Tramlijn 4 (Gent)

Tram 4 op de Hofbouwlaan tussen 1904 en 1907

Tramlijn 4 is een van de oudste openbaar vervoersassen in Gent. In haar oorspronkelijke gedaante volgde ze echter een volledig ander tracé. Toen de elektrisch tramlijn op 23 januari 1899 van start ging (de nummering kreeg ze pas in 1906), reed lijn 4 van Sint-Jacobs (Vlasmarkt) via de Keizer Karelstraat, het Sint-Annaplein, het Zuid, de Lammerstraat, de Sint-Pietersnieuwstraat, het Sint-Pietersplein, de Heuvelpoort, de Hofbouwlaan (Citadelpark), het oude Sint-Pietersstation, de Kortrijksesteenweg, de Nederkouter, het Gerechtshof tot de Korenmarkt.

Tram 4 aan de Opera tussen 1907 en 1913

Vanaf oktober 1912 reed lijn 4 door naar De Sterre. Tijdens de Wereldtentoonstelling van 1913 reed de tram samen met tram 7 langs de hoofdingang van de expo tot aan De Sterre. Voor een efficiëntere exploitatie tijdens drukke dagen legde men voor lijn 4 een keerlus aan rond de Sint-Niklaaskerk en op het Sint-Annaplein. Zo ontstond er ook een lijn die reed tussen het Sint-Pietersstation en de Korenmarkt en aangeduid werd met een "doorstreepte" 4.

Op 10 januari 1914 werd de lijn gewijzigd. Het nieuwe traject werd Sterre – Sint-Pietersstation - Korenmarkt - Muide. Het traject Korenmarkt – Muide werd oorspronkelijk door lijn 2 bediend. Het traject Zuidstationstraat - Lammerstraat - Sint-Pietersnieuwstraat - Heuvelpoort werd door tram 5 bediend en het traject Hofbouwlaan (Citadelpark) - Sint-Pietersstation door tram 7. Tram 4 kende toen veel vertragingen in de smalle straten tussen het Sint-Pietersstation en de Korenmarkt.

Op 8 april 1922 werd het traject van lijn 4 ingekort. Het traject De Sterre - Sint-Pietersstation werd lijn 8.

Tram 4 in de Veldstraat in de jaren 1960

Vanaf 2 juli 1984 werd het traject van lijn 4 gewijzigd door een trajectwissel met lijn 1. Het traject werd nu Muide-Moscou (met een wijziging vanaf de Korenmarkt).

Op 29 september 1986 werden lijn 10 (Sint-Pieterstation - Muide) en lijn 4 verknoopt tot lijn 40 (Sint-Pieterstation - Muide - Moscou). Er ontstonden tevens deeltrajecten : 41 (Korenmarkt - Ledebergplein); 42 (Moscou - Muidebrug); 43 (Sint-Pietersstation - Rabot - Muide).

Op 19 augustus 2004 werd de nummering vereenvoudigd: 40, 41, 42 en 43 werden herleid tot 4. De bestemming werd alleen nog aangegeven door de plaatsnaam. Het traject van tram 4 is ongeveer 13,7 km lang.

Als gevolg van de tramomleidingen in het kader van de heraanleg van de PAG-as (Papegaaistraat-Annonciadestraat-Gebroeders Van de Veldestraat, 2011-2014) en de BraVoKo-as (Brabantdam-Vogelmarkt-Kouter, 2014-2017) reed tram 4 van 5 september 2011 tot 13 maart 2016 verder van het Sint-Pietersstation naar Zwijnaardebrug aangezien tram 21/22 dit traject tijdelijk niet meer bediende.

Sinds 13 maart 2016 volgt tramlijn 4 vanaf het Sint-Pietersstation het traject van lijn 21/22, tot aan het kruispunt van de Galglaan met de De Pintelaan. Vanaf daar rijdt tram 4 over een nieuw aangelegd traject door tot op het terrein van het UZ Gent. Aan de parkeergarage, ter hoogte van de nieuwe hoofdtoegang naar het UZ Gent, is een eindhalte gebouwd met 2 perrons en wachtaccommodatie voor de reizigers. De werken voor deze verlenging van ca. 800 meter werden in 2014 gestart en waren begin 2016 klaar.[1]

Vanaf dinsdag 21 november 2017 rijdt tramlijn 4 niet meer naar Moscou maar naar de stelplaats Gentbrugge waar ook tramlijn 2 stopt. Door de slechte staat van de sporen tussen het Ledebergplein en Moscou kunnen die niet meer veilig door een tram bereden worden. De volgende vier halten: Botermarkt, Moriaanstraat, Van Ooteghemstraat en P&R Moscou gaan dan uit dienst. Vooral de tramsporen in de Jozef Vervaenestraat zijn in slechte staat. Door een gebrek aan financiële middelen zal de herstelling van de sporen volgens de planning pas vanaf eind 2018 een aanvang nemen.[2]

De tramlijn wordt mogelijk vanaf UZ nog doorgetrokken naar de Ghelamco Arena.[3] en van Moscou naar Merelbeke. Ook zijn er mogelijk plannen om tram 4 door te trekken vanaf de halte Muidebrug of de halte Tolpoort via Dok Noord naar station Gent-Dampoort.[4] Het stuk tussen het station Gent-Muide en het station Merelbeke zou dan door een andere tramnummer gereden worden.

Tram 4 op weg naar Moscou

De kenkleur van deze lijn is donkergroen met witte letters.

• Van den Ostende, Carlos, Gentse Oude Trams, langs middeleeuwse glans, Ostendis, Zaventem, 2002, 98p.