] Hierover werden kamervragen gesteld door de SP.[22] In Arnhem heet de plaatselijke tak van TFN 'Hoca Ahmed Yesevi vereniging'[23] (Haykem).[24] [25] De Türkiyem moskee en de Hoca Ahmet Yesevi-moskee in de wijk Presikhaaf vallen onder TFN.

In 2010 werd de Ayasofya Moskee in Dordrecht beschoten.[26] Datzelfde jaar werd er twee maal brand gesticht bij de Türkiyem moskee in Arnhem. Ook in 2017 was de Türkiyem moskee doelwit van brandstichting. [27] In 2015 werden er op twee gebouwen van de TFN aanslagen gepleegd met Molotov-cocktails.[28] Op 23 juni 2016 werd de Ayasofya Moskee in Dordrecht aangevallen, vermoedelijk door Koerden.[29]