Tonica (muziek)

In de muziek is de tonica de harmonische functie van de grondtoon van een toonladder, een tonica kan ook het grondtoonakkoord zelf zijn van de toonsoort.

In tonale muziek is de tonica meestal het eerste en het laatste akkoord van een compositie (zie cadens). Vaak is de tonica een beginnoot, maar nauwkeuriger om te zeggen is dat het de belangrijkste (gewichtigste) toon is in een stuk, het hoeft niet de beginnoot te zijn. De eerste toon van een toonladder heet wel altijd de tonica.

Tonica is ook een benaming voor een akkoord dat "rust" uitstraalt (zie ook subdominant en dominant; deze akkoorden bevatten respectievelijk een beetje en veel spanning). Het tonica-akkoord heeft een tonicafunctie, maar ook de derde trap (III) heeft deze, wanneer een ander akkoord met tonica-functie deze derde trap voorafgaat. Het derde grondakkoord met tonicafunctie is de zesde trap (VI). Het is een uitbreiding van de eerste trap, maar het wordt ook vaak zelfstandig gebruikt, of als einde van de bedrieglijke cadens.

De term tonica is ontleend aan het Griekse tonikós, wat betekent 'met betrekking tot de spanning, de toon'.