Tethart Haag

De Haagsche Teekenacademie in 1751 afgebeeld door Jan van Gool

Tethart Haag was de zoon van Johann David Christian Haag,[2] afkomstig uit het Landgraafschap Hessen-Kassel, die hem in 1747 meenam naar Nederland toen hij daar werkzaam werd als hofschilder verbonden aan het Stadhouderlijk Hof in Leeuwarden. Toen prins Willem IV in 1747 tot erfstadhouder was verheven en naar Den Haag vertrok, verhuisden vader en zoon Haag met hem mee. Tethart werd door zijn vader onderricht in de schilderkunst en in 1756 werd hij als leerling ingeschreven bij het Haagse kunstschildersgenootschap de Confrerie Pictura, waar hij in 1760 werd geregistreerd als portret- en paardenschilder.

In 1760 volgde Tethart Haag zijn overleden vader op als hofschilder bij stadhouder prins Willem V. In die hoedanigheid maakte hij in 1763-1764 een inventaris van de schilderijen van het stadhouderlijk hof.[3] Van Haag zijn naast schilderijen voor de stadhouder diverse werken bekend waarop afgebeeld staan: stalinterieurs en rijscholen, portretten van paarden al dan niet met berijder en portretten van voorname personen, vaak afgebeeld te paard. Een opmerkelijk werk van Haag is zijn schilderij van Wilhelmina van Pruisen te Paard. In tegenstelling tot wat gebruikelijk was had hij haar afgebeeld niet zittend als amazone, met de beide benen aan één zijde, maar in de mannelijke positie, die voor koningen en keizers gebruikelijk was[4]. Tethart Haag gaf ook schilderles aan de prinses.[5] Daarnaast maakte hij tekeningen van schilderijen van beroemde meesters, waaronder De stier van Paulus Potter. Ook was Haag werkzaam als graveur en etser.

Galerij Prins Willem V, waar Tethart Haag als directeur de dienstwoning op de eerste etage betrok

Haag, hofschilder van prins Willem V, was tevens conservator van de omvangrijke schilderijencollectie van de stadhouder. Als diens belangrijkste kunstadviseur, was Haag dan ook nauw betrokken bij de stichting in 1774 van een 'Stadhouderlijk Kabinet van Schilderijen', aan het Buitenhof te Den Haag. Voortvloeiend uit deze functie werd hij tevens de eerste directeur en conservator van dit eerste openbare museum van Nederland, welk later bekend zou komen te staan onder de naam Galerij Prins Willem V. Zijn salaris als directeur bedroeg 'slechts' 200 gulden in 1783; wel had hij de beschikking over een dienstwoning, gelegen op de eerste etage van de schilderijengalerij aan het Buitenhof.

Naast zijn werkzaamheden voor het stadhouderlijk hof en als kunstenaar, bekleedde Haag diverse functies bij culturele instellingen in Den Haag. Hij was hoofdman (sinds 1762) van het Haagse gilde Confrerie Pictura en in 1788 werd hij er benoemd als deken. Daarnaast was hij directeur van de Haagsche Teekenacademie.