Trommelslager
Een trommelslager (ook wel trommelaar of tamboer) is iemand die op een trommel slaat met een bepaalde functie. Sinds de 16e eeuw werd de trommelslager gebruikt om tijdens de marsen van de legers het tempo aan te geven en commando's door te geven. De ontwikkeling is in China begonnen en via het Ottomaanse rijk in Europa terecht gekomen. Vaak wordt gedacht dat de tamboer een jonge man was die nog niet geschikt was om te vechten, maar dat is niet waar: tamboers waren volwaardige soldaten met een zeer specifieke taak. Tijdens het gevecht gaf de tamboer middels een wisseling van slagen de bevelen van de krijgsheer door met zijn trommel. Naast voor het geven van signalen werd de trom gebruikt om marsen ordelijk te laten verlopen en te verlichten. Ook bij de geschutsexercitie speelde de tamboer een belangrijke rol.
Tamboers maken deel uit van fanfarekorpsen en harmonieën, waarbij het slagwerk meestal het ritme aangeeft. Vaak worden tamboers gezien als deel van het orkest, maar meestal spelen tamboers ook specifieke muziekstukken.
Vaak werden de trommelaars ondersteund door hoornblazers die signalen konden weergeven over grotere afstand. Een voorbeeld daarvan is te zien in westernfilms waar de cavalerie onder luid hoorngeschal net op tijd verschijnt.
Oproep tot kerkgang
In de Drentse plaats Hoogeveen was tot 2008 een trommelslager aangewezen om op zondagmorgen de mensen aan te sporen naar de kerkdienst te gaan. Dit gebruik stamt uit de 17e eeuw, vlak na het ontstaan van Hoogeveen. Omdat de vaste predikant van Hoogeveen uit Echten moest komen en onregelmatig diensten hield, werd de bevolking van Hoogeveen door de trommelslager in kennis gesteld van diens aanwezigheid. De trommelslager liep langs diverse routes door het dorp Hoogeveen. De kerkgangers maakten teksten op zijn slagritme. Een ervan was:
- Volk van Noord, Volk van Noord
- Gaat naar de kerk en hoor Gods Woord
De oorsprong van de Hoogeveense traditie is onduidelijk. Een verhaal wil dat de tamboer er kwam omdat de grond van het Hooge Veen te drassig was om een kerktoren te kunnen bouwen, maar de eerste kerk had wel degelijk een toren. In 2008 kwam er een eind aan het ritueel van de trommelslager die opriep ter kerke te gaan. De trommelaars van muziekvereniging Wilhelmina stopten ermee. In datzelfde jaar kreeg Hoogeveen wel een 'nieuwe' trommelslager; zo nu en dan gaat een tamboer van de historische vereniging Die Luyden van 't Hooge Veene in 17e-eeuwse kledij door de Hoofdstraat.
In 2015 werd de Hoogeveense trommelslager toegevoegd aan de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed; een lijst waar Nederlandse tradities op staan.[1]
Nederlandse leger
In 1814 schreef de componist Rauscher op verzoek van koning Willem I het boekje "Marschen en Signalen voor de Koninklijke Nederlandsche Armée". De tamboers en pijpers van het Nederlandse leger zijn de toen ingevoerde muziektechniek lang trouw gebleven.[2]
Door de veranderde wijze van oorlog voeren verdween de tamboer uit het leger, behalve in ceremoniële functies. Na de Tweede Wereldoorlog kwamen bij de Koninklijke Landmacht dienstplichtige tamboers en hoornblazers in dienst en ging men over op een nieuwe techniek, het Tesink-systeem, gebaseerd op het concertslagwerk.
| Bronnen, noten en/of referenties |