Synagoge (Vriezenveen)

In 1763 is voor het eerst sprake van de aanwezigheid van Joden in Vriezenveen. De joodse gemeenschap in Vriezenveen is nooit groot geweest. Het aantal personen schommelde tussen de 20 en 30. Vaak was het beroep van het gezinshoofd koopman of slager.

In 1866, toen de Joodse gemeenschap circa 30 personen omvatte, werd besloten om een synagoge te bouwen. Op 28 december 1876 werd door Commissaris van de Koning P.C. baron Nahuijs bij Koninklijk Besluit van 2 december 1876 aan de Israëlitische Gemeente een rijkssubsidie toegekend van fl. 850,- voor de bouw. Pas in 1878 werd de aanbesteding gehouden. Metselaar Mulder nam het werk aan. Op 24 augustus 1878 schreef Mulder in zijn aantekeningen: "begonnen met de Hebreese kerk". In de loop van 1879 was de synagoge klaar. De gemeenschap omvatte toen 27 personen.

In 1906 werd de gemeente door terugloop van het ledental onderdeel van de Joodse gemeente in Almelo. Op 9 januari 1923 werd in Café Holland op Het Midden de synagoge met twee bijbehorende percelen grond verkocht. Dat gebeurde door notaris Louis Cramer uit Vriezenveen op verzoek van het kerkbestuur van het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap in Almelo. Een voorwaarde bij de verkoop was dat het gebouw als woonhuis, winkelpand of pakhuis mocht worden ingericht, maar niet voor opslag voor lompen of aanverwante artikelen. Bovendien mocht het gebouw niet worden gebruikt als café.

De synagoge werd voor f 1425,- verkocht aan de timmerman Jan Goosselink, die er zijn ambacht in uitoefende. De noordelijk en zuidelijk gelegen percelen van de gemeente bij de synagoge werden verkocht voor f 200,− aan Wicher Gerhardus Niphuis. Het gebouw is nog steeds in handen van particulieren, het laatst als opslagplaats van de familie Arends. Het pand staat sinds 1996 op de gemeentelijke monumentenlijst[1]. In 1999 is de Stichting Behoud Synagoge Vriezenveen opgericht om het gebouw te bewaren en weer een passende functie te geven[2].

In augustus 2019 werd een aanvraag voor de sloop van de synagoge gedaan, die echter werd geweigerd door het college van Burgemeester en Wethouders.[3]

Canon van Vriezenveen, de synagoge Entoen.nu