Thermolyse
Thermolyse is een chemische reactie waarbij een stof door verhitting gaat ontleden. De term is afkomstig van het Griekse "thermos", wat warmte betekent, en "-lyse" betekent afbreken.
Thermolyse is een reactie die ervoor zorgt dat chemische bindingen van een product uiteen zullen vallen. Het is een endotherme reactie die slechts plaatsvindt door het toevoeren van warmte. De temperatuur waarbij thermolyse van een stof mogelijk wordt noemt men de ontbindingstemperatuur. Tijdens dit proces worden er oxiden met zelfde O.T. (oxidatietrap) als de elementen in de oorspronkelijke stof gevormd.
Voorbeelden
Een bekende thermolyse is die van suiker: door verhitting wordt suiker na verloop van tijd bruin. Indien men nog verder verhit ontstaat een vaste zwarte stof: dit is pure koolstof. Wanneer men tijdens het verhitten een vuurtje bij de ontsnappende dampen houdt ziet men dat de gassen licht ontvlambaar zijn.
Nog een voorbeeld is het ontleden van hout. Ook hier ontleedt hout in brandbare stoffen zoals methanol; het residu is ook weer een zwarte vaste stof die voornamelijk uit koolstof en een paar procent kaliumcarbonaat bestaat (dit is houtskool). Op deze manier wordt ook houtskool op industriële schaal gemaakt. Wanneer men een organische verbinding ontleedt door middel van thermolyse, dan zal altijd voornamelijk koolstof als vast reactieproduct overblijven.
Een ander voorbeeld is de ontleding van ijzer(II)oxalaat (FeC2O4.2H2O). Er ontstaan hierbij pyrofoor ijzer, ijzer(II)oxide, koolstofmonoxide en koolstofdioxidegas. Als men het ontstane ijzerpoeder plotseling blootstelt aan zuurstof in de lucht, dan zal dit gegarandeerd spontaan ontbranden, zelfs al is het weer op kamertemperatuur. Het ijzerpoeder is pyrofoor geworden (= zeer fijn verdeeld, waardoor het reactieoppervlak erg vergroot wordt en een snelle ontbranding aan lucht ontstaat).
Coking is een proces waarbij een amorfe structuur ontstaat die uit zuiver koolstof bestaat. Tijdens dit proces, dat heel belangrijk is voor de staalproductie, worden waterstofgas en andere pyrolysegassen gevormd.
Ongebluste kalk, CaO, wordt aangemaakt door het verhitten van CaCO3. Hierbij ontsnapt koolstofdioxidegas(CO2).